Nur Kaplan
ANKARA – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşik Metal-İş ve Özçelik-İş’in Bekaert Çelik şirketinin iki fabrikasında aldığı grev kararlarını “Millî Güvenliği Bozucu Nitelikte Görüldüğü” gerekçesiyle 60 gün ‘erteledi’. Bu karara karşın emekçiler 11 gündür grevlerini sürdürürken bir öbür grev kararı da Kocaeli’deki Kartonsan fabrikasında çalışan personellerden geldi.
İktidarın grev ‘yasaklama’ adımına rağmen Kocaeli’de metal ve kâğıt fabrikalarında çalışan yaklaşık 570 emekçi hareketlerini sürdürüyor. Bekaert firmasındaki personeller üzere Selüloz-İş Sendikası’nda örgütlü Kartonsan fabrikasında çalışan çalışanlar de ‘Toplu İş Sözleşmesi’ndeki (TİS) talepleri karşılanana kadar grevlerini sürdüreceklerini söz ediyor.
‘HEP BİRLİKTE DAHA GÜZELE FAKAT DİRENİŞLE’
Bekaert firmasında 19 yıldır çalışan Cem Kaya, 4 ay boyunca toplu iş mukavelesi sürecinin sürdüğünü ve taleplerinin karşılanmadığını, düşük fiyatlarla çalışmak istemediklerini, greve çıkmadan bir gün evvel grevlerinin yasaklandığını ve ardından patrondan tehdit bildirisi aldıklarını söyledi. “İşveren bir fiyat önerecek ve herkes bunu kabul mü edecek? Demir dövüldükçe sertleşir. Herkesin moralleri kusursuz, bu işe inanıyoruz” diyen Kaya, şunları söyledi: “Türkiye’de bir tek biz lastik teli yapıyoruz. 15 gün evvelden patrona ‘greve çıkacağız’ dedik. 13 Aralık gecesi ‘ertelendi’ tebligatı geldi. Bunun anayasaya ters olduğunu ve grevin hakkımız olduğunu söyledik. Her şeye karşın greve çıktık. 1 saat fiyatımızın 100 TL olmasını istedik. Onların teklifi 65 TL oldu. Toplumsal haklarımıza yüzde 100 verdiler lakin bizim talebimiz yüzde 150 idi. Patrondan tehdit iletisi da aldık. Bildiride, ‘yasal olmayan yollarla greve çıktınız iş akdiniz tek taraflı olarak fesih edilecek’ deniyor. Bizim talep ettiğimiz fiyat İzmit şartlarında lakin hayatta kalabileceğimiz meblağ. İzmit’te kiralar 6-7 bin lira. Dört kişilik bir ailenin mutfak, market, giysi gereksinimine bakılınca teklif ettikleri fiyatla geçinmemiz mümkün değil, aç kalırız. Şirketin sloganında olduğu üzere, ‘hep birlikte daha iyiye’ lakin direnişle…”
Bekaert emekçileri ‘MORALLER ÇOK HOŞ, EN UFAK BİR KUŞKU YOK’
Birleşik Metal-İş Sendikası Kocaeli Şube Lideri Telat Çelik, Bekaert’taki çalışanların fiyat taleplerinin karşılanması noktasında kararlı olduklarını lakin patron tarafından bir adım atılmadığını, grevin yasaklanmak istemesine karşı, bunu tanımayan 400 çalışanın grevde 11’inci günü geride bıraktıklarını söz etti. Çelik, şöyle devam etti:
“Sahte enflasyon ve ona dayanarak yapılabilecek bir mutabakatın insanların meskenine götürebilecek ekmeği büyütmeyeceğini ve açlığa mahkûm edeceğini biliyoruz. Fabrikanın tümü grevde. Emekçilerin moralleri çok hoş, en ufak bir kuşku yok. Âlâ bir toplu kontrata dair olan inanç devam ediyor. Grevimiz yasaklanmak istendi lakin bunun artık Türkiye’de bir manası kalmamıştır. Beşerler konutuna ekmek götüremiyor. Biz bir taban dalgası başlattık. Tıpkı Kartonsan’da olduğu üzere açtığımız yoldan emekçilerin, işçilerin yürüyeceğini biliyoruz.”
‘BIÇAK KEMİĞE DAYANMIŞ DURUMDA’
Kocaeli’de bir öteki grevi ise toplu iş kontratı sürecinde uzlaşma sağlanamaması üzerine Kartonsan çalışanları başlattı. Kartonsan firmasında yaklaşık 16 yıldır çalışan Mustafa Gürel, fabrikanın mali tablolarının âlâ olmasına rağmen toplu iş mukavelesi sürecinde önerdikleri fiyatların açlık ve yoksulluk sonunun altında olduğunu, yaşanan ekonomik krizde geçinemedikleri için talep ettikleri fiyatı alana dek 170 personel arkadaşıyla birlikte grevde olacaklarını söyledi: “İnsanlar sıkıntı geçiniyor, bıçak kemiğe dayanmış durumda. Arkadaşlarımız çocuğuna çikolata alırken bile düşünmeye başladı. Tüm çalışan arkadaşların onayıyla ve iradesiyle grevdeyiz. Kartonsan, 50 yıllık esaslı bir kuruluş. Kuşe kartonda Avrupa’da 3’üncü, Türkiye’de 1’inci firma. Bize vermek istedikleri ve bizim istediğimiz fiyat ortasında uçurum var. Uzlaşma sağlamıyorlar. Biz de bir arkadaşımızın kılına dahi ziyan gelmeden haklarımızı kazanarak döneceğiz. Fabrika önünde coşkulu halde bekliyoruz.”
Kartonsan emekçileri ‘GREV DALGASININ YAYILACAĞINI DÜŞÜNÜYORUZ’
Selüloz-İş Sendikası Uzmanı Aykut Günel ise Kartonsan firmasında 40 yıla yakın müddettir sendikalarının örgütlü olduğunu, fabrikada daha evvel birçok sefer greve çıkıldığını, bugünkü toplu iş kontratı sürecinde yüzde 180’e denk gelen artırım talep ettiklerini, patronun talebinin ise yüzde 90 olduğunu söz etti. Kartonsan şirketinin 2022 yılının birinci 9 ayındaki kârının 666 milyon TL olduğunu ve bu alanda monopol pozisyonuna geldiğini söyleyen Günel, şunları söyledi: “Toplu iş mukavelesinden kaynaklı beşerler fiyatlarının yükseleceğini bekliyorlar fakat minimum fiyat artırımı TİS artırımlarını anlamsız hale getiriyor. TİS sürecinde işverenlerin tutumu eli sıkı, taleplerimizi haklı bulmayan biçimdeydi. Bekaert çalışanları grevleri yasaklanması karşın ateşi yakmıştı, biz de o ateşi büyüttük. Sendikaların, çalışanların, çalışma şartlarını düzenlemek ve bahsedilen sayıları alabilmek için grevden öteki silahı yok. Kocaeli’de başlayan grev dalgasının öteki yerlere de yayılacağını düşünüyoruz. Burada birinci görünür örneklerini vermeye başladı.”
