Balıkesir’in Sındırgı ilçesinde 63 yıldır kunduracılık yapan Ahmet Karagöz, zanaatını gelecek nesillere aktarmak istiyor.
Ayakkabıcılık mesleğine ilk adımı 16 yaşındayken atan 79 yaşındaki Ahmet Karagöz, ilkokul yıllarında hayalini kurduğu ve dönemin ustalarından öğrendiği zanaatını sürdürmek için dükkanının yolunu tutuyor. Askerlik yıllarına kadar çıraklık yapan Karagöz, 42 yıldır Şerif Paşa Meydanı’nda bulunan dükkanında zanaatını yaşatmaya devam ediyor.
Hayattaki bütün kazanımlarını zanaatına borçlu olduğunu belirten Karagöz, mesleğini yıllardır layığı ile sürdürmekten memnun olduğunu söyledi. Doğduğundan bu yana Sındırgı’da yaşadığını ve Sındırgılı olmaktan gurur duyduğunu belirten Ahmet Karagöz, delik ayakkabılardan kunduracılığa uzanan mesleğe başlama hikayesini şöyle anlattı:
“1944 doğumluyum. Ortaokulu bitirdim, sonra kısmet buradaymış. Ayakkabıcılık o zamanlar çok gözde meslekti. Çünkü okula giderken ben ayakkabım delikti ayaklarım üşürdü, şöyle sağlam bir ayakkabı her zaman arzu ederdim. Allah razı olsun o günün değerli ustalarından Hakkı Müldür ustanın yanına gittim, beni kırmadı, onun yanında sanata başladık. Allah razı olsun onun yanında bir yıl durduktan sonra mesleği öğrendim. Sonra Salih Sabay, onun yanında uzun yıllar çalıştım. Askere kadar yanındaydım. Askerden gelince kendi başıma dükkan açtım. O gün bugündür buradayım. İşimden, muhitimden, ustalarımdan memnunum.“
Eski ısmarlama ayakkabıcılığı dört aşamaya ayıran Karagöz, ayakkabıcılığın 4’te 3’ünün ustası olduğunu belirtti. Karagöz, “Sayacılık hariç, yüzünü dikmek hariç, geri kalan kısmını yaparım. O zaman özel sayacılar vardı. Sındırgı’da sadece dört, beş tane saya diken usta vardı. Biz keserdik, ona götürürdük, saya haline gelir, geri kalanını biz hallederdik. Eğer ayakkabıcılığı kalıpçılık, presçilik, alt, geçirme, sayacılık olarak ayırırsak, sayacılık hariç hepsinin ustasıyım” dedi.
“60’lı yıllarda Sındırgı’da 22 tane usta vardı“
Hazırcılığın olmadığı dönemlerde Sındırgı’da ayağın ölçüsünü alarak sıfırdan ayakkabı yapan 22 tane usta olduğunu söyleyen Karagöz, fabrikasyon ürünlerin mesleği bitirme noktasına getirdiğini belirtti. Ustaların ve işlerin azalmasına rağmen ayakkabı işinden anlayan tamirciye, ustaya ihtiyacın her zaman var olduğunu belirten Karagöz, gençlerin mesleği tercih etmemesinden dolayı üzüldüğünü ifade etti. Hazırcılık olsa da ayakkabıcılara ihtiyaç olduğunu, sadece tamir vb. işlemlerle ayakkabıcının bir aileye rahatça bakabileceğini belirten Karagöz, “Eski tür ayakkabıcılık bitti. Ben ne yapıyorum; tamirat işi yapıyorum, öyle vaktimi geçiriyorum. Baştan beri bu işi yapan yok, tek başına da bu işi yapan yok artık. Sındırgı’da iki kişi kaldık. Şimdi gençler bu işe yönelmiyor. Herkes rahat iş peşinde, bilgisayarda masa başında oturmak istiyor“ dedi.
Hazır ayakkabının çok çeşidi olduğu ve Türkiye’de de ayakkabı sanayisi çok geliştiği için sipariş üzerine ayakkabıcılığın bittiğini belirten Karagöz, “Vatandaşın artık vakti değerli. Hazırın her çeşidi var. Gidip giyiyor, deniyor, alıyor. 10-15 gün ayakkabı bekleme şansı yok. Her bütçeye göre de ayakkabı var. Daha çok tercih ediliyor. Ama her ne kadar hazırcılık gelişse de ayakkabı ustalarına da ihtiyaç var. İlla ki tamir ihtiyacı doğuyor. Çünkü her ayakkabı çok sağlıklı olmuyor, mesela yırtılmalar, sökülmeler, açılmalar oluyor. İlla tamirciye ihtiyaç oluyor ama üzülerek söyleyeyim şu anda gerek kunduracılarda gerek terzilerde çırak veya yetişen kalfa yok” dedi.
“40 yıldan fazla vergi mükellefiyim, hiç cezam yok “
1967 yılından bu yana kendi dükkanını işleterek vergi mükellefi olan Ahmet Karagöz, mesleği kadar sorumlulukları konusunda oldukça düzenli. İlçede örnek gösterilen esnaflar arasında yer alan Karagöz, her konuda düzenli olmanın fayda sağladığını belirterek, “40 yıldan fazla düzenli şekilde vergi ödediğim için vergi dairesinden vergi dairesi müdürü geldi hem ödül verdiler, hem sertifika verdiler. O da benim için gurur kaynağı. 40 yıldan fazla düzenli şekilde hiç ceza almadan vergi ödediğim için onlar da böyle bir takdir belgesi verdiler“ diye konuştu.
Örnek esnaflar arasında yer alan ve Sındırgı Belediyesi tarafından hazırlanan “Yaşayan Miras: Sındırgı Zanaatkârları“ kitabında da hayat hikayesi ve ustalığı yer alan Karagöz, müşterileri kadar öğrenciler tarafından da seviliyor. Okul programlarında öğrenciler ve zanaatkarların buluşturulması adına öğrenciler de Ahmet ustayı dükkanında ziyaret ediyor.
