NATO’nun Madrid’deki başkanlar doruğunun sonuç bildirisi yayımlandı. İttifakın Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, müttefiklerin yeni Stratejik Konsept evrakını kabul ettiğini duyurdu. Bu evraka nazaran ittifak, ‘Rusya’dan kaynaklı Doğu’ tehlikesine bir de ‘Çin’den kaynaklı Asya-Pasifik’ tehlikesini ekledi.
Liderler doruğunun ardından yapılan açıklamaya nazaran Rusya, NATO tarafından ‘doğrudan tehdit’ kategorisine yerleştirilirken, Çin de ‘sistematik rakip’ olarak belirlendi. Bunların yanı sıra kendini ‘benzersiz, temel ve vazgeçilmez’ olarak tanımlayan NATO, Çin Halk Cumhuriyeti ile Rusya Federasyonu ortasında ‘derinleşen stratejik ortaklıklığın’ kendi ‘değerlerine ve çıkarlarına karşıt düştüğünü’ evrakın unsurları ortasına eklemekten geri durmadı.
Rusya: NATO’nun kararları yalnızca kıtada değil, dünyanın geri kalanında da güvenliği tehlikeye atıyor
NATO’nun kararına birinci reaksiyon Rusya’nın Devlet Duması Memleketler arası Bağlar Komitesi lideri Leonid Slutsky’den geldi. Slutsky, “Yeni stratejik konsept bir çıkmaz sokak, Madrid doruğunun kararları yalnızca kıtada değil, dünyanın geri kalanında da güvenliği tehlikeye atıyor” dedi. Ayrıyeten Slutsky, NATO’nun yeni konseptinin ‘savaş barıştır’ manasına geldiğinin altını çizdi. Rusya, ‘görünüşte unutulmuş olan’ Soğuk Savaş ‘klişelerinin’ askeri blokta tekrar kullanılmaya başlandığı görüşünde.
Çin: NATO’nun kendisi dünyanın çeşitli yerlerinde sıkıntılar yaratıyor
Çin’nin BM Daimi Temsilcisi Zhang Jun ise, Çin’in NATO’nun yeni stratejik konseptinin tesirleri konusunda son derece telaşlı olduğunu söyleyerek “Bazı NATO önderleri son vakitlerde öteki ülkeleri bir tehdit olarak tasvir ettiler. Fakat gerçek şu ki, NATO’nun kendisi dünyanın çeşitli yerlerinde sıkıntılar yaratıyor. Avrupa’ya güvenlik getirmekte başarısız olmakla kalmadı, tıpkı vakitte çatışma tohumlarını da ekti” açıklamasında bulundu. Bununla birlikte Çin NATO’yu, Asya-Pasifik bölgesinde ‘hayali düşmanlar’ aramamaya ve ‘yapay çelişkiler ve anlaşmazlıklar’ yaratmamaya çağırdı.
Gazeteci ve müellif Gökhun Göçmen, Stratejik Konsepti Çin açısından kıymetlendirerek, Batı’nın Rusya ve Çin’e karşı tavrının art planını ve bundan sonraki sürecin nasıl işleyebileceğini Sputnik’e anlattı.
‘Geçen sene Avrupa ülkeleri Çin konusunda ABD ile birlikte hareket etmemişlerdi, artık birebir ülkelerin ABD’nin trenine bindiğini görüyoruz’
Göçmen, NATO’nun 2010 yılında da bir stratejik konsept ilan ettiğini hatırlatarak şu tabirleri kullandı:
‘NATO’nun Asya-Pasifikleştirilmesi üzere bir tabloyla karşı karşıyayız’
ABD Lideri Joe Biden’ın uzun vakitten beri Çin’i ‘kuşatmak istediğini’ söyleyen Göçmen, “Bu noktada da çeşitli adımlar attı. Asya-Pasifik özelinde QUAD’ı kurdu. Buna Asya’nın NATO’su diyenler de var lakin halihazırda teşhir edilmiş bir askeri ittifakı da kullanmak istediği bugün daha açık biçimde görülüyor. Bu tepeye özel olarak Asya-Pasifik bölgesinden de dört ülke davet edilmişti; Japonya, Yeni Zelanda, Avustralya ve Güney Kore. Japonya burada kıymetli zira Japonya uzun mühletten beri Fumio Kişida iktidarından bu yana ABD siyasetlerine daha yakın bir çizgi izliyor. Son kararlara baktığımız vakit NATO’nun Asya-Pasifikleştirilmesi üzere bir tabloyla karşı karşıyayız” şeklinde konuştu.
‘NATO, Çin ile diyaloğa açık olduklarını öne sürüyor, bu diplomatik bir atak olsa da temelinde Çin’in sistematik bir rakip olduğunu söylediler’
29 Haziran’da NATO başkanları tarafından onaylanan stratejik konseptti Çin özelinde pahalandıran Göçmen, “Esas olarak ‘Çin’ sistematik bir meydan okumadır’ sözünü kullanıyor. Çin’in Transatlantik ittifakının çıkarlarına, bedellerine meydan okuduğundan bahsediyor. Çin’in global çapta artan tesirini kabul etmekle birlikte, stratejisinin opak yani saydam olmadığından ve meçhul olduğundan dem vuruyor. ayrıyeten Transatlantik ittifakının bu sistematik meydan okumalara ittifak halinde karşılık vereceklerini söylüyor. Bununla birlikte bir başka unsurda ise Çin ile diyaloğa açık olduklarını öne sürüyorlar. Bu olağan görünen o ki diplomatik bir atılım. Temeli, Çin’in ‘sistematik bir rakip’ olarak bugünkü açıklanan evrakta kendisine yer bulmuş olduğu” dedi.
‘NATO’nun Asya-Pasifikleştirilmesi, Transatlantik ittifakının Çin’in güvenliği kıymetine genişletilmesi demek’
Göçmen, NATO tarafından yayınlanan dokümana ve unsurlarına dair Çin’in mümkün reaksiyonundan bahsederek şunları aktardı:
‘Çin’e yönelik alınan kararlarla ilgili Avrupa Birliği içerisinde homurdanmalar başladı’
Ukrayna krizinin başlarında ABD ve Avrupa’daki ülkelerin kendi yanlarında görmek istediği Çin’e ölçülü bir siyaset yürüttüğü ve daha sonrasında bundan vazgeçtiği konusuna da açıklık getiren Göçmen, “ABD, Rusya ve Çin’in üzerindeki ilgiyi yanlış tasvir etmeye çalışıyor ve bunda da görece başarılı oldu. Zira yeniden NATO’daki bu stratejik dokümanda Rusya ve Çin’in partnerliğinden, iştirakinden bahsediyor ve bunun ‘kendilerini huzursuz ettiğini’ söylüyor. Münasebetiyle ABD ve İngiltere’nin önderliğindeki blok, Rusya ve Çin ortasındaki ilgileri de yanlış tasvir ederek bir ilüzyon yarattı. Ancak uzun vadede bunun çok fazla geçerli olacağını düşünmüyorum. Zira şimdiden Çin’e yönelik kararlarla ilgili Avrupa Birliği içerisinde homurdanmalar olduğunu görüyoruz. Örneğin Belçika Başbakanı yaptığı açıklamada ‘Rusya üzere Çin’e de sırtımızı dönmemiz, yapmamız gereken en son şey’ cümlesini kullandı. Ukrayna krizinin sıcaklığı Avrupa ülkeleri üzerinde tesirini devam ettiriyor lakin uzun vadede ben bunun askeri bir atılıma dönüşeceğini düşünmüyorum. Siyaseten bir hal olacaktır” dedi.
TR Sputnik
