Ege Üniversitesi (EÜ), nitelikli akademik faaliyetleriyle hem bilim dünyasına hem de insanlığa katkı sunmaya devam ediyor. EÜ Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Hasret Yeşil Çeliktaş tarafından yürütülen “Yeni Terapötiklerin Test Edilmesi İçin 3B Biyomimetik Göğüs Kanseri İnvazyon Modeli” başlıklı proje Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Milletlerarası İşbirliği Projeleri Araştırma Takviye Kümesi (UPAG) Polonya Ulusal Araştırma ve Geliştirme Merkezi (NCBR) tarafından desteklendi. Projede geliştirilen çip üstü göğüs kanseri modeliyle göğüs kanserinin yayılım gösterme sürecindeki farklı evreleri en uygun biçimde taklit edilirken, hayvan denemelerinin de azaltılması hedeflendi.
Ege Üniversitesinin sıhhat alanında Türkiye’nin referans merkezi olduğuna dikkat çeken Rektör Prof. Dr. Necdet Budak, “Üniversitemiz, öteki birçok alanda olduğu üzere sıhhat hizmetleri alanında da ülkemizin referans merkezlerinden birisi. Egeli akademisyenlerimiz tarafından geliştirilen projelerle, sıhhatte alternatif birçok teşhis ve tedavi idaresi ortaya koyarak, yeni başarılara imza atmaya devam ediyoruz. Bu kapsamda Biyomühendislik Kısmı öğretim üyemiz Prof. Dr. Hasret Yeşil Çeliktaş tarafından yürütülen projeyle çip üstü göğüs kanseri modeli üretildi. Çip üstü göğüs kanseri modeli, potansiyel tedavi edicilerin aktifliğinin kıymetlendirilmesi için güçlü bir klinik öncesi uygulama alanı aracı niteliğinde olacak. Başarısı münasebetiyle Prof. Dr. Yeşil Çeliktaş hocamızı ve takımını tebrik ediyorum” diye konuştu.
“Meme kanseri sistemleri en güzel formda anlaşılmalı”
Meme kanseri ve araştırma süreçleri hakkında bilgi veren Prof. Dr. Hasret Yeşil Çeliktaş, “Meme kanseri, dünya çapında bayanlar ortasında en sık görülen kanser olmakla birlikte, ne yazık ki en çok mevte sebep olan kanserlerden de birisi. Pek çok farklı tipe sahip olan göğüs kanseri düzenekleri en düzgün halde anlaşılmalı. Zira elde edilecek sonuç, kansere karşı geliştirilecek olan tedaviyi de belirleyici nitelikte. Göğüs kanserinin karmaşık sistemlerinin anlaşılması için araştırmanın in vivo şartlarda, yani bütün bir organizmanın üzerinde yapılması gerekir. Olağan mekanik, fizikî ve biyokimyasal fonksiyonlarda ortaya çıkan bozuklukların en yanlışsız halde taklit edilmesi fakat hücre bazlı sistemlerle mümkün olur. Sıklıkla kullanılan 2 boyutlu hücre kültürleri hücrelerarası ve hücre-matriks etkileşimleri üzere in vivo şartları taklit etmekte yetersiz kaldığı için son vakitlerde 3 boyutlu hücre kültürleri ilgi odağı oluyor” dedi.
Prof. Dr. Yeşil Çeliktaş, “Kanser biyolojisinin anlaşılması ve ilaç geliştirmeye yönelik çalışmalarda hücre kültürü çalışmalarını takiben gerçekleştirilen hayvan denemelerinin yerini in vivo’ya alternatif sistemler aldı. Bu gelişmede benzerlik, maliyet, vakit, aktiflik, güvenlik ve etik prensipler üzere birçok faktör tesirli oldu. 2021 tarihli ‘FDA Modernizasyon Yasası (HR 2565)’ da göğüs kanserine karşı geliştirilecek bir ilacın aktifliğini ve güvenliğini belirlemede hayvan denemelerine alternatif olarak çip üstü organ sistemleri ve mikrofizyolojik sistemler yenilikçi bir yaklaşım sundu. Biz de Modernizasyon Yasası ile bağlı olarak ürettiğimiz projemiz kapsamında çip üstü göğüs kanseri modeli geliştirdik. Bu model sayesinde göğüs kanserinin invazyon, intravazasyon üzere farklı yayılım gösterme kademelerinin en âlâ halde taklit edilmesini sağladık. Böylece hayvan denemelerini de mümkün olduğunca azaltmayı amaçladık. Ayrıyeten geliştirdiğimiz çip üstü göğüs kanseri modeli, potansiyel tedavi edicilerin aktifliğinin ve güvenliğinin kıymetlendirilmesi için güçlü bir klinik öncesi uygulama alanı aracı niteliği taşıyor” diye konuştu.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
