Özellikle pandemi devriyle birlikte birçok kişinin evcil hayvan sahiplenmeye başladığını söyleyebiliriz. Kediler de bu hayvan sahiplenme furyasından ziyadesiyle nasibini aldı. Hatta sahiplenilen birçok kedi British Short Hair, Scottish Fold, İran kedisi, Rusya Mavisi, Ankara kedisi gibi cinslerden oluşuyordu.
Veteriner Onur ve Ece Candan, pandemi bittikten sonra insanların bu cins kedileri sokağa terk etmeye başladığını söylüyor. Bu terk ediş çoğu vakit, insanların bir hayvanın bakımıyla maddi ve manevi uğraşamayacak duruma gelmesinden kaynaklanıyor diyebiliriz. Bu gerçeği göz önüne aldığımızda, Onur ve Ece Candan’a sokaktan sahiplenilebilecek kedi cinslerini ve özelliklerini sormak istedim. Kendileri de memnuniyetle sorularımı cevapladı.
İşte Candan veterinerlerin yanıtları…
O vakit Tekir kedilerini tanıyarak başlayalım.
Tekir cinsi kediler, Anadolu topraklarında çok uzun yıllardan beri ömürlerine devam etmektedir. Çok düzgün ve evcil kedilerdir. Hem bahçe hem de mesken içi yaşama hemencecik ahenk sağlarlar. Kolay kolay hasta olmazlar. Bilinen kronik ve genetik hastalıkları neredeyse yok üzere diyebiliriz. Uygun birer avcıdırlar. Hayat süreleri yaklaşık 12-18 yıl kadardır.
Sarman tipi kedilerin özelliklerine baktığımızda…
Sarman kedilerinin erkekleri, bazen çok aksi, huysuz ve sinirli olabilir. Dişi sarmanlar daha sakin ve uysaldır. Veteriner tabipler ile birçoğunun bağlantısı güzel olmasa da mesken bireylerini sahiplenirler. Tekir kedilerine nazaran daha uykucudurlar. Bilinen önemli kronik hastalıkları yok denecek kadar azdır. Oyun oynarken sahiplerini ısırmayı severler.
Gelelim Calico kedilerine, onların en kıymetli özelliği %99’unun dişi olması.
Diğer %1’lik kesimde kalan kediler ya çift cinsiyetli ya da üreme organlarıyla ilgili sıkıntıları olan kedilerdir. Dışarıdan en çok dikkat çeken özellikleri sarı, kızıl ve siyah renklerin bir ortada olduğu tüy yapısına sahip olmalarıdır. Genel olarak sakin mizaçlıdırlar. Konut sakinleri ile çeşitli ses tonları çıkararak konuşmayı severler. Kısırlaşmayan ve çiftleşmeyen kedilerde, yumurtalık kistlerine bağlı olarak sinirli bir yapı görülebilir.
Tuxedolar (smokin kedileri) da ülkemizin sokaklarında çok sık görebileceğiniz kedilerdir.
Genel olarak ürkek ve utangaç bir yapıya sahiptirler. Erkek kediler, çiftleşme devirlerinde epey sonlu ve gergin olabilir ancak oldukça da güçlüdür. Tuxedolar, zeki kedilerdir. Girdikleri ortamlara kolay ahenk sağlarlar. Vücutları hayli esnek ve atletiktir.
Bombay kedileri, siyah kısa ve parlak tüylere sahip olmaları nedeniyle gece görülmeseler de gündüzleri çok dikkat çekerler.
Göz renkleri sarının tonları ve yeşil renktedir. Oldukça zekidirler ve genel olarak öteki sokak kedilerine nazaran daha narin bir beden yapısına sahiptirler. Birçok inanışta makûs baht getirdiklerine inanılsa da biz, muayene ettiğimiz bombay kedilerinin, ailelerine berbat şans getirdiğini tespit edemedik.
Sokaktan kedi sahipleneceklerin dikkatine:
Sokak kedilerinin en büyük sıkıntıları maalesef parazitler. Bize gelen sokak kedilerinin neredeyse %70’inde pire yada iç parazite bağlı sıkıntılar olduğunu görüyoruz. Sokaktan bir kedi sahiplendiğinizde, öncelikle parazitlerine baktırmak için onu bir veterinere götürmenizde yarar var. Önemli olan öbür bir konu da kedilerde görülen viral hastalıklardır.
Maalesef birçok viral hastalık, kediyi ilk sahiplendiğiniz zaman belirti göstermese de 3-5 gün sonra belirti verebiliyor. Ki bazen birkaç ay sonra bile bu belirtiler ortaya çıkabiliyor. Kedinizde bir hastalık olup olmadığını anlamanın en iyi yolu Corona, AIDS, lösemi ve kedi gençlik hastalıkları için testler yaptırmanız olacaktır.
Ne yazık ki birkaç gün evvel kedisi vefat eden bir hasta sahibimiz, yeni bir kedi sahiplendi. Birinci bir iki gün kedimiz pek sağlıklıyken, devamında kusma ve ishal şikayeti ile kliniğimize geldi. Yaptığımız testler sonucunda, kedi gençlik hastalığının müspet olduğunu tespit ettik. Bu da kedi sahibimiz için ikinci bir yıkım oldu.
Yani anlayacağınız üzere sokaktan kedi sahiplendiyseniz birinci işiniz bir veterinere koşmak olmalı.
Çünkü kedide olan bir parazit mesken halkına da geçebilir. Halbuki kolay bir enfeksiyon var ise veteriner doktor kediyi güzelleştirebilir. Baktığımızda, vakit geçtikçe kolay enfeksiyonların güzelleşmeyen kronik sıkıntılara dönüştüğünü görebiliyoruz. Ayrıyeten birinci kez kedi besliyorsanız, veterinere giderek kedinizin yaşına ve genel durumuna nazaran neler almanız ve kullanmanız gerektiği konusunda bilgi sahibi olabilirsiniz.
Bir de sokakta gördüğünüz her kediyi sahiplenmemelisiniz. Mesela kedi yavruysa ve annesi varsa onu sahiplenmek için en az iki aylık olmasını beklemeniz gerekiyor.
Bir sefer hayvana birinci baktığınızda, gözleri, ağzı ve burnu pak olmalı, akıntılı olmamalı. Ağzından berbat kokulu akıntı gelip gelmediğine bakmanız lazım. Mama verdiğinizde iştahlı olmalı. Kediyi elinize aldığınızda, kemiklerini çok fazla hissetmemeniz yeterlidir, yani zayıf olmamasına dikkat edilmeli.
Ayrıca kedilerimiz sokakta yaşadıkları için birçok dış etkene karşı kendini savunma davranışları geliştirmiş olabilir. Bu nedenle onları çok sıkmadan, sıkıntı kullanmadan sevmeye çalışalım. Bazen itimadını kazanmak için bir süre bulunduğu yere mama vermeye veya sevmeye gitmeniz gerekebilir. Aksi halde kedi, kendisini müdafaa iç güdüsü ile sizi ısırıp tırmalayabilir.
Hatta bu durum, kimi hastalıkların size geçmesine neden olabilir. Sokak kedilerindeki kedi tırmığı hastalığı, oldukça sık biçimde insanlara geçmektedir. Kısacası bu mevzulara dikkat ederek size hastalık geçmesini önleyebilirsiniz.
Candan veterinerlere Instagram ve TikTok üzerinden ulaşabilirsiniz.
Bonus: 1.5 aylık bu bebeğe konutunuzu açmak isterseniz aşağıdaki bilgileri inceledikten sonra arkadaşımıza ulaşabilirsiniz:
- Aydın ve İzmir çevresinde kalıcı yuvasını arıyor.
- Kuru mama yiyor.
- Kum kullanabiliyor.
- Gözü üveit kapmış, göz tedavisi görmeye başladı. Tedavisi 5 gün sürecek, veterinerin belirttiğine nazaran büyük ihtimalle güzelleşecek.
- Şu an geçici yuvasında bulunuyor. Arkadaşımızın öteki kedileri de olduğu için kalıcı bir yuva aranıyor.
- İletişim: Harun (Instagram)
Webtekno
