ABD’de bugün yapılan orta seçimler, Kongre’deki dağılımı belirleyecek. 435 üyeli Temsilciler Meclisi’nin tamamı ve 100 üyeli Senato’nun da 35 üyesi için seçim yapılacak. Hala Temsilciler Meclisi’nde Demokratların 222, Cumhuriyetçilerin 212 sandalyesi var. Senato’da ise Demokratların 48, Cumhuriyetçilerin 50 sandalyesi var lakin bağımsız 2 üye de oylamalarda Demokratları destekliyor ve eşitlik durumunda Lider Yardımcısı Kamala Harris’in oyu belirleyici olduğundan, Demokratlar Senato’da da çoğunluğa sahip.
Salı günkü seçimler ABD siyaseti ve Joe Biden’ın başkanlığının kalan periyodu üzerinde değerli bir tesire sahip olacak. İktisadın zorlandığı ve seçmenin cürüm ile sistemsiz göçten dolayı tasa duyduğu bu devirde orta seçim sonuçları eski lider Donald Trump’ın tekrar başkanlık yarışına girip girmemesinde de belirleyici olacak. Lokal idarelerin tesirli oyuncuları olan valiler de bu seçimle tayin edilecek.
KÜRTAJ HAKKI DAHA FAZLA KISITLANABİLİR
Ara seçimler, Amerikalıların günlük hayatlarını etkileyen siyasi gelişmelere hamile bir siyasi süreç. Haziran ayında Yüksek Mahkeme, 1973’ten bu yana kürtajı yasal hale getiren Roe vs Wade (Wade’e karşı Roe) kararını iptal etti. Karar, ABD genelindeki milyonlarca bayanın kürtaj olma hakkını etkiledi. Demokratlar seçilmeleri halinde bayanların kürtaj olma hakkını garantiye alacaklarını vaat ediyor. Cumhuriyetçiler ise hamileliğin 15’inci haftasından sonra kürtaj olmayı yasaklayan ulusal bir karar almayı öngörüyor. Pennsylvania, Wisconsin ve Michigan eyaletlerinde vali seçimleri kürtaj hakkının daha da kısıtlanmasına yol açabilir.
Cumhuriyetçilerin seçim gündemindeki öbür kıymetli konular ise göç, inanç hakları ve şiddetli cürümler. Demokratlar için ise bu etraf, sıhhat hizmetleri, seçim hakları ve silah denetimi.
SORUŞTURMALAR: TRUMP DAVASI DÜŞEBİLİR
Kongre’nin denetimini ele geçirmek tıpkı vakitte komite soruşturmalarını da açabilmek manasına geliyor. Bu kapsamda Demokratlar 6 Ocak 2021’de düzenlenen Kongre saldırısı hakkında bir soruşturma yürütüyor ve bu soruşturmaya paralel olarak yüzlerce kişi sorgulandı. O gün gerçekte ne olduğu, Trump’ın baskını evvelce bilip bilmediği hakkında yürütülen soruşturma hakkında rapor bu yılın sonunda açıklanacak.
Ancak Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu elde etmesi halinde bütün bunlar değişebilir. Cumhuriyetçiler soruşturmayı kapatmayı planlıyor, birebir vakitte Lider Joe Biden’ın oğlu Hunter Biden’ın Çin ile bağlantılarını soruşturmayı düşünüyorlar. Öbür yandan Biden idaresinin göç siyasetleri, ABD’nin Afganistan’dan çekilmesi ve Çin’de başlayan koronavirüs pandemisine ait de soruşturmalar başlatılabilir.
BIDEN’IN GELECEĞİ VE TRUMP’IN ADAYLIĞI
Ara seçimler genel olarak liderin birinci iki yılının bir değerlendirmesi niteliğinde oluyor. Biden’ın ise bir yıldır takviye oranı epeyce düşük. Enflasyon ve iktisatla ilgili dertlerin bunda hissesi yüksek. Kongre’deki az farklı üstünlüklerine karşın Biden birinci iki yılında iklim değişikliği, silah denetimi, altyapı yatırımı ve çocuk yoksulluğuna ait kanunları devreye sokmaya çalıştı. Şayet Kongre’nin iki kanadından biri Cumhuriyetçilere geçerse bu taslakların yasalaşmasında bir tıkanıklık yaşanabilir. Demokratların seçimlerin akabinde berbat bir gece yaşaması, Biden’ın 2024 seçimlerinde aday olmamasına yol açabilir.
Daha evvelki seçimleri kaybetmiş liderlerin tersine Trump siyaseti sessizce bırakmadı. 2024’de tekrar aday olmayı planlayan Trump’ın destekçilerinin bu seçimde Kongre’de yerlerini edinmesi Trump’ın adaylığını koyması ihtimalini güçlendirebilir. Trump destekçisi adayların seçilmesi takdirinde hala Trump’ın cazibeli bir siyasetçi olduğu ve muhafazakar siyasetlerinin desteklendiği kanıtlanabilir. Lakin Cumhuriyetçilerin Kongre’deki üstünlüğü ele geçiremediği senaryoda ise Trump suçlanabilir.
Bu, Trump’ın destekçilerinin Biden’ın lider olmasını engellemeye çalıştığı Kongre baskınından sonra düzenlenen birinci orta seçimler. Biden’ın seçilmesini sorgulayan isimlerin siyasette bir tesirinin olup olmadığı sonuçlar ile bir arada görülecek. Trump’ın zaferinin çalındığını tez eden Mark Finchem Arizona’dan, Jim Marchant Nevada’dan, Doug Mastriano da Pennsylvania’dan farklı roller için aday. Bu adaylar seçim sonuçlarının yakın olması takdirinde seçim güvenliğini ve sonuçları sorgulayabilir. Birebir vakitte seçimlerde hile yapıldığına dair yeni davalar da açılabilir. (BBC Türkçe)
Gazete Duvar
