Cumhuriyet muharriri Barış Terkoğlu, yüksek süratli tren ihalesini kazanan Siemens’in Türkiye’ye sattığı trenlerin şartnameye uygun olmadığını yazdı. Siemens’in de yazışmalarda bunu kabul ettiğine dikkat çeken Terkoğlu, Türkiye’nin bu münasebetle kalan 56 milyon euroluk ödemeyi yapmayabileceğini belirtti.
Siemens, yüksek süratli tren ihalesine alt tedarikçi olarak Kolin paydaşlığı ile girmişti. Terkoğlu, sonrasında Siemens bünyesinde açılan bir soruşturmada Kolin’e yapılan ödemelerdeki tutarsızlık ve bu ödemelerin Türk yetkililere rüşvet için kullanılacağı argümanının Kolin-Siemens iştirakini sona erdirdiğini söz etti. YHT ihalesinin basına açıklanan ihale bedelinin 60 milyon avro olduğunu hatırlatan Terkoğlu, gerçek bedelin toplam 407 milyon 147 bin Avro olduğunu yazdı.
Barış Terkoğlu’nun “Akıl vermek üzere olmasın lakin ucunda milyonlar var” başlıklı yazısının ilgili kısmı şöyle:
“Şunu söyleyeyim: Her ihalede olduğu üzere, TCDD ihalelerinde de bir şartname hazırlanıyor. Yapılacak işin niteliği belirleniyor. YHT ihalesinde de bu türlü olmuş.
Şartnamedeki unsurlardan biri var ki bahsimizi ilgilendiriyor. Bu kavramın ismi “güvenilirlik”. Dikkat edin ‘güvenlik’ demiyorum!
GÜVENİLİRLİK KOŞULLARINI SAĞLAMIYOR
Siemens’in TCDD’ye sattığı trenler ihalede ilan edilen güvenilirlik kaidelerini sağlamıyor. Bu benim görüşüm değil. Şahsen Siemens’in açıklaması.
Nasıl mı?
TCDD ihale şartnamesinde, satın aldığı trenlerin A, B, C, D tipi güvenilirlik koşullarını sağlamasını istemiş.
Basitçe söylersek A sınıfı yanılgılar “trenin boşaltılmasına”, B sınıfı yanılgılar “trenin yolda kalmasına”, C sınıfı yanılgılar “trenin gecikmesine” neden oluyor. Siemens evrakları, kendi trenlerinin bu üçünü sağladığını söylüyor.
Gelgelelim, sıra D tipine geldiğinde sorun çıkmış.
Zira D tipi yanlışlar, ‘Aracın gün sonuna kadar servise devam edebildiği arızalar’ olarak tanımlanmış. Yani koltuk önlerindeki ekranların bozulması, servis lambasının yanmaması ya da tuvalette sorun çıkması üzere… Aracın yola devam ettiği lakin yolcular ve çalışanlar için rahatlığı bozan arızalar bu kapsamda. TCDD ihalesi, bu arızaların gerçekleşme sıklığına dair bir kriter belirlemiş. Siemens, iç yazışmalarında, trenlerinin bu kriteri sağlayamayacağını kabul ediyor.
Peki bu durumda ne yapabilir?
Öyleyse ihaleye girmesin diyebilirsiniz. Siemens ihaleye girmiş ve kazanmış.
Sonra?
CEZA KESİLECEK HESABI
D sınıfı güvenirlilik kurallarını hafifletmeye çalışıp da başaramayınca Alman üzere başlayanlar Türk üzere devam etmiş. ‘TCDD’ye güvenilirlik kriterlerini sağlamayan tren versek ne olur’ diye sormuşlar. Alışılmış TCDD’nin yapacağı en radikal atılım, ‘Alın 12 treninizi verin 407 milyonumuzu’ olur. Elbette onca mühlet kullandıktan sonra, hele tren gereksiniminin olduğu bir periyotta TCDD bunu yapmak istemez.
Siemens, kontrat hususlarına bakarak TCDD’nin kendisine kriterleri sağlamaması nedeniyle ceza kesebileceğini öngörmüş. Bu cezanın 1 milyon 800 bin Avro olacağını hesaplamış. Şaşırtan fakat kapitalizm tahminen de bu: Yüzde 50 ihtimalle bu cezanın çıkacağını düşünerek iddiası bütçeye, 900 bin Avroyu, ceza ödemesi olarak peşin peşin yazmış.
Peki öbür bir ihtimal daha var mı?
Var fakat eminim onu kimse düşünmek istemiyordur.
56 MİLYON AVRO KAZANABİLİRİZ
Şöyle anlatayım…
İhale sonunda trenler ‘geçici kabul’ ile alınıyor. Ödemesinin büyük kısmı yapılıyor. Trenler bir mühlet kullanılıp, bütün kuralları sağladığı anlaşıldıktan sonra, kalan kısmın ödemesi yapılıyor. Şartnameye nazaran 12 ayın sonunda kriterler sağlanıyorsa ödeme gerçekleşiyor.
Resmi evraklara nazaran TCDD’nin Siemens’e yapmadığı 56 milyon Avroluk kesin ödeme kaldı. Siemens de ‘kriterleri sağlamıyoruz’u kabul ettiğine ve bunu bile bile yaptığına nazaran, TCDD bu parayı vermeyebilir. Konuştuğum hukukçulara nazaran buna hakkı var.
Bunları öğrenmek için Fizan’a gitmeye gerek yok. Ulaştırma bakanının bana dava açmaktan yapacağı daha kıymetli bir şey var. TCDD, Siemens ile eski çalışanları ortasındaki davaya avukatını gönderip sürece müdahil olursa bütün evrakı edinebilir. Söylediğim her şeyi de belgelemiş olur. Böylelikle ülke iktisadına de 56 milyon Avro kazandırır..” (YAZININ TAMAMI)
Gazete Duvar
