İnternetin ve toplumsal medyanın hayatımıza kattıklarını ve hayatımızdan aldıklarını sık sık tartışıyoruz. Pekala genelde toplumsal alakalar ve insan psikolojisi ile ilgili olan bu getiri ve götürülerin boyutlarının aslında ne kadar önemli olabileceğini hiç düşündük mü?
Yani evet, bu hususlarda araştırmalar yürüten bilim insanları bunun farkındalar. Lakin hususumuz onlar değil, 15 yaşında, uyanık olduğu mühletin neredeyse tamamını internette rastgele bir platformda geçiren bir genç ya da kendi toplumsal dünyasını internette yaratmaya çalışan dışlanmış, antisosyal biri.
Bu beşerler, bayan ya da erkek fark etmeksizin, ‘çevrimiçi dünyalarında’ giderek hapsolup, yanlış fikirlere yönlenip yok oluyorlar… Inceller de ‘kendileri üzere düşünen’ çok sayıda şahısla bir ortaya gelip bayana yönelik nefreti büyüten bir ‘topluluk’ ve ne yazık ki bu topluluğun fikirleri onlarca insanın vefatına yol açtı.
Çevrimiçi dünyada kimse size yumruk atamaz…
Çünkü çevrimiçi hayatlarımız, bilhassa de ‘anonimlik’ üzere bir ‘nimet’ varken o denli inançlı ki (!) bu türlü inançlı ve kendi yankı odamızda boğulduğumuz bir alanın bizi berbat etkiliyor olabileceğine ihtimal bile vermiyoruz. Zati fark etmemiz de hayli sıkıntı. Zira algoritmanın işi, bize istediklerimizi göstermek.
Elmadan nefret ettiğimizi söylüyoruz örneğin, bir de ne görelim! Yalnız değilmişiz, elmayı sevmeyen bir sürü insan var ve belirli ki elmayı sevmemek epey olağan ve ‘doğru’ bir düşünce… E olur da ortada bir tane elmasever çıkarsa, ne yapabilir ki? Bize yumruk atacak hali yok ekrandan fırlayıp, biraz konuşur, gider… Ne de olsa biz haklıyız, baksanıza, ne kadar kalabalığız!
‘Kadınlardan nefret ediyorum, hayatımın düzgüne gitmesi imkansız, öyleyse öldürmeli ve ölmeliyim’
Incel kavramının internet kültürüne yerleşmesi birinci sefer 1990’lı yıllarda Kanadalı bir öğrenci tarafından kurulan bir internet sitesinde kullanılmasıyla başlıyor. Bu arkadaşımız ‘olmayan’ alaka ve cinsellik tecrübelerini paylaşarak yorumlar bekliyor, akabinde bu internet sitesinde her cinsiyetten insan kendi cinsellikten ve ilgilerden uzak kıssalarını anlatmaya başlıyor.
Olayın temelinde ise ‘dışlanmış’, ‘marjinal’ ‘ruh sıhhati problemleri sebebiyle ötekileştirilmiş ve yalnızlaştırılmış’ tüm insanların kapsayıcı bir platformda cinsellik ve münasebet meselelerini konuşabilmesi fikri var. Bu ‘gönülsüz bekarların’ bir ortaya geldiği sitede vakitle ‘incel’ sözü bir kısaltma olarak kullanılmaya başlandı. Yani yola çıkışında hususun bayan düşmanlığıyla ya da ‘zavallı erkeklerle’ bir teması yoktu. Lakin ne yazık ki işler değişti…
Günümüzde ise inceller, ”involuntary celibate” (‘gönülsüz bekarlar’) sözünün kısaltması olarak bu ifadeyi kullanıyorlar. Bu ‘gönülsüz bekarlığın’ münasebeti olarak ise bahtsız ve asla düzelmeyecek berbatlıkta genetiklerini (kaslı bir bedene ya da keskin yüz çizgilerine sahip olmamak gibi), psikolojilerini, toplumsal statülerini ve tek bildiği bu kriterlere nazaran erkekler seçerek ‘zavallı’ erkekleri çizgi dışı bırakmak olan bayanları gösteriyorlar. Inceller, ‘genetiği düzgün’ ve ‘şanslı’ erkeklere ise ‘chad’ ismini veriyorlar.
Incellere nazaran bayanlar aşağılık, seks, para ve statü düşkünü canlılar. Incellere nazaran kadınların giderek ‘güçlenmesi’ ve kendi partnerlerini seçme özgürlüklerinin artması büyük bir yanılgı ve bu bayanlar en büyük cezaları hak ediyorlar. Burada ceza derken ne yazık ki tecavüzden mevte kadar geniş bir skaladan bahsediyoruz…
Yine kendi içlerinde ayrıştırdıkları, ‘yakışıklı’ ‘kaslı’ ‘zengin’ ve bir bayana ‘prenses üzere hissettirecek’ olan erkekler bayanların tek amacıyken bunlara sahip olmayan inceller, kendilerini açık formda zavallı olarak anmaktan, kendilerinden ve yazgılarından nefret etmekten, birbirlerine acımaktan ve bu acıyı nefret ve şiddete dönüştürmekten geri durmuyorlar.
Özellikle Reddit üzere platformlarda bir ortaya gelen inceller, zehirli niyetlerini birbirleriyle etkileşim haline girip besleyerek büyütüyorlar. Lakin son yıllarda yaşanan büyük tartışmalar sonrası, Reddit üzere platformlar, incellerin bir ortaya geldikleri subredditleri vs. banlamaya başladılar… Buna karşın yayınlanan raporlar, 2021 – 2022 yılları ortasında inceller tarafından yayınlanan ‘toplu katliam’ bildirilerinde %59 artış olduğunu gösteriyor.
Inceller, cinayet ve intihar haberlerinin ana karakterleri oldular…
Bir ‘incel’ olan, incellerin bir ortaya geldiği forumlarda vakit geçirerek nefretini besleyen, büyüten şahıslar, geçmişte pek çok makus olayın ana karakteri oldular. Olayların neredeyse tamamı evvel cinayet, akabinde intiharla sonuçlandı.
Örneğin 2009’da George Sodini isimli bir adam önce üç bayanı öldürdü, akabinde kendisini öldürdü. İnternetteki ayak izleri ise onun bir ‘incel’ olduğunu gösteriyordu. Bayanlardan nefret ediyordu ve ölmelerini istiyordu… Daha müthişi ise ‘going Sodini’ olarak bu adamın yaptıklarının incel toplulukları ortasında bir ‘deyime’ dönüşmesi ve yüceltilmesi…
Takip eden yıllarda onlarca benzeri vakada, kendini incel olarak tanımlayan, forumlarda ve toplumsal medyada sık sık bayan nefretinden bahseden, intihar, cinayet ve tecavüz üzere kanılarını sık sık lisana getiren pek çok kişi öldürdü ve öldü. Üstelik inceller, ortalarından birii intihar niyetlerinden bahsettiğinde onu durdurmaya çalışmak yerine ‘madem gideceksin, yalnız gitme’ üzere tabirlerle cinayete de azmettiriyor.
Sağduyudan, özgüvenden ve vicdandan uzak bu bireyler, kişisel sorunlarını çözmek ve sağlıklı bir birey olmak için sorumluluk almaktan kaçtıkları için, onlarca saf insan hayatını kaybetti…
Bir insan kendine neden bunu yapar?
Incellerin nefretlerinin verebileceği ziyanların örneklerini gördük, bir de insanın neden kendi kendini bu türlü bir travma çukuruna attığından, nefreti nasıl bu kadar normalleştirebildiğinden bahsetmek istiyorum.
‘Incel’ olduğunu söyleyen kitlenin kolay bir çizimini yapmak gerekirse; erkek, çoklukla heteroseksüel, çoğunlukla geçmişinde bir bayan tarafından reddedilme öyküsü olan, yaş aralığı ise 14-35 ortasında epey geniş bir kitleye yayılan bir topluluktan bahsediyoruz.
Ancak daha kritik ortak özellikler var. Incellerin neredeyse tamamı kendi vücutlarından, hayatlarından ve toplumsal statülerinden nefret ediyorlar. Umutsuz bir pozisyonda olduklarını, seks ya da romantik bir bağ tecrübesi bahtlarının hiç olmadığını ve olmayacağını düşünüyorlar.
Çünkü onlara nazaran dış görünüşleri makus genetiklerine bağlı ve değiştiremezler, statüleri ve toplumsal yaşantıları ise tekrar bu yolla ve bilhassa bayanlar tarafından engellenmiştir ve onu da geliştiremezler. Bayanlara nasıl görünmeleri gerektiği konusunda daima buyruk veren, hayatlarını nasıl yaşamaları gerektiğini söyleyen, istedikleri üzere olmadığında öldürmekten çekinmeyen erkekler, bu istediklerini artık yapamaz olduklarından, bayanlardan nefret ediyorlar… Epey ironik…
Özellikle genç yaşlarda seks ya da romantik bir bağlantı için karşı tarafla geçilen bağlantıda alınan karşılıklar kişinin psikolojisini makûs etkileyebilir. Ayrıyeten yeniden kişinin cinsiyetinden bağımsız olarak toplumun üzerine yüklediği yükleri kaldıramaması, dahil olduğu bir etiket bulamaması da psikolojisini epeyce makûs tesirler.
İşte bu türlü senaryolarda bu bireylerin takviye görmesi, kendileriyle barışmalarının sağlanması, toplumsal bir birey olmaları için önlerinin açılması gerekir. Fakat inceller için durum tam karşıtı. Zira kendilerini ilişkin hissettikleri ve ‘zavallılıklarını’ kabul etmiş, üstelik bu ‘eziklik psikolojisini’ nefrete dönüştürüp öteki kaynağa yöneltmeyi başarmış bir topluluk buluyorlar. Haliyle, kendilerini keşfedip kabul etmeye çalışmaktansa nefret kusup sorumluluk almamayı tercih ediyorlar. Bu dehşetli bir davranış ve yanlış bir yol olsa da, o psikolojideki bir birey için ne yazık ki en kolay yol… Bu yüzden de sayıları giderek artıyor.
Sosyal medya ve internet kültürünün şişirdiği ‘sahte hayatlar’, inceller üzerinde epeyce etkili
Şimdiye kadar fark ettiğiniz üzere inceller daima bir kıyasın içindeler. Bir bayanın ‘onları seçmesi için’ yakışıklı, güçlü, güçlü olmaları gerektiğine inanıyor; bu türlü olamayacakları için de ümitsizliğe kapılıp nefretle doluyorlar. Akabinde da öldürmeyi, tecavüzü ve şiddeti kendi kendilerine yasal kılıyorlar.
Bu vahşice, insanlıktan uzak bakış açısı sosyal medyada ve hatta porno kültüründe yansıtılan ve gerçeklikten hayli uzak bir görüntünün da eseri. Zira ne yazık ki, yansıtılan bu türlü bir algı olduğu doğru… Toplumsal medya kullanıcısı gençlerin nasıl göründükleri, nelere sahip oldukları, nasıl bir hayat yaşadıkları, ne kadar hoş ya da güzel oldukları, onlara nazaran ‘her şey’ demek.
Bu da cinsiyeti fark etmeksizin tüm genç bireyler üzerinde müthiş bir baskı yaratıyor. Estetikle ‘o kadın/adam’ üzere görünmeye çalışan genç bayan ve erkekler, otomobilinde logosunun kesinlikle göründüğü fotoğraflar çekmeye çalışanlar, hayatlarını olabildiğince renkli, hoş, varlıklı göstermek için kendi gerçekliğinden vazgeçenler…
Bir öteki hata ise bayanın cinselliğinin ve hayatının yalnızca erkeğin denetimi altında olması gerektiği düşüncesini besleyen toplumlarda. Bayan onun için seçilen erkeğin eşi olur, ona çocuk verir, o ne isterse yapar. Partnerini seçmeye kalktığındaysa natürel ki cezalandırılması gerekir… Bu hastalıklı niyet, kendi eksikliklerini ve sorumluluklarını reddetmeyi seçen, bilinçsiz, bilgisiz ve kötücül insanların kullandığı müthiş bir koza dönüşür…
2022 yılında hala daha bayanların kişisel hak ve özgürlüklerini tartışma konusu haline getirenler, bayanların özgürlüklerinin ‘doğrusunu ve yanlışını’ konuşanlar, milyonlarca bayanın hayatını tehlikeye atmanın yanında işte bu türlü akıldan uzak pek çok olaya sebebiyet veriyorlar…
Hem erkeklerin hem bayanların ‘nasıl en ideal’ olacaklarına dair sınır çizmeye çalışanlar, ‘kadın dediğin’ ve ‘erkek dediğin’ diye başlayan aptalca cümleler kurmaktan vazgeçmeyenler de eşit oranda sorumlular ve vicdan azabı çekmeye hazır olsunlar.
Kaynaklar: Centre For Research and Evidence on Security Threats, BBC News, The Conversation, The New Yorker
Webtekno
