Hazal Yalın
Bu hafta seçkimizde Rusya solundan üç yazı var. Yazıların yayınlandığı platformlar, RFKP’nin öncülük ettiği sol-yurtsever güçbirliği içinde.
Sut Vremeni (Zamanın Özü), tıpkı vakitte (esasen bir entelektüel etraf olan) siyasi hareketin de ismi ve Sergey Kurginyan bu hareketin başkanı. Kurginyan eski bir tiyatrocu; yeterli bir konuşmacı ve güçlü bir entelektüel olmasından diğer bu niteliği de yazılarının ve konuşmalarının tesirini artırıyor.
Konstantin Syomin, solda çoklukla sıradışı sayılan biri. Eski bir televizyoncu, müzisyen, siyasetçi; daha çok “tek tabanca” sayılabilecek bireylerden, lakin yine de solda değersiz sayılamayacak bir tesiri var.
K.Semin ve G. Zyuganov’un Çin’e bakışlarındaki esaslı farklılığı dikkatli okur çabucak fark edecektir. Görüşleri klâsik Maoculuğa yakın olan Syomin, RFKP çatısı altında toplanan sol-yurtsever güçbirliğine yakın Nakanune’de yazıyor olmasına karşın Ukrayna savaşına karşı pasifist bir tavır takındı; buna karşılık Zyuganov ve RFKP, klâsik SBKP çizgisini savunuyor ve (daha evvel birçok sefer altını çizdiğim gibi) Ukrayna savaşını faşizme karşı “kutsal savaş” olarak kabul ediyor. RFKP’de toplanan güçbirliği içinde farklı eğilimler olduğunu anlamak açısından kıymetli bu; dahası Zyuganov’un temsil ettiği merkezi çizgiden sapan eğilimler, Kremlin’in “sola dönüşe” uzak durması nedeniyle giderek güçleniyor yahut hiç değilse güçlenme eğilimi gösteriyor. Örneğin güçbirliği içindeki Sol Cephe’nin “koordinatörü” Sergey Udaltsov, ultra yurtseverliğe karşı Ukrayna krizine tahlil davetlerini giderek daha yüksek sesle söz ediyor ve bunu, temel itibariyle, Kremlin’in “sola dönüşten” imtina etmesiyle gerekçelendiriyor.
‘Bu üslûbu bırakın ve insan üzere davranın’
Paniği öncelikle gerçekliğin önemli bir formda tartışılmasıyla, en uç hallerde ise bastırılmasıyla durdurmak gerek, zira panik tabiatıyla her ölçekte felaketler doğurabilir. Bu yüzden gerçekliğimizin aşikâr niteliklerini mutlaklaştırmak dilek edilmez. Bu mutlaklaştırma, bir palavradır.
Bizim bildiğimiz Rusya’da bütün gençlik asla Kazakistan’a kaçmaz. Bu olmayacak. Bütün generallerimiz eş vakitli olarak daima birden ödlek, hödük ve hırsız olamazlar. Bu da olmayacak. …
Ukrayna ordusu ne olursa olsun Rus ordusundan makus ve Batı’nın hiçbir yardımı da bunu değiştirmeyecek. Bu, birebir post-Sovyet hırsızlık sistemi. Ukrayna’nın kendine has iğrenç ve güçlü tarafları var: O, savaş nizamına en azından sekiz yıl evvel ve ideolojik olma nizamına de çok daha evvel geçti. Bu ideolojik duruşun iğrenç ve banderacı oluşu, onun olmadığı manasına gelmez. Her çeşit ideolojik duruş kendince bir avantaj sağlar; banderacı ideolojik duruş da toplumu iğrenç, faşist bir usulde büsbütün seferber eder. Ve (en kıymetlisi bu) Batı’nın ve iktidarın yardımıyla bütün bunları konsolide bir biçimde işlemeye hazır en azından bir milyon insan olduğunda bu büyük bir avantaj sağlar. Fakat bu, hiç de “Ukrayna’nın büyük kahramanlarının” Rus ordusunu bozguna uğratacağı manasına gelmez. Bu palavradır. Bu aşağılık, utanmaz bir palavradır. …
Mesele şu ki, seferberliği açgözlülüğün, şahsî menfaatin, kendi durumundan… birtakım avantajlar elde etme dileğinin, sistemin ve toplumun varlığının sabiti olduğu bir toplumda yürütüyoruz. …
Bu böyle! Sevgili yurdumuzda yaşayan insanlardan hangisi bilmez ki bunu? …
Demek ki sorun, 80 yıldır seferberlik yapmamış olmamızda değil, seferberliği nasıl bir toplumda yapıyor oluşumuzda. …
Bu üslubu bırakın ve insan üzere davranın! Yapılan yanlışlar hakkında dürüstçe konuşun ve bunların muhtevasını açıklayın. Kimse bunun gerisinden “kahrolsun!” filan demez. Aksine, toplum hayal kırıklığına uğramadan seferber olur. Toplum lakin kendisine gerçek söylenmediğinde hayal kırıklığına uğrar.
Sizi temin ederim ki Lenin, hiç değilse olgusal olarak, siyaset mühendislerinden daha güzel, daha akıllı ve daha tesirlidir. Ve o, kitlelere doğruyu söylemek gerektiğini söylediğinde, bunu kibirli ve boş bir laf üzere söylemiş değildi. Buna inanıyordu. Bu yüzden kitleler her şeye karşın işlerin berbat olduğunu bilirler. …
Biz, bütün nitelikleriyle batı yanlısı bir keyif toplumu inşa ediyorduk. Neden yapıyorduk bunu? Bunun boş iş olduğunu ne vakit anladık? Pekala anladıktan sonra ne yapmaya başladık? İşte, cevaplanması gereken lanet mümkün sorular. … (S. Kurginyan / Sut Vremeni, 21 Ekim)
‘Bürokrasiyle kaynaşmış Çin oligarşisi’
Si Tsipin’in konuşması, Çin’in siyasi seçkininin içindeki çelişkilerin olgunlaşıp olgunlaşmadığına yahut Çin’in rastgele birine son bir ihtarda bulunup bulunmadığına dair hiçbir işaret vermiyor. Bu türlü bir şey yoktu. Tayvan’la ilgili bütün retorik, Si’nin bir evvelki kongrede söylediklerinin birebir tekrarından ibaret; meğer o sırada Pelosi Tayvan’ın üzerinde uçmuş değildi. …
Bence bu, Çin’in siyasi sürecinin içinde bulunduğu hermetik bir kapsül, Çin seçkinini, hâkim sınıfı düşmanca rekabetlere karşı savunmanın yollarından biri. …
Diğer bir problem: bu nötr sözler gerçekle ne derece örtüşüyor? Bana nazaran en azından Çin Halk Temsilcileri Meclisi’nin toplanacağı mart ayına kadar… Tayvan problemi bakımından hiçbir radikal adım atılmayacak.
Çin’de iç siyaset ve iktisatta de pek çok zahmet var. Ekonomik büyüme çok mütevazı bir düzeyde: yüzde 2,5 ile 3,5 ortasında. Bu büyümeyle Çin idaresinin acil vazifeleri yerine getirilemez; bunların başlıcası, toplumsal istikrarın korunması. … Bu istikrar asgarî yüzde 6 büyüme düzeyiyle korunuyor. Yüzde 7’nin altında keskin bir işsizlik sorunu büyüyor. Bu sorun günümüzde Çin’de çok büyük; gençler ortasında işsizlik yüzde 19,5’e çıkıyor. Yani her 5 genç Çinliden biri iş arıyor yahut işi yok. Bütün bunlar içeride son derece önemli meseleler üretiyor. … Her gün yeni şirketler iflasın eşiğine geliyor. …
Elbette Çin’in bugün karşı koymak zorunda olduğu yahut gelecekte karşı koyması gerekecek dış problemler, dış tehditler de var. Bunlar yalnızca Tayvan değil; Güney Çin Denizi’nde de durum karmaşık, Çin burada neredeyse bütün komşularıyla karasuları tartışması içinde. …
Çin idaresi, bizim anladığımız, Çin’deki hâkim sınıfın menfaatlerinin sözü; bu sınıf ise deklarasyonların bilakis (pek çok şahidin dediğine göre) personel ve köylü sınıfı değil, bu Çin proleterleri sınıfı değil; bu burjuva sınıfı, Den Syaopin’in ıslahatlarından sonra ortaya çıkan ve Çin nomenklaturasıyla, bürokrasisiyle kaynaşmış Çin oligarşisi sınıfı. … (K. Syomin / Nakanune.RU, 19 Ekim)
‘İktidar, RFKP’nin programını göz arkası ediyor’
SSCB’nin ihanet yapıtı yıkılması sonucu ülkemizde mümkün hale gelip başlayan liberal cümbüş, bizim için Batı’nın hammadde eklentisi olma rolünü ebediyen sağlamayı amaçlıyordu. Onun uysal, tam bir kalkınma perspektifinden mahrum uydusu. Fiilen egemenliğinden vazgeçmiş bir ülke. Bugün karşılaştığımız devasa iktisadi ve toplumsal zahmetlere yol açan, tam da bu siyasettir. Bunun yanısıra, Rus dünyasının korunması, Donbass, Zaporoje ve Herson’un tekrar doğuşu, bunların tarihi anavatana dönüşü çabası ülke içinde beşinci kolun sert direnişiyle karşılaşıyor. …
Rusya’nın dünya üretimindeki hissesi yüzde 2’nin altına düştü. Bu, Rusya İmparatorluğu’nun 1913’teki hissesinden daha azdır. Bu, RSFSC’nin 20’nci yüzyılın ikinci yarısındaki hissesinden 5, Sovyetler Birliği’nin hissesinden 10 kat daha azdır. …
Otuz yıldır bize dayatılan komprador sistem, vatanımızı kaçınılmaz olarak, önde gelen bir sanayi ve bilim gücünden zayıf ve düşük nitelikli hizmetlere odaklanmış tekyanlı iktisada sahip bir ülkeye dönüştürdü. Devletin değil, yine o açgözlü oligarşinin yönettiği hammadde kesimine yaslanan bir ülkeye.
Sağlık alanının yıkıcı “optimizasyonu”, sıhhat çalışanının son yıllarda yüzde 40 azalmasına, yatak sayısının 30 yıl öncenin 2,5 kat altına düşmesine neden oldu; hastane sayısı ise 2000’den beri iki kat azaldı. Bu, Rusya’nın son yıllarda felaket sonuçlar doğuran yüksek mevt oranının en önemli nedenlerinden biridir. …
Rusya’ya karşı direkt bir savaşa geçen düşmanlarımız her şeyden evvel ekonomimizin kırılganlığını kullanıyorlar. Onun hammaddeyi temel alışını, teknolojik bağımlılığını. …
Bugünkü geri kalmışlığımızı derinleştiren nedenlerden biri de oligarkların menfaatlerinin suyunda işleyen mali ve kredi dalının fiilen devlet denetiminden çıkmış olmasıdır. …
Ülke idaresi, büyüyen ürkütücü sorunları görmüyor olamaz. Son on yıldır liderin kararnamelerinde ve konuşmalarında devamlı olarak vefat oranlarının, kitlesel yoksulluğun üstesinden gelmek, teknolojik atılım, dünya ortalamasının üzerinde ekonomik büyüme oranının yakalanması, dünyanın en büyük 5 iktisadı ortasına girilmesi bahislerinin gündeme gelmesi tesadüf değildir. Fakat bunları gerçekleştirmek için esaslı bir değişiklik, pazar fundamentalizminin kategorik reddi, çok taraflı bir bağımsız gelişme programına dayanılması mecburidir.
Topluma en âlâ uzmanların uğraşlarıyla doğan ve bilim adamları, üreticiler, eğitim ve sıhhat dernekleri temsilcileri tarafından desteklenen bu türlü bir programı öneren, RFKP’dir. Fakat iktidar bunu inatla göz gerisi ediyor. Dünyadaki sosyalist gelişmenin deneyimlerine yönelme davetlerini da o denli. Her şeyden evvel, SSCB’nin herkes tarafından kabul edilen başarılarına, Çin’in aldığı başarılı sonuçlara. … (G. Zyuganov / Pravda, 20 Ekim)
Gazete Duvar
