7 Aralık Üniversitesinde Kıraathane Söyleşilerinin kırk üçüncüsü olan “Kilis’in Mimari Dokusu” başlıklı söyleşi, Öğretim Üyelerinden Dr. Öğr. Üyesi Akın Tercanlı’nın sunumlarıyla gerçekleştirildi.
Tercanlı, Kilis’in, tarihi ve mimari mekânları, geleneksel yapısını koruyan sokak dokusu ve kültürü ile Güneydoğu Anadolu Bölgesinin en önemli şehirlerinden birisi olduğunu belirterek, , tarihi süreç içerisinde Kilis’ten bahsetti.
Tercanlı, Kilis Ulu Cami’nin, Kilis’teki mimari kültürü ve çeşitliliği gösteren en önemli yapılarından biri ve aynı zamanda Kilis’in en eski dini mekânı olduğunu belirtti.
Ulu Cami’nin, Memlüklülerin egemenlikleri döneminde inşa edildiğini aktaran Tercanlı, Osmanlı döneminde Tekke Cami inşa edilene kadar Kilis’teki sosyal ve kültürel hayatın da merkezi olduğunu söyledi. Türk-İslam devletlerinde “Ulu Cami”lerin sadece dini ibadetlerin yerine getirildikleri yerler değil, aynı zamanda sosyal hayatın da etrafında şekillendirildiği yapılar olduğuna işaret etti.
Üzerindeki kitabelerden hareketle, Ulu Cami’nin 1388 yılından hemen önce yapılmış olduğunun düşünüldüğünü ifade ederek, Ulu Cami’nin Selçuklu mimarisini yansıttığını aktaran Tercanlı; süslemelerde ise bölgesel odaklı yaklaşımların etkili olduğunu vurguladı. Tercanlı, Ulu Cami içerisinde yer alan süslemeler hakkında da bilgiler aktardı. Ravanda Kalesi’nin askeri bir yapı olarak son derece önemli olduğuna dikkat çeken Tercanlı; hamamların ve geleneksel dokusunu koruyan sokakların da önemli tarihi mekânlar olarak görüldüğünü söyledi. Tercanlı, Mezopotamya’nın en büyük höyüklerinden biri olan Oylum Höyük’ün yaklaşık 200 metre kadar güneybatısında kalan ve Mozaikli Bazilika adıyla kayıtlara geçen Mozaikli Kilise’nin hem şehir tarihi hem de Erken Devir Bizans Mimarisi açısından bilgi veren çok önemli bir yapı olduğunu vurguladı. Kilis’te de özgün dokusu korunmuş kabaltıları görmenin mümkün olduğunu belirten Tercanlı; Osmanlı döneminden günümüze ulaşan kabaltılara Salih Efendi Kabaltısı, Hasan Bey Kabaltısı, Şeyh Camisi Kabaltısı, Eski 7 Aralık İlkokulu Kabaltısı ve Tekke Camisi Kabaltısı’nın örnek verilebileceğini aktardı.
Program, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Ali Yıldırım’ın Dr. Öğr. Üyesi Akın Tercanlı’ya teşekkür belgesi takdim etmesiyle sona erdi.
Anlık Sivas
