Milyonlarca çalışan Minimum Fiyat Tespit Komitesi’nin bugün yapılacak ikinci toplantısına odaklandı. Birincisi 7 Aralık’ta gerçekleştirilen toplantı öncesi bir açıklama yapan Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, minimum fiyatın geniş bir uzlaşmayla belirleneceğini söz etti.
“ASGARİ FİYAT KIYMETLİ BİR KURUMDUR”
Bakan Alım, hususla ilgili açıklamasında “Büyümenin meydana getirdiği meselelerin en kıymetlilerinden biri büyüme ve gelir dağılımı ortasındaki bağdır. Bunu düzenleyecek sistemler vardır. Hür toplu pazarlık sistemi, bir oburu ikinci toplantısını yapacağımız minimum fiyat kurumudur. Minimum fiyat olağanüstü kıymetli bir kurumdur. Taban fiyat temel fiyat haline geldi üzere ezberlenmiş telaffuz var bu gerçek değil: Taban ücretlilerin toplam ücretlilerdeki oranı yüzde 38 civarındadır. Taban fiyat başka fiyatlı çalışanların fiyatlarının de üste tırmandırılmasını sağlıyor. Geçtiğimiz yıl yüzde 50 akabinde yüzde 30 artışlar fiyatlar ortasındaki farklılaşmanın üst hakikat gittiğini ortaya koymaktadır. Bugünkü toplantıdan yahut bu ay gerçekleştireceğimiz taban fiyatla ilgili emekçi ve patronla birlikte muhakkak bir uzlaşma sağlayarak minimum fiyat düzenlemesini öteki ücretlileri rahatlatacak bir düzenlemeyle belirleyeceğiz” dedi.
TEMEL EKONOMİK BİLGİLER MASAYA YATIRILACAK
Pazarlık çerçevesinin belirlenmesi açısından kıymet taşıyan bu toplantıda, temel ekonomik bilgiler masaya yatırılacak. Hazine ve Maliye ile Ticaret bakanlıkları ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) temsilcilerinin, ekonomik data ve raporları kurulla paylaşacağı toplantıda, tarafların birinci sayıları da söylem etmesi bekleniyor. Öte yandan, Kurulda personel bölümünü temsil eden TÜRK-İŞ’in, gelir vergisi tarifesinin çalışanlar lehine düzenlenmesi ve sendikal örgütlenmenin önündeki manilerin kaldırılması mevzularını da toplantıda gündeme getireceği öğrenildi.
3 SENARYO ÖN PLANDA
Asgari fiyatta 8 bin lira ruhsal hudut olarak görülürken, ortaya çıkan üç senaryo ve patrona maliyeti şöyle:
- Net taban fiyat 8 bin liraya çıkarsa brüt minimum fiyat 9 bin 412 lira, patrona maliyeti de 11 bin 59 lira olacak.
- Net taban fiyatın 8 bin 250 lira olması halinde brüt fiyat 9 bin 705 lira, patrona maliyeti de 11 bin 404 lira,
- Net minimum fiyatın 8 bin 500 lira olması durumunda brüt fiyat 10 bin lira maliyeti de 11 bin 750 lira olacak.
BAKANLIK MİNİMUM FİYAT ANKETİNİ PAYLAŞTI
Çalışma Genel Müdürü Sadettin Akyıl başkanlığında basına kapalı gerçekleşen birinci toplantıda, patron heyetine, Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Genel Sekreteri Akansel Koç, emekçi heyetine ise TÜRK-İŞ Genel Sekreteri Pevrul Kavlak başkanlık yapmıştı. Toplantıda, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı yaptırdığı minimum fiyat anketini taraflarla paylaşmış, ankette personel ya da patron olmayan çeşitli mesleklerdekilerin 2023 yılı taban fiyatı için ortak beklentisinin net 7 bin 845 lira olduğuna yer verilmişti.
ASGARİ FİYAT NASIL BELİRLENİYOR?
Asgari fiyatı, yasa gereği personel, patron ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 şahıstan oluşan Taban Fiyat Tespit Kurulu belirliyor. Kurul, yeni taban fiyatı belirleme çalışmaları kapsamında teamül üzerine aralık ayında dört defa toplanıyor. Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği kurul, en az 10 üyenin iştirakiyle toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde liderin bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.
ASGARİ FİYAT NET 5 BİN 500 LİRA
Asgari fiyat, bir personel için aylık brüt 6 bin 471 lira, vergiler ve kesintiler düştüğünde net 5 bin 500 lira 35 kuruş olarak uygulanıyor. Minimum fiyatın patrona toplam maliyeti, bir emekçi için 7 bin 603 lira 43 kuruş. Bunun 6 bin 471 lirası brüt taban fiyat, 1003 lira 1 kuruşunu toplumsal güvenlik primi, 129 lira 42 kuruşunu patron işsizlik sigorta fonu oluşturuyor.
