Hediyenin de bir dozu olmalı!
Son devirlerde kimi okullarda velilerin gerek ferdî gerek ise sınıfça toplanıp eğitimcilere yüksek fiyatlarda ikramlar alması okul ve eğitimde öğrenci ve veli birlikteliğine ziyan veriyor. Yüksek fiyatlarla fakat iştirak sağlanabilecek seyahat ve programlar da yeniden öğrencilerin samimi arkadaş ve dost olmalarına mahzur oluyor. Hediyeleşmenin dozunda olması gerektiğini hatırlanan uzmanlar çocuğun her istediğinin yerine getirilmesinin gelecekte pek çok sıkıntıya yol açacığını belirtiyor. Prof. Dr. Sırrı Akbaba, “Her istediğine ulaşan çocuk, kendine gayeler koyamaz hale gelir. Ulaşmak için kendine maksat koyamayan kişi boşluk ve hiçlik hisleri yaşar ve mutsuz olur” sözlerini kullandı.
Üsküdar Üniversitesi Rektör Danışmanı, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi (ITBF) Psikoloji kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Sırrı Akbaba, âlâ insan olmak, faziletler ve okul uygulamaları üzerine değerlendirmede bulundu. Okulların genel maksadının güzel insan yetiştirmek olduğunu belirten Prof. Dr. Sırrı Akbaba, “İyi insan faziletli insandır. Farabi ve İbn Sina başta olmak üzere Türk-İslam filozofları faziletleri aşağıdan üste hakikat; iffet, cüret, hikmet ve adalet faziletleri formunda sınıflandırmıştır.” diye konuştu.
Sonsuz isteklerin sonlandırılması gerekir
“İffet genel olarak tüm isteklerimizi itidalli (optimize) hale getirmektir” diyen Prof. Dr. Sırrı Akbaba, “Diğer bir sözle insan istek ve dilekleri sonsuz ve sınırsızdır. Bunları karşılayacak mal ve hizmetler ise sonludur. Akılcı olan ise hudutlu ya da az sayı ve ölçüde olan mal ve hizmetleri herkese yetecek oranda gerçek kullanabilmemiz için sonsuz olan isteklerin sonlandırılmasıdır ki bilgelerimiz, isteklerimiz da dahil olmak üzere her şeyi en uygun (ılımlı, olağan, dengeli) hale getirmeye “itidal” demişlerdir. İşte aşırılıktan doğacak problemlerden kendini ve öteki varlıkları korumak için; isteklerini istikrarlı hale getirenlere iffetli kimseler demişlerdir.” diye konuştu.
Her isteğin karşılanamayacağı öğretilmelidir
İyi insan yetiştirmek için veli ve öğretmenlerin iffetin ne olduğunu yanlışsız öğrenmesi ve çocukların isteklerine hassas olmaları yanında, her isteklerinin de karşılanamayacağını onlara göstermesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Sırrı Akbaba, “Hem sözel hem de davranışsal yönergelerle; sonsuz ve sınırsız üzere algıladığımız dünyanın ve cihanında sonlu olduğu bu nedenle hoyratça kullanılamayacağı şuuru çocukluktan itibaren her beşere aşılanmalıdır. Aşılanan bu şuur sayesinde çocuklar iffetli davranışlar stantlar ve büyükler de yeterli insan yetiştirme maksadına bu yolla ulaşılmış olurlar.” dedi.
Her istediğine ulaşan çocuk, kendine amaç koyamaz hale gelir
Günümüzde en çok konuşulan tüketim çılgınlığı davranışlarına da dikkat çeken Prof. Dr. Sırrı Akbaba, çocuğun her istediğinin yerine getirilmesinin gelecekte pek çok sorun yaşamasına yol açacağını belirterek şunları söyledi:
“Günümüzde ‘tüketim çılgınlığı’ diye söz edilen iffet yoksunluğuna neden olan okuldaki görünümlerden kimileri şunlardır: Çocuklara kıymetli araçların alınması, yüksek fiyatlı seyahat programları, kıymetli armağanlar. Erdemsizliğe neden olmasına karşın birçok aile, çocuğun her türlü muhtaçlığını karşılamanın düzgün sonuç doğuracağını zannetmektedirler.
Hedef koyamayan kişi mutsuz olur
Öncelikle veliler bu zanlarının yanlış olduğunu bilmelidirler: Her istediğine ulaşan çocuk, kendine gayeler koyamaz hale gelir. Ulaşmak için kendine amaç koyamayan kişi boşluk ve hiçlik hisleri yaşar ve mutsuz olur. Sonra da aile büyükleri, çocuklarının gelecekle ilgili maksatlarının olmadığından yakınırlar, çocuğun mutsuzluğuna her isteğini anında karşılamanın sebep olduğunu ise akledemezler.”
Hediyeleşmenin de dozunda olması önemli
Hediye vermenin Türk toplumunun hoş geleneklerinden biri olduğunu kaydeden Prof. Dr. Sırrı Akbaba, burada da ikramın ölçülü olması gerektiğine işaret etti. Prof. Dr. Sırrı Akbaba, “Okullarda öğretmenler günü üzere özel günlerde öğrenciler öğretmenlerine ikram almaktadır. Olağan olan her şeyin fazlasının yanlış olduğu da bilinmektedir. Bu nedenle hediyeleşmenin de dozunda yapılması, aşırılığa kaçılmaması gerekiyor. Okul toplumun küçük bir kesitidir. Konutlarda ve dışarıda yapılan aşırılık okula da yansımaktadır. Kimi öğrenciler küçük bir hediyeyi bile almada zorlanırken bazıları de hayli kıymetli armağanlar alabilmektedir. Bu durum, ayırımcılığa yol açarak öğrencilerin samimi arkadaş ve dost olmalarına da mahzur olmaktadır. Tahlil ise yoksul öğrenciler ismine okul aile birliği katkıda bulunarak tüm sınıfın ortak bir armağan almasıdır. Ortaklaşa verilen bir armağan, öğrenciler ortasındaki rekabeti ortadan kaldırdığı üzere iş birliği kültürünü de geliştirmiş olur. İkram kabul etmeyen öğretmenlere de hürmet duyulmalı, onun da geçerli münasebetlerinin olduğu bilinmelidir.” tavsiyesinde bulundu.
Yanlış eğitim, öfke kontrolsüzlüğüne yol açıyor
“Öfkemizi denetleyebildiğimiz vakit cüret faziletini yaşamış oluruz” diyen Prof. Dr. Sırrı Akbaba, “Zeki de olsalar birtakım beşerler, öfkelerini denetim edemedikleri için toplumda uyumsuz kimseler olarak bilinir ve dışlanırlar. Öfkelerini denetim edememeleri, şayet organik nedene bağlı değilse ruhsaldır ve muhtemelen sebebi yanlış eğitimdir. Veliler olarak çocuğun her isteğini çabucak yerine getirdiğimizde onların iffet faziletinden yoksun kalmalarının yanında öfkelerini denetim edememelerine de yol açmış oluruz. Sonuç olarak öfkelerini denetim edemeyen, öteki bir sözle ‘cesaret faziletinden yoksun’ şahıslar yetiştirmiş oluruz.” dedi.
Okul yönetiminin tavırlarının da kıymetli olduğunu kaydeden Prof. Dr. Sırrı Akbaba, “Bir seyahat yapılacaksa okul idaresi organize etmeli; seyahatler hem eğitim maksatlı olmalı hem de yalnızca güçlü aile çocuklarına has olmamalı, yoksul öğrencilerin de masrafları okul-aile birliklerinden karşılanarak seyahate iştirakleri sağlanmalıdır. Eğitici olmayan, öğrenciler ortasında ayırımcılık doğuran kıymetli seyahat planlarını okul idaresi reddetmelidir. Bu mevzudaki bilgi eksikliğinin giderilmesi için rehber öğretmenler (psikolojik danışmanlar) tarafından veli konferansları, veli görüşmeleri yapılmalıdır.” dedi.
Çocuklara yalnızca almak değil, vermek de öğretilmelidir
İffet ve yürek faziletine ulaşan gencin hikmet faziletini de basitçe yaşayabileceğini belirten Prof. Dr. Sırrı Akbaba, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Nitekim İbn Sina, iffet ve yürek faziletinin birlikteliğinden hikmet faziletinin doğduğunu vurgulamıştır. Hikmet fazileti, bireyin hem kendi hakkına hem de diğerlerinin hakkına gereken ihtimamı ve hassaslığı gösterebilmesidir. Bol para harcayarak yalnızca kendine lüksü yaşatan kimse bencillikten çıkamaz, okul öncesi çocuğunun yaşadığı egosantrizme takılıp kalır. Bu bireyler fedakârlığın/özgeciliğin, tadına varamadıkları için bu çeşit şanlı davranışları sergileyemez ve münasebetiyle hikmet faziletine sahip olamazlar. Bireylerin hikmet faziletine ulaşabilmeleri için çocukluklarından itibaren bencillikten fedakârlığa gerçek geliştirilmesi gerekiyor. Bunun için veliler ve öğretmenler çocuklara almayı öğrettikleri kadar vermeyi de öğretebilmelidirler. Bilgelerimiz, iffet, cüret ve hikmet diye sıraladıkları bu faziletlerin toplamından adalet faziletine ulaşıldığını vurgularken en tepeye koydukları adalet faziletiyle yeterli insan olmayı taçlandırmışlardır. Çocuklarımızın adaletli bireyler olmaları iffetli, yürekli ve hikmetli olmalarıyla mümkündür. Bugün içinde bulunduğumuz yabanî kapitalizm çağında adalete ne de çok gereksinimimiz var, değil mi!”
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
