Ayak bileği travmaya en açık eklemlerin başında geliyor. Hem bedenin yükünü taşıması hem de anatomik yapısı nedeniyle yaralanmaya açık oluyor ve kolay zorlanabiliyor. Acil servise müracaatların neredeyse birinci sırasında ayak bileği burkulmaları yer alıyor. Burkulmaların dışında ayak bileği travmaları ve bilhassa yaşlılarda osteoporoz ile birlikte ayak bileği kırıkları görülüyor. Hastaların hayat konforunu hayli etkileyen ayak bileği hastalıklarında artroskopi büyük yarar sağlıyor. Hasta konforunun ön planda olduğu bu ameliyat ile kısa müddette düzgünleşme sağlanabiliyor. Memorial Antalya Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Ahmet Turan Aydın, ayak bileği hastalıkları ve artroskopi uygulamaları hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Ayak bileği travmalara en açık eklem
Ayak bileğinde gelişen hastalıklar en çok atletlerde görülür. Ayak bileği hastalıklarını önlemek için öncelikle yapılması gereken hangi spor yapılıyorsa o spora özgün ekipman kullanmaktır. Yaşlılarda ise ayaklar kemik erimesi nedeniyle travmaya açık olmaktadır. Ayrıyeten bayanlarda da, yüksek topuklu ayakkabı giydikleri için burkulma sıklıkla gözlenir. Ayak bileği burkulması sonrası oluşan birtakım sıkıntılar artroskopinin de temel kullanım alanlarından birini oluşturmaktadır. Ayak bileği artroskopisi, çok çeşitli ayak bileği problemlerini gidermek için kullanılır.
Ayak bileği sorunu olan hastalarda görülen belirtiler aşağıdaki biçimdedir;
- Ağrı
- Emniyetsizlik hissi
- Sık sık burkulma
- Hareket kısıtlılığından ötürü merdiven inememe yahut çıkamama
- Çömelememe
- Ayak bileğinden ses gelmesi
- Ayak bileğinde şişlik
Bazı romatizmal hastalıklar da ağrı yapabiliyor
Ayak bileği hastalıklarında hastalara öncelikle şikayetlerinin ne vakit başladığı, ne kadar vakittir olduğu ve travma ile bağı olup olmadığı sorulur. Kimi hastalarda rastgele bir travma olmadan şişlik varsa gut üzere birtakım romatizmal hastalıklar akla gelir. Bu durumda bu üzere hastalıklar araştırılabilir. Hastanın hikayesi ayrıntılıca alındıktan sonra muayene gerçekleştirilir. Akabinde hasta görüntüleme yahut laboratuvar testlerine yönlendirilir. Metabolik hastalık kuşkusu varsa kan testleri ile ekarte edilir. Görüntüleme formüllerinde röntgen, bilgisayarlı tomografi, MR, cilt altında görülen şişliklerde ise ultrasona başvurulur. Çok ender de olsa sintigrafiye başvurulur. Çıkan sonuçlara nazaran tedavi planlanır.
Tedavi için ağrının kaynağı bulunmalı
Tedavi planlanması için ayak bileği ağrısının kaynağı bulunmalıdır. Ayak bileği hastalıklarının birçoklarında istirahat ve bazen fizik tedavi ile eklemin rahatlatılması sağlanır. Ortalama 3 ay boyunca hareketsizlik, fizik tedavi ağrıların geçmesinde tesirli olmamışsa o vakit cerrahi devreye girer. Ayak bileği artroskopisi, ayak bileğinin içindeki yahut etrafındaki dokuları incelemek yahut onarmak için küçük bir kamera ve cerrahi aletler kullanan ameliyattır. Kameraya artroskop denir. Hedef cilt ve dokuda daha büyük kesikler yapmadan sıkıntıları tespit etmek ve ayak bileğinde süreç yapmaya müsaade verir.
Pek çok hastalıkta artroskopiye başvuruluyor
Ayak bileğinde artroskopi yahut endoskopi yapılabilmesi için rahatsızlığın eklemin içinde ya da ekleme komşu yerlerde olması gerekir. Ayak bileği burkulmalarından sonra çok sık görülen hastalıklardan biri Talusun osteokondral lezyonudur. TOL’de teşhis ve tedavide artroskopiden faydalanılır. Eklem içinde lokalize yahut olmayan zar iltihaplarında, eklem içindeki özgür cisimlerde, eklem zarının tümörlerinde, eklem içindeki kistlerde, burkulmalarda bağ yırtılmalarında, futbolcu ayağında (eklem kenarında kemik çıkıntıları) artroskopi uygulanır. Fleksör tendonun iltihaplanmasında, subtorel eklem artrozunda, haglund deformitesi üzere ayak bileği ekleminin gerisinde yer alan yumuşak doku içinde endoskopi konut artroskopi ile pek çok süreç yapılabilmektedir.
2 küçük delikten yapılıyor
Teleskoba benzeyen yakını gösteren bir aletin başına bir kamera bağlanır. 2 delik açılarak ameliyat gerçekleşir. Bir delikten optik yerleştirilir. Bu optikten eklem içine sıvı verilir ve süreç yapılacak yer yıkanarak temizlenir. Öbür delikten ise ameliyatı gerçekleştirilecek aletler yerleştirilir.
Ameliyat hastalığa nazaran 1 ile 1 buçuk saat ortasında sürmektedir.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
