Türkiye Perakendeciler Federasyonu Lideri Düzgün, yüzde 300 artırımla poşet fiyatının 75 kuruşa yükseltilmesini isterken, PAGEV Lideri Eroğlu, “poşet fiyatı 25 kuruşta kalsın; tüketici, etraf ve iktisat kazansın” diyerek tüketiciye, ek yük getirilmemesi gerektiğini savundu
Çevre Şehircilik ve İklim Bakanlığı Plastik Poşet Alt Kurulu, 2023 yılı plastik poşetlerin satış fiyatlarının belirlenmesi ve uygulamaya ait görüş alışverişinde bulunulması gündemiyle ilgili bölüm ve sivil toplum kuruluşları temsilcilerinin iştirakiyle toplandı. 2019 yılında başlatılan uygulama dâhilinde plastik poşetler adet başına ve vergiler dâhil olmak üzere 25 kuruştan satılıyordu. Kelam konusu meblağ 2020, 2021,2022 yıllarında da değişiklik yapılmadan 25 kuruş olarak uygulanmaya devam edildi.
Bakanlık’ta gerçekleştirilen Komite toplantısına plastik bölümü ismine katılan PAGEV (Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme Eğitim Vakfı), 25 kuruşluk poşet fiyatının bir sene daha birebir biçimde kalmasını talep etti. Hususa ait açıklama yapan PAGEV Lideri Yavuz Eroğlu, “Ücretli Poşet uygulamasında Bakanlığımız hedefine ulaşıp, gereksiz poşet kullanımının önüne geçti. Bu manada global resesyon ve enflasyon ortamında poşet fiyatında 2023 yılında artış yapılmayıp 25 kuruşta kalınması hem tüketici hem üretici hem etraf için olumlu sonuç doğuracaktır. Bu türlü olursa yine değerleme oranı artacağından hem tüketici 25 kuruş verecek, hem de perakendeci cebinden ekstra GEKAP ödeyecek. Bu sayede perakendeci de daha az poşet kullanılsın diye uğraşacak ve kasalarda gerektiği kadar poşet satılacaktır” dedi.
Poşet fiyatındaki artışın tüketiciye yansıtılmaması gerektiğini savunan PAGEV Lideri Eroğlu, “fiyat 25 kuruş olarak devam etsin” derken, perakendeciler ise devletin başta geri dönüşüm olmak üzere, çevresel faaliyetleri finanse etmek üzere satılan poşet başı aldığı GEKAP hissesinin yüksekliğinden şikâyet ederek, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren fiyata yüzde 300 artırım yapılarak poşetin, tüketiciye 75 kuruştan satılmasını talep ettiler. Poşet fiyatında artış talep eden Türkiye Perakendeciler Federasyonu Lideri Ömer Düzgün, “75 kuruş bizim talebimiz. Poşet parası bizim kasamıza yüzde 100 girmiyor” diyerek marketlerin artırım taleplerine dair savunma yaptı. Poşet konusunda taraflar görüşlerini karşılıklı olarak bu formda paylaşsa da son kelamı Etraf Şehircilik ve İklim Bakanlığı söyleyecek.
3.8 MİLYAR LİRA TASARRUF SAĞLADI
Bakanlık bilgilerine nazaran, fiyatlı poşet uygulamasıyla 4 yılda, plastik poşet kaynaklı 550 bin ton plastik atığın oluşumu ve 23 bin ton sera gazı salımı engellendi. Plastik poşet kullanımındaki azalma ile Türkiye’de plastik poşet üretimi için gerekli plastik ham husus ithali de düştü ve yaklaşık 3.8 milyar TL tasarruf sağlandı.
FEDAKÂRLIK SIRASI MARKETLERDE
Çevresel kirliliği azaltmak emeli taşıyan paralı poşet uygulamasında tüketicilerin, etraf için poşete 25 kuruş verip fedakârlık yaptığını hatırlatan Eroğlu, “öte yandan poşet üreticileri de azalan tüketimle işlerinin 70 oranında düşmesine karşın uygulamaya dayanak verdiler. Artık elini taşın altına koyma sırası marketlere geldi. Marketler de 55 kuruş katkı yaparak çevresel kamu faydası kapsamında adaletli bir uygulamaya imza atılmasına imkan sunacaklar. Fiyatlı poşet uygulamasıyla tüketici, 25 kuruşu vermemek için aslında gereksiz alımı azalltı. Lakin marketler, kasada “bir poşet daha alır mısınız?” diyerek poşet satma çabasındaydı. 2023’te poşet 25 kuruştan satılmaya devam edilirse artık satılan her poşet üzerinden marketçinin de kasasından ekstra para çıkacağından kasada poşet verilirken daha dikkatli olunacak. Poşet, satılacak mal olarak görülmekten çıkacak. Böylelikle çevresel manada daha olumlu sonuç elde edilecek. Bakanlığımızdan beklentimiz, fiyatlı poşet üzerinden toplanan bedellerin geri dönüşüm, depozito üzere çevresel faaliyetlerde etkin biçimde kullanılmasıdır. Devam eden çevresel projelerin de acilen tamamlanmasıdır” biçiminde konuştu.
TÜKETİCİNİN ÖDEDİĞİ BEDELİN KIRILIMI NE?
2022 için GEKAP için alınan bedel 25 kuruş hasebiyle tüketicinin ödediği 25 kuruşun tümü devletin başta geri dönüşüm olmak üzere, çevresel faaliyetleri finanse etmek üzere aldığı GEKAP hissesine gidiyor. Perakendeciler, tüketiciye sundukları poşetin fiyatını ise kendileri karşılıyor. 2023 yılı için fiyat 25 kuruş olarak kalmaya devam ederse, GEKAP hissesi, tekrar değerleme oranı yüzde 122 olarak açıklandığından ortaya yaklaşık 55 kuruşluk bedel çıkacak. Bu durumda tüketiciler, her poşet için 25 kuruş öderken, perakendeci de yaklaşık 55 kuruşu GEKAP hissesi ödeyecek.
İLGİLİ MEVZUAT NE DİYOR?
2872 sayılı Etraf Kanunu’nun ek 13’üncü hususunda yer alan “Plastik poşetler satış noktalarında kullanıcıya yahut tüketiciye fiyat karşılığı verilir” kararı çerçevesinde Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından “Plastik Poşetlerin Fiyatlandırılmasına Ait Yöntem ve Esaslar” yayımlanarak, 1 Ocak 2019 tarihinde plastik poşetlerin fiyatlandırılması uygulaması başlatılmıştı. Plastik poşetlerin tüketicilere satış ünite fiyatlarının belirlenmesinde, Ambalaj Atıklarının Denetimi Yönetmeliği’nde yer alan “Plastik torbalara uygulanacak fiyat, her yıl piyasa şartları ve ilgili kesim temsilcilerinden oluşan Ambalaj Kurulunun önerisi dikkate alınarak bakanlık tarafından belirlenir ve takip eden yıl boyunca geçerliliğini korur” kararı temel alınıyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
