Almanya’da ‘çalışan aptal mı’ tenkitleri eşliğinde ‘yurttaş parası’ uygulaması meclisten geçti

Almanya’da işsizlik parasının resmi ismi olan Hartz IV, yurttaşlık parası ismini aldı. Sosyal Demokrat Parti (SDP)- Yeşiller-Hür Demokrat Parti (FDP) hükümetinin yurttaş parası ıslahatı, ana muhalefetteki Hıristiyan Demokrat Birlik’in (CDU) sıkı muhalefetine karşın, dün parlamentonun alt kanadı Meclis’ten (Bundestag) geçti. Pazartesi günü parlamentonun üst kanadı Federal Konsey’de (Bundesrat) oylanacak. Bu sefer Hıristiyan Toplumsal Birlik’ten (CSU) ‘onaylanmasını önlemek için sıkı direniş’ açıklaması geldi.

Isıtma dahil kira yardımı da yapılacak

Reforma nazaran halihazırda yapılan yardım ile 1 Ocak 2023’ten itibaren yurttaş parası ismi altında yapılacak aylık yardımın ölçüleri şöyle:

Bekarlar ve bekar ebeveynler 449-502 euro. Çiftler 404-451 euro. 18-24 yaş ortası çocuklar 360-402 euro. 14-17 yaş ortası çocuklar 376-420 euro. 6-13 yaş ortası çocuklar 311-348 euro. 5 yaşına kadar olan çocuklar 285-318 euro.

Yani ailelere kişi başı ve çocuk sayısına nazaran yardım yapılacak.

Bunların yanısıra işsizler, ısıtma dahil kira yardımı alacak. Bekar için 404 euro ve -misal-8 ile 12 yaşlarında 2 çocuğu olan bir çift için 751 euro ısıtma dahil kira dayanağı verilecek.

Daha evvel Bild gazetesi, 6 ile 13 yaş ortası iki çocuğu olan her iki eş vatandaşlık parası alıyorsa, iki yetişkin için 902 euro, iki çocuk için 696 euro, yani toplamda 1598 euro ödeneceğini hesaplamıştı. Habere “Hartz çılgınlığı: Çalışan herkes gelecekte aptal pozisyonuna düşecek” manşetini uygun görmüştü.

Bugüne dek Hartz IV kapsamında Çalışma Kurumu’nun gösterdiği işleri kabul etmeyenlerin ödemelerinde kesinti yapılıyordu. Yurttaşlık parası uygulamasında birinci 6 ayda ödemelerde kesinti olmayacak. 60 bin euroya kadar olan varlık dikkate alınmayacak. Kendi konutlarında oturanlar birinci 2 yıl boyunca konutlarını satmaya zorlanmayacak.

Devlet yardımı alanlar artıyor

83 milyon nüfuslu Almanya’da Hartz IV kapsamında 2022 yılı başında ortalama 3.69 milyon kişi işsizlik yardımı 2 ve yaklaşık 1.46 milyon kişi toplumsal yardım alıyordu. Nüfusun yaklaşık yüzde 6.5’i devlet yardımıyla ömrünü sürdürüyor. Yardım alanlar ortasında göçmenlerin oranı yüzde 40, Türkiye kökenli göçmenlerin oranı ise yüzde 20.

Merz: Yurttaş kendinden sorumlu olmalı

Devlet yardımı alanların oranının yüksekliği ve yeni uygulamayla verilecek ölçünün daha da artması karşısında, birtakım bölümler, bu imkandan yararlananların çalışmak istemediği yorumunu yapıyor. Yurttaş parası uygulamasına sert muhalefet yürüten CDU başkanı Friedrich Merz, yürürlüğe girmesi halinde ‘kendisinden sorumlu yurttaşın giderek yardım alan yurttaşa dönüşeceği, şahsî sorumluluğun değil, gözetici devlet anlayışının ön plana çıkacağı’ eleştirisini getirdi.

Söder’den bloke etme tehdidi

Yurttaş parasını bu haliyle Federasyon Kurulu’nda durdurmak için elinden geleni yapacağını söyleyen CSU önderi Markus Söder de uygulamanın ‘dar gelirli çalışanlara haksızlık’ yaptığını savundu.

‘Adil değil’

Söder, “Çok çalışmak zorunda olan alt gelir kümelerini dezavantajlı duruma düşürüyor: Her gün geçimini sağlamaya ve ayın sonunu getirmeye çabalayan kasiyerler, kuaförler, otobüs sürücüleri, polisler, sonunda anlayacak ki, çalışmamak neredeyse çalışmak kadar kar getiriyor” diyerek ekledi: “Bu adil değil.”

VdK: Engellenmesi insanlıkdışı davranış olur

Almanya’daki toplumsal kurumların çatı örgütü VdK ise ıslahatın daha geciktirilmemesi uyarısı yaptı. VdK Lideri Verena Bentele, “Yurttaş parasının Federal Konsey’de daha fazla ertelenmesi, hatta durdurulması, yurttaşa kötülük yapmak manasına gelir” dedi.

Yurttaş parası çıkacak diye Hartz IV standart oranlarında aktüel ayarlama yapılmadığını hatırlatan Bentele, “Asgari toplumsal garantiye sahip 7 milyon insan artık ne yapacağını bilemez halde, onları daha fazla bekletmek insanlık dışı olur. Yurttaş parası, planlandığı üzere 1 Ocak’ta gelmeli” dedi.