Covid-19 salgını sırasında büyük kentlerden küçük yerleşim ünitelerine göç eden beyaz yaka çalışanlar geri dönüyor. ABD’de yapılan araştırma ‘şehre dönüş’ trendiyle ilgili güçlü sinyaller veriyor. Lakin kent hayatına geri dönmek isteyen ABD’li beyaz yakalılar, birçok ülkedekine misal bir şokla karşılaşıyor: Konut fiyatları
Pandemi, çalışma, öğrenme ve bağlantı biçimlerini değiştirirken beşerler da yaşadıkları yerleri tekrar gözden geçirmeye başladılar. Bilhassa pandeminin günlük hayatı ağır bir formda etkilemeye başladığı 2020’nin ortalarında kentsel alanlardan daha sakin bölgelere ve kırsala hakikat değerli bir göç başladı. Bunun en büyük nedeni insanların daha az nüfuslu alanlara taşınarak tüm hane halkının uzaktan çalışma ve dersleri takip etmesini sağlayabilecek altyapıyı oluşturabilecek konutlarda yaşamak istemeleriydi. Kısıtlamaların büyük ölçüde ortadan kalkması ve pandemi öncesi yaşama dönüşün başlaması ile bu kararlar da gözden geçirilmeye başlandı.
Ancak eski etraflarına dönmeyi düşünen ve bir mesken satın almayı planlayanlar, daha yüksek konut fiyatları, yüksek mortgage oranları ve hudutlu konut arzı ile karşı karşıya kalıyor. Bu devirde ABD’de en çok nüfus kaybeden kent New York olurken yakınındaki Connecticut, Maine ve Vermont’taki nüfus artış suratı 2021’de evvelki 10 yıla nazaran çok arttı. Bunun en büyük nedeni olarak insanların pandemiye reaksiyon olarak New York’tan ayrılması halinde yorumlanıyor.
Kırsal bölgelere taşınanların büyük çoğunluğu kiracılar
Pandemi sırasında büyük kentlerden kırsal bölgelere taşınanlar çoklukla kiracılar oldu. Taşınan kiracıların mesken satın aldıkları, kırsal bölgelerdeki konut sahibi olma oranlarının artmasına da yansıyor. Kentlerin dışına yanlışsız bu hareket büyük kentlerin dışındaki bölgelerde kira oranlarını yükseltirken 2020 ortalarından itibaren mesken satışlarının da artmasına neden oldu. Artış, mortgage oranlarının yükselmeye başladığı Ocak 2022’ye kadar sürdü. Ocak 2018-Ocak 2022 ortasında müstakil meskenlerin fiyatı yüzde 11 arttı. Ağustos 2020-Ağustos 2022 ortasındaki artış oranı ise yüzde 25,9’a ulaştı.
ABD’de 30 yıllık sabit yüzde 3 civarı olan mortgage oranlarının yıllık sabit yüzde 6,7’ye yükselmesine paralel 2022’nin ikinci çeyreğinde ortalama 440 bin dolar olan bir meskenin fiyatı yüzde 53 artışla 787 bin dolara yükseldi. İnşaat maliyetlerinin de bu devirde süratle yükselmesi nedeniyle yeni mesken fiyatlarının yüzde 14’ün üzerinde artması bekleniyor.
Deloitte İnsan İdaresi Hizmetleri Önderi Cem Sezgin, “Pandemi sonrası işe dönüş trendi beklentilerden süratli gelişti. Hibrit çalışma, kalıcı bir uygulama olarak iş hayatında yerini alsa da birçok şirket kısmen ofise döndü yahut dönmeyi planlıyor. Klâsik çalışma tertibine geçilmesi eğilimi en çok, salgın periyodunda uzaktan çalışma fırsatını değerlendirip kırsala göç eden beyaz yakalı çalışanları etkiledi. Çalışma koşulları nedeniyle dönenler olduğu üzere tekrar kent hayatını tercih edenlerin de olduğu görülüyor. Lakin kente geri dönüş birçok ülkede emsal kaideler nedeniyle beyaz yakalı çalışanları zorluyor. Zorlukların başında da konut kiraları ve konut fiyatlarındaki artış geliyor. ABD ve Avrupa da yüksek enflasyonla gayret ediyor. Enflasyon tesiriyle artan fiyatlar, yüksek inşaat maliyetleri kente dönüş yapmak isteyen beyaz yaka çalışanların önüne pürüz olarak çıkıyor. Büyük kentler dışındaki daha küçük ve hesaplı yerleşim yerlerinde konut arayışları ise sürüyor. Önümüzdeki periyot de pandemi vaktindeki kadar olmasa da aksine göçün devam edeceğini düşünüyoruz” dedi.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
