Günümüzde bayanlar meslek planları ya da gelecek telaşı üzere nedenlerle anne olma hayallerini erteleyebiliyor. Lakin bebek sahibi olma fikri daha ileri tarihlere taşınırken, bir yandan da bedenin biyolojik saati ilerlemeye devam ediyor. Yıllar içinde doğurganlık kapasitesinin azalması nedeniyle yumurta dondurma süreci hayalleri canlı tutmak için ön plana çıkıyor. Yumurta rezervi düşüklüğü tespit edilen her bayan yumurta dondurma sürecinden faydalanabiliyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Yöneticisi Prof. Dr. Ebru Çöğendez, yumurta dondurma süreci hakkında bilgi verdi.
Yumurta dondurma süreci hakkında en çok merak edilen 13 soru ve cevapları
1-Düşük yumurta rezervi nedir?
Yumurtalık rezervi, yumurta sayısı ve kalitesine bağlı olarak bir bayanın iki yumurtalığında kalan üreme potansiyelini söz eder. Azalmış yumurtalık rezervi, kalan yumurtaların sayısının düşük olması nedeniyle yumurtalıklardaki olağan üreme potansiyelinin kaybıdır. Bayanlar üretecekleri tüm yumurtalarla doğmakta ve yumurta sayısı ilerleyen yaşla birlikte azalmaya başlamaktadır. Lakin bazen farklı nedenlere bağlı olarak beklenenden daha erken yumurta rezervleri azalabilmektedir. Yapılan bilimsel çalışmalara nazaran ortalama olarak 35 yaşından sonra yumurta rezervi düşmeye başlamaktadır. Yumurta sayısının azalması hamile kalınmayacağı manasına gelmez. Lakin sperm ile birlikte gebeliğin yapı taşı olan yumurta sayısının az olması hamile kalmayı zorlaştırabilmektedir. Yaşanan yumurtalık rezerv düşüklüğü testlerle belirlenebilir.
2-Yumurta rezervi düşüklüğü nasıl tespit ediliyor?
Yumurta rezerv düşüklüğünün belirlenmesi için birtakım testler yapılabilmektedir. Birinci olarak adetin 2. ya da 3. günü bazal hormon olarak isimlendirdiğimiz FSH ve E2 hormon seviyelerine bakılmaktadır. Bazal hormon testi ile birlikte birebir gün yumurtalıklardaki foliküller sayılmaktadır. Yapılan bu iki tetkik sonuçlarında uyumsuzluk görülürse Anti-Müllerian Hormon (AMH) testi yapılabilmektedir. 37 yaş üzeri hastalarda bu testlerden bağımsız direkt olarak AMH testi de bakabilmekteyiz.
3-Yumurta rezervi düşüklüğüne hangi yaşta bakılması gerekiyor?
Her bayanının dünyaya 1 -2 milyon yumurta hücresi ile geldiği düşünülmektedir. Yaşın ilerlemesiyle birlikte periyodik olarak yumurta hücreleri azalmaktadır. Genel olarak 35 yaşından itibaren bayanların üreme kapasitesinin düşüşe geçtiğini bilinmektedir. 35 – 40 yaş ortasında yumurta rezervi kaybı hızlanmakta ve son nokta menopoz olmaktadır.
4-Yumurta dondurma süreci kimlere yapılıyor?
Yumurta dondurma süreci yumurtalık rezervi düşük olan bireylere, kanser nedeniyle kemoterapi – radyoterapi alacak hastalara, büyük yumurtalık kisti nedeniyle ameliyat ile yumurtalığın alınma durumu olan bayanlara her yaşta yapılabilmektedir. Pratikte en çok 35-43 yaş ortası bayanlara yumurta dondurma süreci uygulanmakla bir arada; daha erken yaşlarda da yumurta dondurma süreci yapılabilmektedir.
5-Yumurta dondurma süreci nasıl yapılır?
- Yumurta toplama sürecinden evvel yumurtalıkları uyarmak hedefiyle hormon ilaçları kullanmaktayız. Tedaviye başladıktan sonra ultrason ile yumurta gelişimi takip edilmektedir.
- Ultrasonda foliküller yumurta toplama için hazır olduğunda toplama süreci sedasyon altında yapılmaktadır.
- Transvajinal ultrason eşliğinde özel bir iğne folikül içine yönlendirilir.
- Özel bir emme aygıtı yardımıyla yumurta folikülden çıkartılır.
- Ne kadar fazla sayıda yumurta dondurulursa gelecekte gebelik elde etme bahtı o kadar yüksek olacağı için mümkün olduğu kadar fazla yumurta çıkartılması hedeflenmektedir.
- Döllenmemiş yumurtalar, ileride kullanılmak üzere saklanmaları için sıfırın altındaki sıcaklıklara soğutulur.
- Yumurta dondurmak için yaygın olarak vitrifikasyon metodu kullanılmaktadır. Bu süreç sırasında buz kristallerinin oluşmasını önlemek için yüksek konsantrasyonlu hususlar kullanılır.
- Toplanan yumurtalar belirli numaralandırmalarla sıvı azot tanklarına konulmaktadır.
6-Bekar bayanlar yumurta dondurabilir mi?
Bekar bayanlar yumurta dondurabilmektedir. Gerçekten Türkiye’deki yasal süreç bekar hastaların bu süreçten yararlanabilmesi için ortaya çıkmıştır.
7-Embriyo dondurmak için evli olmak koşul mı?
Evet, Türkiye’deki Sıhhat Uygulama Yönetmeliği yalnızca evli çiftlerin embriyo dondurmasına müsaade etmektedir.
8-Cinsel bağlantıya girmemiş bayanlar yumurta dondurabilir mi?
Evet dondurabilir. Yumurta toplama süreci genel olarak vajinal yolla yapılan bir teşebbüstür. Yumurta gelişim takibi tedavi sürecinde karından ya da makattan yapılan ultrason ile denetim edilmektedir. Yumurta toplama süreci gerçekleşeceği gün sedasyon altında vajinal yol ile süreç gerçekleştirilir. Süreç bitiminde hymen ( kızlık zarı ) denetimi yapılmakta ve yumurta toplama süreci ile ilgili tıbbi rapor epikriz olarak kendilerine verilmektedir.
9-Yumurta dondurma sürecinden sonra adet olunur mu?
Yumurta toplama sürecinden yaklaşık 10-12 gün sonra hastalar adet görürler ve sistemli olarak adet görmeye devam ederler.
10-Yumurta dondurma süreci adetin kaçıncı günü yapılır?
Aynı tüp bebek hastalarında olduğu üzere adetin 2-3. günlerinde yumurtalıklar ilaçlarla uyarılmaya başlanmaktadır. İlerleyen süreçte her hastada cevap farklı olmakla bir arada tedavinin 9-12. günler ortası yumurta toplama süreci gerçekleşmektedir. Yumurta toplanan gün yumurtalar laboratuvar ortamında dondurulmaktadır.
11-Yumurta toplama süreci acı verir mi?
Yumurta dondurma süreci oositlere uygulanan bir süreçtir, hastalarda süreç sırasında bir rahatsızlık yaşanmamaktadır.
12-Yumurta toplama sürecinden kaç gün sonra cinsel bağa girilir?
Yumurta toplama sürecinde yumurtalıklar olağanın 3 katı kadar büyütülmektedir. Bu nedenle kasıkta ağrı yaşanabilmektedir. Tıpkı vakitte enfeksiyon riskine karşı yumurta toplama sürecinden sonra 2 hafta cinsel bağ önerilmemektedir.
13-Bir yumurta ile tüp bebek olur mu?
Bir yumurta ile bebek sahibi olunabilmektedir. Şayet bu yumurta matür yani M2 olgun yumurtaysa, kalitesi düzgünse, elde eşin tek bir spermi dahi olsa hastaların gebelik bahtı bulunmaktadır.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
