Ege Üniversitesi Atatürk Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Müdürü Doç. Dr. Ali Ekşi’nin yürütücülüğünü yaptığı “Hastane Öncesi Acil Sıhhat Çalışanlarının Saldırgan Hasta ile Başa Çıkma Maharetlerinin ve Hastaya Verilecek Acil Tıbbi Bakımın Niteliğinin Artırılması” bahisli proje TUBİTAK’tan dayanak almaya hak kazandı. Sıhhat Bakanlığı Acil Sıhhat Hizmetleri Genel Müdürlüğü iş birliği ile yürütülen proje kapsamında geliştirilecek olan “Hastane Öncesi Acil Sıhhat Hizmetlerinde Saldırgan Hastanın Fizikî Kısıtlanması Hizmet Protokolü”, 112 Acil Sıhhat Hizmetleri çalışanlarına yönelik hizmet standartlarının güncellenmesi ve geliştirilmesinde yararlanılabilecek nitelikte bir bilimsel bilgi oluşturacak.
Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “Şiddetin, hem ulusal hem de global seviyede gün geçtikçe artan ve tüm toplumu ilgilendiren bir sıhhat sorunu haline geldiğini görüyoruz. Şiddetin farklı alanlarda olduğu üzere sıhhat alanında da hayatı tehdit eder bir hal aldığını müşahede ediyoruz. Sıhhat dalında hizmet aktifliğini bozan, sıhhat profesyonellerinde ruhsal ve fizyolojik sorunlara neden olan şiddet konusu ile ilgili kıymetli bir proje hazırlayan Doç. Dr. Ali Ekşi’yi ve grubunu tebrik ediyorum” dedi.
“Sağlık çalışanlarının şiddete maruz kalma riski 35 kat fazla”
Şiddetin sıhhat kesiminde hizmet aktifliğini bozan en kıymetli yeni meselelerden birisi olduğunu tabir eden Atatürk Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Müdürü Doç. Dr. Ali Ekşi “Sağlık çalışanlarının şiddete maruz kalma riski başka dallardan 35 kat daha fazladır. Sıhhatte şiddet, çalışanın mesleksel dertlerini artırır, kendilerini inançsız hissettirir, çalışma isteği ve mesleksel performansını olumsuz tesirler, çalışma motivasyonlarını düşürür. Bunlarla birlikte, hastaların nitelikli sıhhat hizmetine ulaşımını da olumsuz tesirler. Hastane Öncesi Acil Sıhhat Hizmetleri (HÖASH) çalışanlarının yüzde 80’den fazlası yılda bir ile üç sefer hücuma uğramaktadır. HÖASH çalışanları, dünyanın en riskli mesleği olarak kabul edilen itfaiyecilere nazaran 14 kat daha fazla yaralanmalı şiddet olayına maruz kalmaktadır. Şiddet olaylarının çok kıymetli bir kısmı, saldırgan hasta ile bağlantılıdır. Saldırgan hastaya acil tıbbi müdahale uzun yıllardır tartışılan bir mevzu olmasına karşın, şimdi husus ile ilgili üzerinde uzlaşılmış çok az mutabakat bulunmaktadır. Saldırgan hastaya acil tıbbi müdahalede en değerli basamaklardan birisi hastanın kısıtlanması yani zapt edilmesidir. Hastanın kendisine ve etrafındakilere ziyan vermemesi ve hastaya acil ilaç ve teşebbüslerin yapılabilmesi için kısıtlama birçok vakit mecburî olmaktadır. Bu konuda uygun rol ve sorumlulukları tanımlayan, saldırgan hastanın kısıtlanması ile ilgili bir hizmet protokolünün olması, kelamlı tansiyonu azaltmaya yönelik tekniklerin daha uygun kullanılması ve HÖASH çalışanının daha düzgün eğitilmesi gerekmektedir. Türkiye’de hâlihazırda saldırgan hastanın kısıtlanması ile ilgili bir hizmet protokolü ve HÖASH çalışanlarına yönelik bahse has bir eğitim programı bulunmamaktadır. Bu durum, çalışanı rol ve sorumluluklar açısından birden fazla vakit ikilemde bırakmakta ve taarruza daha açık hale getirmektedir” diye konuştu.
“Çalışanlar, saldırgan hastalarla daha kolay başa çıkacak”
Projenin emelinin HÖASH çalışanlarının saldırgan hasta ile başa çıkma maharetlerini ve hastaya verilecek acil tıbbi bakımın niteliğini artırmak olduğunu söyleyen Doç. Dr. Ali Ekşi, “Projede 3 evreli bir usul uygulanacak. Mevcut durum ve sorun alanlarının tespitinde nitel ve nicel formülleri içeren karma araştırma tekniği kullanılacak, saldırgan hastanın kısıtlanması ile ilgili hizmet protokolünün geliştirilmesinde odak küme görüşmesi yapılacak ve elde edilen tüm datalar ışığında HÖASH çalışanlarına yönelik, saldırgan hastaya acil tıbbi müdahale ile ilgili bir eğitim programı geliştirilecek. Acil durumlarda toplumun muhtaçlığı olan HÖASH’nin aktifliğini artırmayı hedefleyen bu proje, gayelerine ulaşması durumunda ülkemizin sıhhat hizmeti kapasitesinin gelişimine, bilhassa de acil durumlarla başa çıkma konusunda toplumsal sermayenin ve kurumsal kapasitenin artırılmasına, bu yolla da toplumun sorun çözme kapasitesinin güçlenmesine katkı sağlayacak. Bahis ile ilgili öteki çalışmalardan farklı olarak; davranış bozukluğunun patofizyolojisine ve altta yatan başka faktörlere de yer verilecek. Mevzunun etik boyutu da değerli bahis başlıklarından birisi olacak. Saldırgan hastanın hastaneye nakil süreci de bu projede literatürdeki öbür çalışmalardan farklı olarak ayrıntılı bir formda işlenecek” dedi.
Projenin, Sıhhat Bakanlığı Acil Sıhhat Hizmetleri Genel Müdürlüğü iş birliği ile yürütüleceğini vurgulayan Doç. Dr. Ali Ekşi, “Proje kapsamında geliştirilecek olan ‘Hastane Öncesi Acil Sıhhat Hizmetlerinde Saldırgan Hastanın Fizikî Kısıtlanması Hizmet Protokolü’, ülkemiz 112 Acil Sıhhat Hizmetleri çalışanlarına yönelik hizmet protokollerinin güncellenmesi ve geliştirilmesinde yararlanabilecek nitelikte bir bilimsel data oluşturacak. Proje kapsamında geliştirilecek olan ‘Hastane Öncesi Acil Bakımda Saldırgan Hastaya Acil Tıbbi Bakım Eğitim Programı’, ülkemiz 112 Acil Sıhhat Hizmetleri çalışanlarına yönelik hizmet içi ve mezuniyet sonrası eğitim programlarında yararlanılabilecek nitelikte olacak” dedi.
TUBİTAK ARDEP 3005 – Toplumsal ve Beşeri Bilimlerde Yenilikçi Tahliller Araştırma Projeleri Destekleme Programı kapsamında desteklenen ve Ege Üniversitesi Atatürk Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Müdürü Doç. Dr. Ali Ekşi’nin yürütücülüğünü yaptığı projede; Atatürk Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğretim elemanları; Prof. Dr. Gülseren Keskin, Doç. Dr. Süreyya Gümüşsoy, Öğr. Gör. Dr. Sinem Utanır Altay, Öğr. Gör. Dr. Bektaş Sarı, Öğr. Gör. Sevgi Öztürk, Edebiyat Fakültesi Psikoloji Kısmı Kısım Başkanı Prof. Dr. Serap Tekinsav Sütcü, Eğitim Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Öner Uslu, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Derya Kaylı ve TC Sıhhat Bakanlığı Acil Sıhhat Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nden Dr.Nilüfer Emen araştırmacı olarak yer alıyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
