Dünyada yaygın olarak görülen ve uzun müddet fark edilemeyen göz hastalıkları görme yetisinin kaybına yol açabiliyor. Bu noktada rutin göz muayeneleri büyük kıymet taşıyor. Rutin göz muayeneleriyle erken teşhis edilen hastalıklarda, vakit kaybedilmeden tedaviye başlandığında görme kaybının önüne geçilebiliyor. Araştırmalara nazaran rutin muayene yaptırılmadığı takdirde 2050 yılına kadar dünyada 115 milyon kişinin görme yetisini kaybedeceği öngörülüyor. Göz sıhhatinin korunması için birtakım pratik tedbirlerin alınması kâfi olabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Göz Merkezi’nden Prof. Dr. Abdullah Özkaya, “13 Ekim Dünya Görme Günü” nedeniyle göz sıhhati ve kıymeti hakkında bilgi verdi.
Pek çok insan görme yetisinin uygun olduğunu düşünür ve genelde göz muayenelerini ihmal eder. Meğer göz sıhhati çok kıymetlidir ve ihmal edilmemelidir. Hiçbir sorun olmasa bile nizamlı yapılan göz muayeneleri belirti vermeyen ve görme kaybına yol açan göz hastalıklarını mahzurlar. Göz sıhhati yalnızca görmekten ibaret değildir. Uygun bir göz sıhhati birebir vakitte eğitim ve ekonomiyi de dolaylı yoldan etkilemektedir. Zira beynin işlediği bilgilerin neredeyse yüzde 80’i gözlerden gelmektedir ve rutin bir görme muayenesi yüksek tansiyon yahut diyabet üzere hastalıkların da teşhisinde yardımcı olmaktadır. Bu hastalıkların dünya iktisadına yükü düşünüldüğünde rutin göz muayenelerinin kıymeti bir sefer daha anlaşılacaktır.
Rutin göz muayenesi yapılmazsa 2050’ye kadar 115 milyon kişi görme yetisini kaybedebilir
Dünya nüfusunun dörtte birinde görme bozukluğu görülmektedir. Bu görme bozukluklarının neredeyse yarısı erken teşhis ve aktif tedavi metotlarıyla önlenebilirdi. Yapılan araştırmalara nazaran ise 2050 yılına kadar rutin göz muayenesi yaptırılmadığı takdirde görme yetisini kaybedecek insan sayısının 115 milyon olacağı öngörülmektedir. Son sayılara nazaran dünya çapında 39 milyon kişi hiç görmemektedir, 246 milyon kişi de orta yahut şiddetli görme bozukluğuna sahiptir. Şayet erken teşhis edilebilen görme bozukluklarının yüzde 80’i önlenebilir, kolay kolay tedavi edilebilir yahut önlenebilir. 19 milyon çocuğun görme engelli olduğu bilinirken; tüm görme engellilerin yaklaşık yüzde 65’i 50 yaş ve üzerindedir. Bu yaş kümesi ise dünya nüfusunun yalnızca yüzde 20’sini oluşturmaktadır.
Görme hayat kalitesi için çok önemli
Görmek, bağımsız hareket edebilmek, sağlıklı bağlantı kurmak, eğitim ve çalışma hayatı için büyük bir değer taşımaktadır. Bununla birlikte az görmek ya da görme yetisini kaybetmek hayat kalitesini epeyce olumsuz etkilemektedir. İnsan ömründe en az bir kez gözle ilgili sorun yaşanması kaçınılmazdır. Bilhassa çocukluk çağında konjonktivit geçirme riski yüksektir. Bunun yanında refraksiyon kusurları, hiçbir şey olmasa bile ilerleyen yaşta presbiyobi meydana gelmektedir. Ayrıyeten yaşla birlikte derinlik algısında zayıflama, loş ışıkta görme sıkıntıları, gece araç kullanırken zorlanma da bireylerin karşısına çıkabilmektedir. Genetik, yaşlanma, enfeksiyonlar, çeşitli sıhhat meseleleri da görmede probleme yol açabilmektedir.
Erken teşhis ve rutin muayeneyle görme kaybının önüne geçilebilir
Görmeyi en çok etkileyen fakat çok kolay bir halde teşhis edilip tedbir alınabilen hastalıklar bulunmaktadır. Bunların başını retinayı ilgilendiren hastalıklar çekmektedir. Diyabetik retinopati, sarı nokta hastalığı, glokom, epirental membran, maküla deliği, retina damar tıkanıklıkları, katarakt, santral seröz korioretinopati bunlardan bazılarıdır:
- Diyabetik retinopati: Retinanın münasebetiyle görmenin en büyük iki düşmanlarından biri hipertansiyon başkası diyabettir. Diyabetik retinopati, şekere bağlı körlüğün en sık nedenidir. Diyabet damarlar üzerinde tahribat yapar ve gözler bu noktada maksat olur. Retinadaki damar yapısında bozulma meydana gelir ve kanama başlar. Buna tedbir alınmazsa görme azalır hatta körlüğe kadar gidilir. Kan şekeri, kolesrerol, tansiyon istikrarı; rutin göz muayeneleri ve argon lazer ile erken teşhis edildiğinde körlük önlenebilir.
- Sarı nokta: Yaşa bağlı gelişen bu hastalık retinanın bozulup görmeyi engellemesidir. Göz içi enjeksiyonu tedavisi ile hastalık suratı yavaşlamaktadır. Hastaların denetimlerini aksatmamaları hayati değer taşır. Kolay bir göz muayenesiyle erkenden teşhis edilebilir.
- Glokom: Genelde belirti vermez ve göz tansiyonu olarak bilinir. Rutin göz muayenelerinde teşhis edilebilir. Şayet tedavi edilmezse körlüğe yol açan glokomda, temel maksat göz basıncının düşürülmesi olmalıdır. Nizamlı muayene ve uygun tedavi ile görme kaybı engellenir. İlaç kâfi gelmezse lazer ve cerrahi tekniklerle tedavi edilebilmektedir.
- Epirental membran: Epiretinal membran, retinanın önünde zar katmanı oluşmasıdır. Bu durum makulada oluşursa görme azalır. Şeker, göz iltihabı, damar tıkanıklığı, göz travmasıyla meydana gelebilir. Yıllarca belirti vermez. Rutin göz muayenesi işe teşhis edilir.
- Maküla deliği: Genelde 50 yaş sonrası görülen maküla deliği çarpık ve bulanık görmeyle belirti verir. Bu hastalar görüşlerinin merkezinde değişiklik hisseder. Tedavi edilmezse geri dönüşü olmayan görme kaybına sebep olur.
- Retina damar tıkanıklıkları: Bireyde hipertansiyon, diyabet, damar sertliği, pıhtılaşma meseleleri varsa retinal damar tıkanıklığı olabilir. Bu problemde ani olarak görme kaybı başlar. Erken teşhis ve tedavi çok kıymetlidir. Enjeksiyon tedavisi uygulanır. Ek olarak lazer tedavisi de yapılabilir.
- Santral seröz korioretinopati: Genelde genç ve orta yaşlılarda görülür. Retina altında sıvı toplanmasıyla oluşarak görme kaybına yol açabilir. Merkezi görmede bulanıklıkla bulgu verir. Erken tespiti yararlıdır, görme kaybını önler.
- Katarakt: Doğal göz merceği saydamlığını kaybedip matlaşmasıyla oluşur. Kişi güya her şeye buzlu bir camın gerisinden bakıyor üzere hisseder. Genelde yaşlanmayla ortaya çıksa da diyabet, yüksek miyopi, kimi ilaçların kullanımıyla da oluşabilir. Tek tedavisi ameliyattır.
Göz sıhhatini müdafaanın adımları
Görme sıhhatini korumak kolay tedbirlerle yapılabilir:
- Düzenli göz muayenesi yaptırın.
- Ispanak yahut lahana üzere yeşil yapraklı sebzeler de dahil olmak üzere sağlıklı bir diyet yapın ve ülkü kiloyu koruyun.
- Ailenizin göz sıhhati geçmişini öğrenin.
- Güneş ışınlarını yüzde 99- 100’ünü engelleyen güneş gözlüğü kullanın.
- Sigarayı bırakın ya da başlamayın.
- Şeker, hipertansiyon ve kolesterol kıymetlerinizi istikrarda tutun
- Düzenli antrenman yapın
- Ekrana bakarken 20/20/20 kuralını uygulayın. Yani 20 dakikada bir, 20 saniye müddet ile 20 feet (yaklaşık 6 metre) uzağa bakmayı deneyin.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
Beyaz Haber Ajansı
