Tarih boyunca birçok imparatorluk tarih sayfasına çıkmıştır. Bu imparatorluklardan birkaçı 4.500 yıl evvel, Taş Devri’nin sonlarında ortaya çıkmıştır. Kimi imparatorluklar hayli kısa ömürlü olurken kimileri ise yüzyıllar boyunca varlıklarını sürdürmeyi başarmıştır. Hatta geçtiğimiz yüz yıl içerisinde bile yıkılan birçok imparatorluk bulunmaktadır.
Bazı imparatorluklar hakkında kısıtlı bilgiye sahip olduğumuz için, kuruluş ve yıkılış tarihleri için net bir şey söylemek mümkün olmuyor. Ama, bu imparatorlukların hepsi ayakta kaldıkları müddet ve sahip oldukları topraklarla tarih sahnesine çıkmışlardır.
En uzun müddet hayatta kalmış krallıklar:
- Portekiz İmparatorluğu
- Osmanlı İmparatorluğu
- Khmer İmparatorluğu
- Etiyopya İmparatorluğu
- Kutsal Roma İmparatorluğu
- Silla İmparatorluğu
- Venedik Cumhuriyeti
- Kuş İmparatorluğu
- Doğru Roma İmparatorluğu
Sömürgecilik üzerine kurulan bir imparatorluk: Portekiz İmparatorluğu
15. yüzyılda kurulan Portekiz İmparatorluğu, en geniş hudutlara 18. yüzyılda Güney Amerika, Afrika ve Güneydoğu Asya’da kolonilerinin bulunduğu periyotta ulaştı. Portekiz İmparatorluğu, tarih sahnesinde kurulan birinci global imparatorluk olmasının yanı sıra, 584 sene ile sömürgeciliği en uzun mühlet devam ettiren devlettir. 19. yüzyılın başlarında, en büyük sömürgesi pozisyonunda olan Brezilya, bağımsızlığını ilan edince büyük bir güç kaybı yaşadı. 1999’da Portekiz, kalan son denizaşırı kolonisi olan Makao’yu da Çin Halk Cumhuriyeti idaresine bırakmıştır.
Çağ açıp çağ kapatan: Osmanlı İmparatorluğu
Osmanlı İmparatorluğu, Anadolu’da Türk toplulukları tarafından kurulan ve 15. ve 16. yüzyıllarda dünyanın en güçlü devletlerinden biri durumuna gelen bir imparatorluktur. 624 sene ayakta kalan imparatorluk, tarihin en güçlü devletlerinden biri olarak kabul edilmektedir. 1453’te başşehri Konstantinopolis’i ele geçirerek Bizans İmparatorluğu’na son vermiştir. Lakin, 18. yüzyılda süratli bir biçimde gerileme devrine girmiştir. İlerleyen yıllarda Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde zaferle sonuçlanan Kurtuluş Savaşı ve çabucak akabinde kaldırılan saltanat sonrası Osmanlı İmparatorluğu son bulmuştur.
Güneydoğu Asya’nın en büyük imparatorluğu: Khmer İmparatorluğu
Khmer İmparatorluğu, şu anki Kamboçya’da kurulan Güneydoğu Asya’nın en büyük imparatorluğuydu. Chenla krallığından ayrılarak kurulan imparatorluk, vakit zaman Tayland, Vietnam ve Laos üzere bölgelere de hükmetti. İmparatorluk hakkında yazılı hiçbir tarih evrakı bulunmamaktadır. 802 yılında kurulan devlet, 13. yüzyılda zayıflamaya başlayarak 1431 yılında yıkılmıştır.
Hiç sömürge altında kalmayan: Etiyopya İmparatorluğu
Habeşistan olarak da bilinen Etiyopya İmparatorluğu, şu anda Etiyopya’nın bulunduğu yerde kurulmuştur. 1270 yılında kurulan imparatorluk, 1974’te gerçekleşen ve imparatorluğun yıkılmasına sebep olan darbeye kadar ayakta kalmıştır. Etiyopya, dünya tarihindeki en eski devletlerden biridir. Ayrıyeten, tarihi boyunca hiçbir sömürgeci ülkenin denetimi altında kalmadan bağımsızlığını sürdüren birkaç ülkeden biridir. 2 Kasım 1930 tarihinde taç giyen I. Haile Selassie, 12 Eylül 1974 tarihinde kadar tahtta kalmıştır.
Avrupa’ya hükmeden bir imparatorluk: Kutsal Roma İmparatorluğu
Kutsal Roma İmparatorluğu, Orta Çağ ve erken çağdaş periyot boyunca yüklü olarak Orta Avrupa’da karar sürmüştür. 962 yılında kurulan imparatorluk, 1806’da gerçekleşen Napolyon Savaşlarına kadar ayakta kalmıştır. En güçlü olduğu devirde, günümüz Almanya, İsviçre, Lihtenştayn, Lüksemburg, Çek Cumhuriyeti, Slovenya, Avusturya, Hırvatistan, Belçika, Hollanda’nın yanı sıra Polonya, Fransa ve İtalya’nın büyük kısmına sahipti. 962 yılında taç giyen I. Otto, Alman Hükümdarı olmasına karşın tıpkı vakitte Kutsal Roma İmparatorluğu’nun birinci imparatoru olmuştur.
Üç farklı aile ile yönetiliyordu: Silla İmparatorluğu
MÖ 57’de kurulan imparatorluk yaklaşık 992 yıl ayakta kalarak, insanlık tarihinin en uzun vadeli imparatorluklarından biri olmuştur. Silla İmparatorluğu, kurulduğu birinci yıllarda üç farklı ailenin üyeleri tarafından yönetiliyordu. Şu anda Güney Kore’nin bulunduğu yerde kurulan Silla İmparatorluğu, o bölgeyi kontrol eden tek Kore krallığıydı. 9. yüzyılın sonlarına hakikat gerilemeye başlayan imparatorluk, MS 935’te Goryeo krallığını tarafından fethedilmiştir.
Napolyon Bonapart’ın yıktığı: Venedik Cumhuriyeti
Venedik Cumhuriyeti, MS 697’den 1797’ye kadar 1100 yıl boyunca ayakta kalan, günümüz İtalya’sının kimi bölgelerinde bulunan bir denizci devletiydi. Akdeniz’deki ticaretin büyük bir kısmını denetim ettiği için hayli zengindi. Bu nedenle, Venedik siyasetine, esaslı soylu ailelerin bulunduğu bir tüccar sınıfı hakimdi. Venedik Cumhuriyeti, 1797’de, I. Napolyon’un denetimindeki orduların bölgeyi işgal etmesiyle sona erdi.
Mısır’ı bile ele geçiren: Kuş İmparatorluğu
Kuş İmparatorluğu, kuzey Afrika’da günümüz Sudan’ın bulunduğu bölgede kurulan bir devlettir. Kurulduktan sonra süratle Kuzeydoğu Afrika’da büyük bir güç haline geldi. MÖ 727’de Mısır’ın denetimini ele geçirdiler ve Asurlular’a kadar bu bölgede karar sürdü. Kuş İmparatorluğu’nun iki farklı başşehri vardı. Birinci başşehir, kuzey bölgesinde Nil Nehri’ne yakın bir bölgede bulunan Napata’ydı. Daha sonra, daha güneyde yer alan ve Mısır’la savaşmak için daha uygun bir tampon bölge sağlayabilecek Meroe şehrine taşınmıştır. İmparatorluk, Roma’nın Mısır’ı fethetmesinin akabinde zayıflamaya başladı ve MS 350’de yıkıldı.
Osmanlı İmparatorluğu tarafından yıkılan: Hakikat Roma İmparatorluğu
Bizans İmparatorluğu, imparatorluğun batı yarısının yıkılmasından sonra yaklaşık 1000 yıl ayakta kalan Roma İmparatorluğu’nun doğu yarısını söz etmektedir. MS 4. yüzyılın başlarında, Roma İmparatorluğu kuzey İngiltere’den Suriye’ye kadar hayli geniş bir bölgeyi kontrol ediyordu. Lakin, ilerleyen yıllarda yaşanan yönetimsel sorunlardan ötürü, topraklar imparator Diocletian tarafından dört bölgeye ayrıldı. İmparator Justinian’ın vefatından sonra Bizans İmparatorluğu zayıflayarak toprak kaybetmeye başladı. 1204 yılında Haçlı Seferleri sırasında batıdan gelen haçlılar, Konstantinopolis’i yağmalayınca Bizanslılar büyük bir ihanete uğradı. İmparatorluk, 1453 yılında Osmanlı İmparatorluğu’nun Konstantinopolis’i kuşatarak ele geçirmesinin akabinde yıkılmıştır.
Webtekno
