Antarktika Kıtası’na daha önce gerçekleştirdiği 6 bilim seferi ile birçok yeni araştırmaya imza atan Türk bilim insanları, Dünyanın kara kutusunu keşfetmek üzere yeni bir yolculuğa başladı.
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda sürdürülen Antarktika çalışmaları çerçevesine 7’nci Ulusal Antarktika Bilim Seferi başladı. 19 Türk’ün yanı sıra 2 Ekvador ve bir Kolombiyalı bilim insanın yer alacağı sefere ilk kez liseli 3 kız öğrenciler de katılıyor. Türkiye’nin Santiago Büyükelçisinin de bu seferde kendileri ile birlikte olacağını kaydeden Özsoy atmosfer bilimlerinden mikroplastiklere kadar çok geniş geniş yelpazede çalışmalar yürüteceklerini söyledi.
Uzun bir seyahatin ardından Antarktika’ya ulaşacaklarını belirten ekip lideri Prof. Dr. Burcu Özsoy gezi ile ilgili çalışmaların 11 ay öncesinden başladığını belirterek şunları kaydetti: “Orada yapacağımız çalışmaları oranın iklimi ve koşulları belirliyor. Planladığımız çerçevede giderse hava koşulları Antarktika’ya intikalimizle birlikte gemiye dahil olacağız. 19 Türk bilim ekibimizle beraber 3 yabancı bilim insanı seferde dahil olacak. Toplamda 18 farklı bilimsel projeyi icra edeceğiz. Bu seferin bir farkı da 2204 C TÜBİTAK kutup araştırmaları proje çağrısına başvuru yapan ve birincilik alan kız öğrencilerimiz var. Onlar da Teknofest’te birincilikleri ilan edilmesiyle beraber sefere dahil oldular. Çok mutluyuz ama bir artı tarafı da hem kız öğrencilerimizi saha götürmemizin yanı sıra bu seneki seferde bilim kadını sayımızın da diğer seferlere oranla çok olması bizi mutlu ediyor. Kadın bilim insanlarımızın sahada olması bizim için büyük bir güç. Antarktika’ya intikal ettikten sonra ekip olarak gemiye dahil olacaklar. Lise öğrencilerimizin farklı bir programı olacak. Onlar diğer dünya ülkelerinin üstlerini ziyaret edip uluslararası bilim insanlarıyla tanışacaklar. Bilim laboratuvarlarında çalışma imkanı bulacaklar. Aynı zamanda bu sen T.C. Santiago büyükelçimiz de bizlerle bir arada olacak. O da sahada bizlere eşlik ediyor olacak. Çok kuvvetli bir ekiple gidiyoruz. Her sene daha yenilik katılmış bir şekilde Türkiye olarak sahadayız. Bu çalışmalarda özellikle atmosfer bilimleri ön plana çıkıyor. Jeoloji çalışmaları yapılacak. Mikro plastikler ön planda. Volkanik yapılar, yer bilimleri, ekosistem çalışmaları gibi geniş yelpazede çalışmalarımız var.”
Antarktika’da Türkiye’nin kurduğu meteoroloji üssü olduğunu ve buradaki cihazlardan elde edilen verilerle hava tahminleri yapıldığını vurgulayan Özsoy, “Gezide, Harita Genel Müdürlüğü, Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı, Meteoroloji Genel Müdürlüğü ekipleri de bizlerle. Onların da sahada hem kurdukları ekipmanlardaki verileri toplama, ekipmanların bakımlarını yapma ve bir sonraki seneye hazırlama görevlerini de üstleneceğiz. Deniz tabanı haritaları yapıyoruz. Şu an Antarktika’da bir meteoroloji istasyonumuz var ve buradan günlük veriler alabiliyoruz. Artık hava tahminlerine ihtiyacımız olmuyor ve bu veriler bizim için çok kıymetli” ifadelerini kullandı.
Lise öğrencileri de ekipte yer aldı
Geziye ilk kez TEKNOFEST çeçevesinde TÜBİTAK Bilim İnsanı Destekleme Programı Başkanlığı tarafından düzenlenen “Lise Öğrencileri Kutup Araştırma Projeleri Yarışması”nda birinci olan Antalyalı lise öğrencileri Azra Ayşe Bıçakcı, Hilal Başak Demirel ve Zeynep İpek Yanmaz da dahil oldu.
Zeynep İpek Yanmaz meşe ağacı palamudundan elde ettikleri biyolojik plastiğin 450 yıl gibi bir sürede doğada çözünen geleneksel plastikler yerine 45 gün gibi kısa sürede çözündüğünü söyledi. Ürettikleri plastiğin şuan kullanılan market poşetlerinden 20 kat daha dayanıklı olduğunu anlatan Yanmaz, “Önce Giresun’da projemizi jüriye sunduk. Fiziki bilimler ana dalında birinci seçildik. Daha sonra Teknofest Karadeniz’de Samsun’da bir mülakata tabi tutulduk. Birinci seçilerek Antarktika’ya gitmeye hak kazandık” dedi.
Böyle bir geziye katılmaktan dolayı çok heyecanlı olduklarını dile getiren Yanmaz, Çok heyecanlıyız. Bu sefer çerçevesinde projemizi bölgede deneyecek olmak bizim için büyük bir şans. Farklı ülkelerin bilim üslerini ziyaret etme, labarotavurlarında çalışma büyük bir şans. Gurur duyuyoruz. Çok mutluyuz” diyerek duygularını ifade etti.
Antarktika’da nasıl hareket edecekleri konusunda kendilerine bilgi verildiğini anlatan Yanmaz, “Hem ekip çok destek oldu hem de orada nasıl davranmamız gerektiğimiz konusunda her şey anlatıldı. Hem psikolojik hem de fiziksel olarak çok rahat gidiyoruz Antarktika’ya. Biz de yanımızda ürettiğimiz biyoplastiği götürüyoruz. Orada denemek çözünme süresini deneysel verilerle uyup uymadığını gözlemlemek açısından” diye konuştu.
