İZMİR (İGFA) – Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Kuruluş yıldönümünde 1 milyar dolarlık domates ve domates türevi eserler ihraç etmeyi hedefleyen domates dalı, domates ihracatına getirilen yasakla şok oldu.
Türkiye, besin arz güvenliğinin sağlanması ve sarsıntı bölgesine besin arzını sağlama gerekçesiyle, taze meyve zerzevat dalının beğenilen ihraç eseri domatese 14 Nisan 2023 tarihine kadar Tarım ve Orman Bakanlığı’nın talebi üzerine yasak getirilmesine Ege Yaş Meyve Zerzevat İhracatçıları Birliği’nden reaksiyon geldi.
Taze domatesin 2022 yılında 377 milyon dolarlık ihracat fiyatıyla Türkiye’nin taze zerzevat ihracatında önder eseri olduğu bilgisini veren Ege Yaş Meyve Zerzevat İhracatçıları Birliği (EYMSİB) İdare Konseyi yaptığı yazılı açıklamayla, “Domates ihracatına getirilen yasak hem ihracatçılarımıza hem de üreticilerimize tamiri mümkün olmayan hasarlar verecektir. Tüketicilerimiz tahminen 1,5 ay nispi olarak domatesi ucuza yiyebilirler lakin vatandaşlarımız domatesi seneye 100 liraya yemek durumunda kalabilirler” denildi.
“YANLIŞTAN DÖNÜLMEZSE SENEYE DOMATESİ İTHAL EDERİZ“
Domates ihracatına getirilen yasak sonrasında üreticinin emeğinin karşılığını alamayacağı bir yola girildiğine temas eden EYMSİB İdare Konseyi, “Bu karar sonrasında üreticiler bankalardan aldığı kredileri geri ödeyemez pozisyona düşecekler. Tüccarlarla yaptıkları kontratın yükümlülüklerini yerine getiremeyecekler. Seneye üretim yapamayacaklar. Bu yanlış kararda ısrar edildiği takdirde önümüzdeki yıl domatesi ithal etmek zorunda kalacağız” diye görüş bildirdi.
İHRAÇ EDİLEN DOMATES ÜRETİMİN YÜZDE 3,5’U
Türkiye’nin yıllık 14 milyon ton domates üretimiyle dünyanın en büyük domates üreticilerinden biri olduğuna yer verilen açıklamanın devamında şu konular lisana getirildi:
“Türkiye 2022 yılında 526 bin ton karşılığı 377 milyon dolarlık taze domates ihraç etti. İhraç ettiğimiz taze domates üretimimizin yüzde 3,5’u düzeyinde. Hem iç piyasaya hem de ihracata yetecek üretimimiz var. İhracat, tarım dallarında regülasyon vazifesi açısından çok pahalı. Yasak kararı piyasalarda ruhsal bir baskıya yol açacak. Domates yanında kesimimizin ihraç eserleri kuru soğan ve patatese getirilen yasak, donuk patates, donuk soğan ve domates salçasındaki kota uygulaması da yanlıştır. Bu yanlış kararlardan vakit kaybetmeden dönülmelidir.”
RUSYA’NIN KAYBINI POLONYA, ROMANYA, ALMANYA VE HOLLANDA KAPATTI
Öte yandan Türkiye, 2022 yılında 53 ülkeye 377 milyon dolarlık taze domates ihraç ederken, taze domates ihracatını 2021 yılına nazaran yüzde 4 artırmayı başardı.
Domates ihracatındaki artış 2023 yılında da sürdü. Türkiye’nin 2022 yılının ocak-şubat periyodunda 88 milyon dolar olan domates ihracatı, 2023 yılının birebir periyodunda yüzde 44’lük artışla 88,3 milyon dolardan 127,4 milyon dolara çıktı.
Rusya Federasyonu’na domates ihracatında kan kaybeden Türkiye, Rusya pazarındaki kan kaybını Polonya, Romanya, Almanya ve Hollanda’ya ihracatını artırarak kapattı.
