Egeli bilim insanları, gerçekleştirdikleri projeler ve bu projelerin çıktıları ile bilim dünyasına katkı sağlamaya devam ediyor. Bünyesinde çeşitli disiplinlerden uzman akademisyenler barındıran Ege Üniversitesinde, multidisipliner çalışmalar sonucu bilhassa sıhhat alanında teşhis ve tedaviye yönelik somut projeler üretiliyor. Bu çalışmalar kapsamında Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Aysun Baltacı’nın yürütücülüğünü yaptığı “Temassız Uzaktan Denetim Edilebilen Bronkoskopik Elektromanyetik Navigasyon Sisteminin Geliştirilmesi” projesi, “TÜBİTAK 1001 – Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı” kapsamında desteklenmeye uygun bulundu. Proje ile akciğer kanserinin teşhisinde uygulanan bronoskopi sürecinin temassız yolla gerçekleştirilmesi mümkün kılınacak.
Proje takımını tebrik eden Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “Akademisyenlerimiz tarafından gerçekleştirilen projeler, üniversitemizi TÜBİTAK nezdinde doruğa taşımaya devam ediyor. Makine Mühendisliği Kısmından Dr. Öğretim Üyesi Aysun Baltacı tarafından geliştirilen proje, akciğer kanserinin teşhisini kolaylaştıracak. Hocamızı ve takımını gönülden tebrik ediyorum” dedi.
Akciğer kanserinin, en ölümcül kanser çeşidi olduğunu söyleyen proje yürütücüsü Dr. Öğretim Üyesi Aysun Baltacı, “Akciğer kanseri, dünya genelinde ikinci sırada yer alan kanser tipi ve en ölümcül olanıdır. Kanser tedavisinin en kıymetli adımını erken teşhis oluşturuyor. Bu yüzden teşhis metot ve ekipmanlarının kullanılabilirliğinin artması epey değerli. Akciğer kanseri için temel formül bilgisayarlı tomografi (BT) görüntüleme ve sonrasında bronkoskopi sürecidir. Bronkoskop tekniği genel olarak merkezi akciğer kanseri teşhisine yardımcı olurken, esnek, elektromanyetik navigasyonel ve sanal bronkoskop üzere teknolojiler ile birlikte kullanıldıklarında periferik akciğer kanseri teşhisinde da muvaffakiyet olarak uygulanma mümkünlüğü artabiliyor. Bu teknolojilerde; bronkoskop manzarası gerçek vakitli olmamakla bir arada bronkoskop mekanik olarak yönlendiriliyor” dedi.
“Vücut dışından yönlendirilen temassız sistem”
Proje ile geliştirilecek sistemi anlatan Dr. Öğretim Üyesi Baltacı, “Bizim projemizde; manyetik parçacık görüntüleme prosedürüyle beden içerisinde daima imajı alınabilen, denetimli olarak oluşturulan manyetik alan ile temassız olarak beden dışarısından manipüle edilebilen bir elektromanyetik kateter sistemi geliştirilmesi amaçlanıyor. Görüntüleme ve manipülasyon süreçleri başka tekniklerden farklı olarak gerçek vakitli olarak gerçekleştirilecek. Bu sistemde geliştirilecek manyetik kateter kapalı çevrim denetim ile referans pozisyonuna hareket edebilecek. Görüntüleme manyetik parçacıkları gösterdiği için bronşiyal yapı fantomuna nanotozlarla karıştırılmış hava verilerek bronşiyal yapı manyetik parçacık görüntüleme sistemi ile görülebilir hale getirilecek. Daha sonra operasyon sırasında çok renkli parçacık görüntüleme usulüyle birlikte bronşiyal yapı içerisinde hem demir oksit kaplı kateter hem de bronşiyal yapının kendisi görüntülenebilecek. Referans pozisyona erişebilmesi için kateterin ucu elektromanyetik aktüatör (EMA) ile yönlendirilecek, ileriye sürme süreci ise Kateter Sürme sistemi ile gerçekleştirilecek. Bu sayede, eğitimli doktorların hasta başında olmadan da bronkoskopi süreci gerçekleştirmesi mümkün olacak. Ayrıyeten geliştirilen uyumlu denetim algoritması ile manyetik kateterin bronşiyal bölge içerisindeki hareket inançlı hale getirilerek, bronşiyal yapılara rastgele bir temas sırasında hasar oluşması engellenecek. Bu mekatronik sistem, Bronkoskopik Kateteri, EMA Yönlendirici Sistem, EMA MPG Sistemi, EMA Öteleyici Sistemi, EMA Kullanıcı Arabirimi olmak üzere 6 alt modülden oluşan tümleşik bir yapı. Bu çalışmada torasik bölgeyi kapsayacak, insan torasik bölge anatomisine uygun özel bir manyetik topoloji tasarlanıp geliştirilecek. Geliştirilen sistem BT imgelerinden oluşturulacak bronşiyal yapı fantomu üzerinde test edilerek doğrulanacak” diye konuştu.
Dr. Öğretim Üyesi Aysun Baltacı’nın yürütücülüğünü yaptığı proje takımında; Ege Üniversitesinden Prof. Dr. Keyifli Boztepe, Prof. Dr. Tuncay Göksel, Doç. Dr. Aylin Şendemir, Dr. Öğr. Üyesi Barış Oğuz Gürses, Uzm. Dr. Haydar Soydaner Karakuş, Dr. Ece Bayır, Katip Çelebi Üniversitesiden Doç. Dr. Levent Çetin yer alıyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
