Bartın’ın Amasra ilçesindeki medyana gelen maden ocağındaki patlamaya ait değerlendirmelerde bulunan Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Nuri Bingöl, maden ocaklarında tehlikenin büsbütün yok edilemeyeceğini, kabul edilebilir minimal hale düşürülebileceğini söyledi. Yer altında cep telefonun dahi bir patlamaya neden olabileceğine dikkat çeken Bingöl, kazaların durup dururken olmayacağını da kelamlarına ekledi.
Üsküdar Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Nuri Bingöl, Bartın’da meydana gelen patlamaya ait değerlendirmelerde bulundu.
Kazalar aksaklık sonucu meydana geliyor
Kazaların durup dururken olmayacağını, bir yerlerde aksaklığın var olduğuna dikkat çeken Dr. Bingöl, “Alınan önlemler ne kadar düzgün olursa tehlikeyi o kadar düşürebiliriz lakin ‘Tehlike nedir?’ diye baktığımız vakit; tehlike, yer altında çalışmaktır. Tehlike yanıcı malzemeler olan kömür ve metan gazıdır. Kömür metan gazıyla bağlı olduğu için bu tehlikeden doğan riskleri büsbütün yok edemeyiz. Kabul edilebilir riski minimal hale düşürebiliriz. Burada söylemek istediğim olay, Türkiye taş kömürlerinin maden ocağı var. Bilgi birikimine dayanarak örnek gösterilen maden ocağı burasıdır. Nerelerde ihmal olduğu teknik grubun çalışması sonucu ortaya çıkar. Patlama değerli burada. Patlayıcı ortamı oluşturmamak lazım. Patlamanın tedbiri kesinlikle alınmalı. Patlamayı engellemek lazım. Patlamadan sonra, göçük olacak ve sonrasında yangın olacak. Bunlar için tedbir gerekiyor. Kısa bir müddette yangını kesmek için otomatik yangın söndürücü kullanılabilir. Birtakım bariyerlerle tedbirler alınabilir. Söylediklerim teknik anlatımdır lakin teknik inceleme sonucu bunu anlayabiliriz.” dedi.
Cep telefonu dahi tutuşturmak için kâfi olabiliyor…
Metan gazı CH4’ ün formülize ettiği bataklık gazı olarak geçen bir gazdır ve doğal gazın ham hususudur sözlerini kullanan Dr. Bingöl, “Herkesin meskeninde var olan bir gaz. Meskende de bu patlama olabilir, endüstride de olabilir. Bilhassa madende olacak diye bir kural değil. Biz bunlara patlayıcı ortam diyoruz. Kokulandırılma gerekir. Kömür bloğunun metan gazından ötürü blok blok olan kömür zelzelelerde de sıkışır. Sıkışan metan gazı açığa çıkınca çakmağı tutarsanız yanar. Madende kömürü alma esnasında birden kömür boşalırsa sensörlerin devreye girmesi doğal ki mümkün fakat on üç tane tutuşturucu kaynaktan rastgele biri ile tutuşturursan; cep telefonu da olabiliyor, sigara, çakmak, kibrit vs. bunlarla buluştuğunda ani boşalma gazı yaptığı konsantrasyon prestiji ile patlayabiliyor elbette. Patlayıcı ortam oluşma hudutları var. Metan için 5 ile 16 üzeredir. Bu ise şunun üzeredir; 100 metre küplük odaya 5 metre küplük gaz sızdırırsanız patlar. 5’lik kısma ulaşmamak çok kıymetlidir. Madenlerdeki havalandırmayı tesirli tutmak çok değerlidir. Oluşabilecek metan gazı rutin ölçülmeli.” tabirlerini kullandı.
Metan gazı 5 sonunu geçmiş
Rutin bir işte 5 düzeyine ulaşmasını beklemiyoruz, ani bir boşalma olmuş böylelikle metan sonu 5’i geçmiş olarak gösteriyor diyen Dr. Nuri Bingöl, “Bunun bir ihtimali planlı patlatmayla sert kömür bloğunun patlatılması esnasında o sıkışmış gaz orada bulunan maden mühendisleri sayesinde ayrıntılı tespite tabi tutulacaktır bu bağlamda bilinmiş olacaktır. Gaz birdenbire boşaltılınca ihtimal olarak bu patlama oluştu diye düşünüyorum. Madenin içi karanlıktır bu bağlamda ortamda göz gözü görmüyor olması olağandır. Karbon monoksit ağırdır. Çalışmanın durdurulduğunu düşünüyorum. En azından oradaki gaz tahliye edilene kadar. Kömür bu bağlamda yanıcı bir gereçtir. Sıcaklık düzeyi düşürülemedi. Havalandırmada rastgele bir yanlış olsaydı o dumanı o vakitte görmeliydik. Farklı bir durum olduğunu düşünüyorum.” biçiminde konuştu.
Profesyonel gruplara güvenmek gerekiyor
Şu anda da yangını söndürebilmek mümkün lakin yangını söndürebilmek zahmetli olacaktır diyen Dr. Bingöl, “İtfaiyeciler ve tahlisiye takımları tam müdafaa maskeleri ile ısıya sağlam ancak yanıcılığı olan ancak ısıya sağlam kıyafetleri ile çalışmalarda bulunacaklardır. Teklifim şu; orada profesyonel gruplar var onlara güvenmemiz gerekiyor. AFAD orada, gruplara güvenelim. Bir yandan arama kurtarma ve yangın söndürme çalışmalarının eşitlikte gittiğinden emin olunması gerekiyor.” dedi.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
Beyaz Haber Ajansı
