Geçtiğimiz gün Güney Kore’den gelen bir haber, dünya genelinde infial yarattı. Güney Kore, tarihindeki birinci ‘beyin yiyen amip’ kaynaklı mevti duyurdu. Ancak haber, kimi ‘click bait’ tüm dünyada bir birinci olarak algılandı ve pek çok kişiyi dehşete sürükledi.
Peki, işin aslı neydi? Beyin yiyen amip olayları nasıl oluşuyor? Bu soruların yanıtı, haberlerin toplumsal medyada yayılmasıyla birlikte Virolog Semih Tareen tarafından verildi.
Güney Kore’den gelen haberler ne diyor?
- Naegleria fowleri’nin hayat döngüsündeki üç kademe – kist, trofozoit ve kamçılı form.
Korea Times tarafından aktarılan bilgilere nazaran beyin yiyen amip hadisesi, Güney Kore için bir birinci idi. Enfeksiyon nedeniyle hayatını kaybeden kişi, 50 yaşındaki bir erkek idi. Kişi, semptomları göstermeye başladıktan 10 gün sonra; 21 Aralık tarihinde hayatını kaybetmişti.
Enfeksiyon, ‘Naegleria fowleri’ isimli amip tipinden kaynaklanmıştı. Bu amip çeşidinden kaynaklanan beyin enfeksiyonu, Dünya Sıhhat Örgütü datalarına nazaran her yıl 1000 ile 2000 olayın görülmesine yol açıyor. Enfeksiyon, son derece ölümcül olarak biliniyor.
Peki, ‘beyin yiyen amip’ vefata nasıl yol açıyor?
Beyin yiyen amip olaylarının kurtulma oranı hayli düşük:
ABD Hastalık Denetim ve Korunma Merkezleri (CDC) tarafından paylaşılan bilgilere nazaran sadece ABD’de, 1962 ve 2021 yılları ortasında 154 olay tespit edildi. Bu hadiselerin yalnızca 4’ü hayatta kalabildi.
Peki beyin yiyen amip beşere nasıl bulaşıyor? Nasıl korunulur?
Naegleria fowleri, dünyanın her yerinde göletlerde, göllerde ve ırmaklarda sıklıkla bulunan, suyu seven bir amip. Musluk suyuna bağlı borularda da saklanabiliyor.
Dolayısıyla inançlı olmayan su ile burun yıkamak enfeksiyona neden olabiliyor. Amip, bilhassa suyun burundan çekilmesi durumunda beyne çıkabiliyor. Hasebiyle suyu burna çekmeden evvel şunları yapmak son derece kıymetli:
- 1 dakika kaynamış ve soğutulmuş su kullanın.
- Damıtılmış yahut steril su kullanın.
- Su filtrelemek için ‘NSF 53’ ya da ‘NSF 58’ sertifikalarına sahip filtreler kullanın.
Enfeksiyon belirtileri neler?
- Evre 1:
- Kafanın ön kısmında şiddetli baş ağrısı
- Ateş
- Bulantı
- Kusma
- Evre 2:
- Boyun tutulması
- Nöbetler
- Bozulmuş zihinsel durum
- Halüsinasyonlar
- Koma
Bilgilerin tamamı, CDC’den alındı.
