Nilüfer Belediyesi’nin, 2022 yılı hava ve su kirliliği izleme çalışmalarına ait raporları Nilüfer Belediyesi Halk Sıhhati Danışmanı Prof. Dr. Kayıhan Pala tarafından açıklandı. Hava kirliliğinin hayatı tehdit eden önemli bir halk sıhhati sorunu haline geldiğini söyleyen Pala, su fakiri bir kente dönüşen Bursa’da su kaynaklarının nasıl kullanılacağı konusunda da çalışma yapılması gerektiğini vurguladı.
Nilüfer Belediyesi İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Müdürlüğü tarafından yürütülen “2022 Yılı Hava ve Su Kirliliği İzleme Çalışmaları”na ait rapor, Nilüfer Barış Meclisi’nde düzenlenen basın toplantısında kamuoyuyla paylaşıldı. Nilüfer Belediye Lideri Turgay Fazilet, Lider Yardımcısı Zafer Yıldız ile Nilüfer Belediyesi Halk Sıhhati Danışmanı Prof. Dr. Kayıhan Pala’nın yer aldığı basın toplantısı geniş iştirakle gerçekleşti.
Toplantıda tahlil sonuçlarını açıklayan Prof. Dr. Kayıhan Pala, dış ortam ve iç ortam hava kirliliğinin, çeşitli hastalıklara ve ölümlere yol açtığına vurgu yaparak; “Temel olarak sanayi ve makus kentleşmeden kaynaklanan dış ortam hava kirliliği, kanser ölümlerinin önde gelen çevresel nedenidir. Dünya Sıhhat Örgütü tarafından yapılan araştırmada, Türkiye’de 2018 yılında 72 vilayette 44.617 kişinin Partiküller unsur 2,5 (PM2.5) kirliliği nedeniyle erken öldüğü varsayım edilmiştir. Tıpkı araştırmanın bulgularına nazaran Bursa’da 2 bin 822 kişi uzun müddetli PM2.5 kirliliğine bağlı olarak 2018 yılında hayatını erken kaybetmiştir” dedi.
Bursa’nın, Türkiye genelinde havası en kirli vilayetlerden biri olduğunu belirten Prof. Dr. Pala, Türkiye’deki hudut bedellerin Dünya Sıhhat Örgütü bedellerinin çok üstünde olduğuna da dikkat çekti. Türkiye’de SO2 (µg/m3) hudut kıymetinin 125 olduğunu, bu hudut kıymetin Dünya Sıhhat Örgütü’nde ise 40 olarak belirlendiğini söyleyen Prof. Dr. Kayıhan Pala, “En kıymetli sıhhat sıkıntılarına yol açan hava kirleticilerinden biri olmasına rağmen, ülkemizde hala PM2.5 için belirlenmiş rastgele bir ulusal hudut paha yoktur. Partikül hususlardan sırf PM10 için ulusal hudut kıymet belirlenmiştir” dedi.
Nilüfer’in hava kalitesini de kıymetlendiren Pala, “12 ay boyunca PM10 derişimleri hem Dünya Sıhhat Örgütü rehber pahasının hem de ulusal hudut bedelin üzerindedir. PM2.5 derişimleri ise Dünya Sıhhat Örgütü rehber bedellerinin üzerindedir. SO2 derişimleri ise ulusal hudut bedelin ve Dünya Sıhhat Örgütü rehber pahasının altındadır. NO2 derişimleri 9 ay boyunca ulusal hudut bedelin, 12 ay boyunca da Dünya Sıhhat Örgütü rehber kıymetlerinin üzerindedir, 12 ay boyunca O3 derişimleri ulusal hudut kıymetin ve Dünya Sıhhat Örgütü rehber pahasının altındadır. Bu bulgular Nilüfer’deki partikül unsurlardan ve azot oksitlerinden kaynaklanan hava kirliliğini açık olarak göstermektedir” formunda konuştu.
Bursa’da ‘Marmara Pak Hava Merkezi Hava Kalitesi İzleme Ağı’ kapsamında 2022 yılında dokuz hava kalitesi ölçüm istasyonu bulunduğunu belirten Pala, “Ancak ölçümü yapılan kirleticilerin bulundukları istasyonların coğrafik dağılımı Bursa’nın tümü için bilgi vermekten uzaktır. Bilhassa kent merkezindeki organize sanayi bölgeleri üzere kirletici kaynakların kirliliğini izlemek üzere istasyonlar kurulmamış olması değerli bir eksikliktir” dedi.
Bursa’nın doğusundan batısına kadar kentin tamamının çok önemli bir kirlilikle karşı karşıya olduğunu vurgulayan Pala, “Bursa’da partiküller husus açısından çok önemli kirlilik var. Lakin bu mevzuda önemli bir adım atılmış değil. Bursa’da hava kirliliği bilhassa son yıllarda çok önemli bir sorun olarak karşımızda durmaktadır. Örneğin yasal düzenlemelere nazaran 24 saatlik ortalama PM10 ulusal hudut bedeli yılda en çok 35 gün aşılabilir olmasına rağmen, Bursa’da yüzlerce sefer aşılmaktadır. Bu bahis bilim insanları ve meslek odaları tarafından birçok kere gündeme getirilmiş olmasına rağmen, hala faal bir tedbir alınmadığı anlaşılmaktadır” dedi. Pala hava kirliliği ile gayret için yapılması gerekenleri de şöyle açıkladı: “Bursa’da hava kirliliğine yol açan kirlilik kaynakları bilimsel prosedürlerle ortaya konulmalı ve kirliliği kaynakta yok etmek üzere bilimsel hareket planları hazırlanmalı, uygulamaya konulmalı, izlenmeli ve denetlenmelidir.”
Su raporunu da açıklayan ve Bursa’nın şu an içme suyu ezası ile karşı karşıya olduğuna dikkat çeken Pala, “Bursa’da kentsel alanda suyu en fazla sanayi tüketiyor. Siz, endüstrinin tüketimine hudut getirmeden, her gün çok fazla ölçüde su tüketecek sanayi tesislerine müsaade verirken, konutta musluğu damlatmayın diyerek bu sorunu çözemezsiniz. Hem iklim krizini dikkate alacaksınız hem su kaynaklarını kimin tükettiğini dikkate alacaksınız ki bu kentte yaşayanlar gerçek düzgün suya erişebilsin. Burada önemli bir meşakkat var. 2022’de çok önemli bir kuraklık ve su eksikliği var. Gelecek 3-5 yıl içinde barajların doluluk oranları bugünleri aratacak biçimde eksilebilir. Su kaynaklarını nasıl kullanacağımıza çok dikkat etmemiz gerekir. Evliya Çelebi’nin yıllar evvel söylediği üzere Bursa, sudan ibaret bir kent değil, Bursa maalesef su fakiri bir kent. Kentsel alanda birinci sırada su tüketimini sanayi yapıyor. Bursa ve Türkiye genelinde birinci sırada tarım ve bahçe sulama var. Bahçe sulamadan vazgeçsek, sanayiyi denetim altına alabilsek Türkiye’de su meselesini büyük ölçüde çözme ihtimalimiz var” diye konuştu
Pala, kâfi ve inançlı suya erişememenin kıymetli bir halk sıhhati sorunu olduğuna vurgu yaparak, kentlerde inançlı içme suyu sağlamanın en kıymetli yolunun tüm adımları içeren “Su Güvenlik Planı” oluşturulması olduğunu da kaydetti. Bursa’da kişi başına düşen içme suyu tüketiminin Türkiye ortalamasının altında olduğuna da dikkat çeken Pala, “Türkiye’de 2020 yılında belediyeler tarafından içme ve kullanma suyu şebekesine kişi başına günde ortalama 228 litre su çekilirken, Bursa’da Türkiye ortalamasının altında, 199 litre su çekilebilmiştir. İlçelere nazaran dağlımda da kişi başı 185 litre ile Nilüfer birinci sırada yer alırken, 106 litre ile Gürsu ilçesi en alt sırada yer alıyor. Bu sayılar su kullanımının sosyo ekonomik duruma nazaran çeşitlilik gösterdiğini ortaya koyuyor” dedi.
Nilüfer Belediyesi’nin 2002 yılından bu yana su tahlilleri yaptığını belirten Pala, Nilüfer Belediyesi hudutları içerisinde belirlenen noktalardan kentsel alandaki 42 mahalleden ayda bir ve kırsal alandaki 22 mahalleden iki ayda bir olmak üzere periyodik olarak su örneği alındığını ve suda klor seviyesine bakıldığını belirtti. Pala, “Nilüfer’de kentsel alanda alınan su örneklerinin tamamı bakteriyolojik açıdan pak bulunmuştur. Kentsel alanda şebeke suyunda klor seviyesi düşük bulunan su örneği oranı yüzde 2’dir” dedi. Pala, kırsal mahallelerde bulunan hayrat çeşmelerinden alınan su numunelerinin ise yüzde 84,9’unun bakteriyolojik açıdan kirli bulunduğunu belirterek vatandaşları uyardı. Üretilen suyun bir bağımsız nezaret kümesi tarafından denetleniyor olması gerektiğine dikkat çeken Pala, “Bunu, yıllardır öneriyoruz. BUSKİ, üniversiteler ve mahallî idarelerin iş birliğiyle bağımsız bir küme kursun. O bağımsız küme, akredite bir laboratuar aracılığıyla daima izlesin ve daima topluma bilgi versin. Bu türlü olunca toplumun inancı yüksek seviyeye erişecektir” dedi.
Prof. Dr. Kayıhan Pala, “Bursa’da arıtma tesisinden çıkan su yüzde 100 inançlı. Yıllardır hiçbir sorun yok. Ancak o su, Görükle’nin en uç sokağındaki bir konuta gelene kadar bu süreçte hangi depodan geçiyor, hangi dağıtım ağı bunu sağlıyor, bütün bunların açıklıkla izlenebileceği bir düzeneğin kurulmasına gereksinim var. Burada Bursa Büyükşehir Belediyesi’ne ve lokal idarelere değerli bir fonksiyon düşüyor” sözlerini kullandı.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
