Gördüğünüz gibi “donuk zekalı-sınır zeka” aralığındayız. Bunun bir altındaki aralık ise “eğitilebilir zihinsel engelli”.
- 0-24 puan aralığı zihinsel engelli
- 25-44 puan aralığı öğretilebilir zihinsel engelli
- 45-75 puan aralığı eğitilebilir zihinsel engelli
- 76-89 puan aralığı donuk zeka-sınır zeka
- 90-110 puan aralığı olağan zeka
- 111-129 puan aralığı parlak zeka
- 130-160 puan aralığı üstün zeka
- 160 ve üstü puan aralığı dahilik
77.yiz demiştik. Listede biraz daha altta yer alan ülkeler hangileriymiş bir bakalım: Evet, ada yerlileri!
Kuş uçmaz, kervan geçmez yerler. Eğitim, bilim, teknoloji konusunda oldukça geride olan toplumlar.
Zaten biraz daha aşağılara inersek Amazon yerlileriyle karşılaşırız muhtemelen.
Bir de üstümüzdeki ülkelere bakalım: Irak, Vietnam vb. ülkeler bulunuyor.
Bu ülkelerin tamamı da çeşit çeşit sıkıntılarla boğuşuyor.
En zeki ülkelere baktığımızda ise -şaşırtıcı olmayan bir şekilde- eğitim, iktisat üzere mevzularda gelişmiş olan ülkeleri görüyoruz.
Böylece “Bizim onlardan neyimiz eksik?” sorusunun yanıtını kısmen almış bulunuyoruz.
“Benim IQ düzeyim 140, düşük olanlar düşünsün.” diye çabucak sevinmeyin, etrafınızdakilerin düşük IQ’lu olması ve toplumsal kaideler sizin de zekâ düzeyinizi düşürüyor.
Yani 150 IQ’nuz olacakken, koşullardan ötürü 140 IQ’ya sahipsiniz(tahmini bir paha bu, daha az yahut çok da etkileyebilir). Buradan da anlıyoruz ki muharrir Jim Rohn’un “İnsan, en çok vakit geçirdiği 5 kişinin ortalamasıdır.” sözünün doğruluk hissesi varmış demek ki.
İçinde yaşadığımız ülke, idare sistemi, ekonomik faktörler, eğitim kuralları, yeterli ve sağlıklı beslenip beslenmediğimiz, genetik yapımız, etraftan alınan uyaranın zenginliği üzere birçok faktörün tesiriyle zekâ düzeyimiz adeta bir oyuncak hamuru üzere şekillenir.
İşte temel sorun da bu faktörlerin kimilerinin yetersiz olması. Lakin buna geçmeden önce Flynn Tesiri denen bir çalışmadan bahsedelim ki ileride anlatacaklarımız başınıza daha âlâ otursun.
Ahlak filozofu James Flynn; her jenerasyonun, IQ testlerinde bir evvelkine göre daha yüksek skorlar aldığını öne sürüyor. Daha sonra yapılan araştırmalarda da hakikaten 1950’lerden beri IQ puanlarının arttığı görülmüş.
Peki bu artışın sebebi neydi? Aslında yanıt pek kolay: Refah düzeyinin artması.
Örneğin sıhhat, bilim, teknoloji, beslenme alanındaki gelişmeler arttığında; hamilelikte sigara kullanımında azalma, hastalıkların daha kolay önlenmesi, ziyanlı kurşun boyaların yasaklanması üzere çok sayıda tesiri oluyor ve bu da yıllar içinde IQ düzeyinin artmasına neden oluyor.
IQ’su yüksek olanlarda jeton düşmüş olmalı. Türkiye’de IQ düzeyinin neden düşük olduğunu anladık değil mi? Artık de donuk kısım için daha köşeli anlatalım: Bir üstteki paragrafta “zararlı kurşun boyaların yasaklanması” detayı örneğinden gidelim.
Zararlı olduğu çok sonra anlaşılan kurşunlu akaryakıt kullanımı, yapılan bilimsel araştırmalara göre 2004’ten evvel doğan herkesin IQ’sunu ~%4,25 oranında düşürdü. Artık yasaklandığı için tabiata olan ziyanı eskisi kadar fazla değil, 2004 yılından sonra doğan kuşak bu yüzden bir evvelki jenerasyona nazaran çok daha sağlıklı ve zeki.
Bilim insanları yaptıkları araştırmalarda, düşük düzeylerde kurşun maruziyetinin bile zeka gelişimini olumsuz etkilediğini ve refleksleri yavaşlattığını tespit etti. Bununla birlikte kurşunlu akaryakıtın felç, kalp hastalığı ve belli kanser tipleri ile temaslı olduğunu buldu.
Zengin ülkeler 1970’lerden itibaren kurşunlu akaryakıt kullanımını azaltmaya, 1980’lerden itibarense yasaklamaya başladı. Lakin kullanımı 2000’li yılların başında 80’den fazla ülkede devam etti.
Türkiye’de 1996 yılında kurşunlu akaryakıt kullanma oranı %86’ydı ve fakat 2004’te yasaklandı. Bu yüzden bu yıl ve öncesinde doğan herkesin zekâ düzeyini düşürdü.Oysa “daha erken adım atılsaydı” yalnızca 30 yaş üstünü etkileyecekti. İşte bu örnekte de gördüğünüz üzere bir şeylerin adımını daima geç attığımız için ortadaki fark açılıyor.
Düşünün, bu sadece örneklerden bir tanesiydi. Diğer faktörleri de işin içine kattığımızda bu ülkede IQ düzeyinin neden bu kadar düşük olduğunu anlayabiliyorsunuz.
Kurşunlu akaryakıtın yasaklanmış olması, hava kalitemizin tertemiz olduğu yanılgısına düşürmemeli.
2021 yılı datalarına nazaran üç büyük kentimizde Dünya Sıhhat Örgütü’nün kanserojen unsur ilan ettiği “Partikül Husus 2.5 (PM2.5)” kaynaklı hava kirliliğine bağlı erken mevt sayıları şöyle:
- İstanbul’daki erken vefat sayısı: 8895
- Ankara’daki erken vefat sayısı: 3157
- İzmir’deki erken vefat sayısı: 2458
PM2.5 konsantrasyonları “Dünya Sıhhat Örgütü limit kıymetlerine uygun olsaydı”, PM2.5 kirliliğine atfedilebilen erken ölümlerin sayısı azaltılarak Türkiye’de her yıl tahminen 26.000 hayat kurtarılabilirdi.
Türkiye’de halkın %27’si hava kirliliğine maruz kalırken bu oran OECD ülkelerinde %14. OECD listesindeki 38 ülkeden 33 tanesinde hava kirliliği oranı düştü lakin bilin bakalım artış yaşanan ülkeler ortasında kimin ülkesi var?
Taşlar hâlâ yerine oturmadıysa öteki faktörlere de değinelim:
Yazıları ve araştırmaları zekâ, yaratıcılık ve insan potansiyeline odaklanan bilişsel bilim insanı Scott Barry Kaufman, “Flynn Tesiri; insanlara refah seviyesini yükseltmek için daha fazla fırsat sunduğumuzda, daha fazla insanın başarılı olduğunu hatırlatır.” der.
Önceki kuşaklara nazaran refah düzeyimiz arttığı için daha zeki olduğumuzdan bahsettik fakat biz de günümüzde kimi ülkelere nazaran daha az zeki olduğumuz için aslında onların evvelki jenerasyonu sayılırız. Yani o refah düzeyinde değiliz, ki bunun için ekstradan istatistik/veri vermeye gerek duymuyoruz zira görünen köy kılavuz istemez.
Refah düzeyi konusunda istatistik/veri vermeye gerek yok dedik lakin sıhhatsiz beslenme konusunda vermemizde yarar var.
Avrupa Obezite Kongresi’nin raporuna nazaran; obez yahut fazla kilolu olan yetişkin sayısı göz önüne alındığında Avrupa ülkeleri ortasında Türkiye birinci sırada bulunuyor. Türkiye’de her 3 yetişkinden 2’si fazla kilolu. Obezite faktörü, zekâyı düşürdüğü üzere daha pek çok hastalığa davetiye çıkarıyor.
Eğitim düzeyi ve kalitesi de IQ’yu değerli ölçüde etkiliyor.
Bu bahiste en yeterli olan ülkeler listesine baktığımızda IQ’su en yüksek ülkeler listesiyle ne kadar da misal olduğunu görüyoruz. Pekala Türkiye kaçıncı dersiniz? 41. sırayla yeniden oldukça aşağılardayız.
Bu sonuç da pek sürpriz değil; ne de olsa eğitim sistemi neredeyse her sene bir ileri iki geri halinde değiştiriliyor. Üniversite mezunlarının market çalışanı/kurye/kargocu olmaya mecbur bırakıldığı, soruların rahatlıkla çalınabildiği bir sistemden bahsediyoruz.
Biz yalnızca birkaçından bahsettik fakat Türkiye’de IQ’yu düşüren çok fazla faktör var. Hepsine tek tek değinebilmemiz imkansız. Tekrar de “Coğrafya yazgıdır.” fikrine yenilip öğrenilmiş çaresizliğin sizi esir almasına müsaade vermeyin.
Okuyun, sağlıklı beslenin, spor yapın, sigarayı bırakın, siyasalların sizi kolay kolay yönlendirmesine müsaade vermeyin, etrafınızı değiştirin(değiştiremiyorsanız da toplumsal medyadaki etrafınızı şekillendirin), Survivor üzere programlar yerine öğretici dizi/film/belgeselleri izleyin, lisan öğrenin ve de Webtekno’nun öğretici içeriklerini okumaya devam edin.
Fakat şöyle de bir gerçek var ki; OECD bilgilerine nazaran ülkemiz nüfusunun ~%40’ı okuma/yazma, okuduğunu manaya, kolay matematik/sayı bilgisi, kolay sorun çözme üzere temel yeteneklere sahip değil. Yani bu içeriği hakikat düzgün anlayamayacak olan pek çok kişi bulunuyor maalesef. Umarız ki en sade haliyle anlatabilmişizdir.
- Kaynaklar: OECD, World Population Review, Greenpeace Türkiye
