‘Suudi Arabistan, İsrail’le İbrahim Anlaşmaları’na katılmak için ABD’den 3 talepte bulundu’

İsrail medyasında dün çıkan haberlere nazaran, Suudi Krallığı, İsrail ile münasebetleri olağanlaştıracak sıradaki Arap devleti olmak istiyor. Buna nazaran Dışişlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Abdül el Cubeyr, üst seviye Amerikalı Yahudi liderlere, ‘normalleşmenin biraz vakit alacak olsa da eninde sonunda gerçekleşeceğini’ söyledi. Fiili kral pozisyonundaki Veliaht Prens ve Başbakan Muhammed bin Selman (MbS) da Riyad’ı ziyaret eden ABD heyetine, ‘anlaşmaya katılmak için Washington’dan 3 ana taleplerinin olduğunu’ belirtti.

Filistinlilerle ilgili bir talep yok

MbS, 3 ana talebi şöyle sıraladı:

1) Resmileştirilmiş ABD-Suudi ittifakı.

2) NATO ittifakında olmakla muadil ölçüde ABD’den silah tedariki.

3) Küçük çaplı bir Suudi sivil nükleer güç programının onaylanması.

Buna nazaran Suudi taleplerinde, İsrail ordusunun işgali altındaki Batı Şeria’daki Ürdün Vadisi’nin İsrail tarafından ilhakını ekarte eden ve İsrail-Filistin ihtilafının çözülmesi gerekliliğinden kelam eden İbrahim Anlaşmaları’nın amacındaki Filistinlilerle ilgili rastgele bir şey yer almadı.

Gizli ittifak esasen ilerliyor

İsrail ile olağan diplomatik alakaları olan 6 Arap ülkesi var: Ürdün, Mısır, Fas, Sudan, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE). Son 4’ü 2020’de İbrahim Anlaşmaları’nın modülü olarak İsrail’le olağanlaştı. Trump yönetimi, tüm gayretine rağmen Suudi kraliyetini katılmaya ikna edemedi, lakin gizli İsrail-Suud görüşmeleri, hatta ittifakıyla ilgili haberler de kesilmedi. Lakin bugüne dek Suudi Arabistan’ın tutumu, işin resmiyete dökülmesi için Filistin sıkıntısının çözülmesi gerektiği istikametindeydi. MbS, mart ayında ABD’nin The Atlantic dergisine verdiği mülakatta, ‘İsrail’i düşman olarak görmediğini, bir gün iki ülkenin dost olabileceğini’ söyledi.

Araya Çin de girdi

Riyad’ın 3 kural öne sürmesi, Washington ile münasebetlerin tabana vurduğu vakitte geldi. ABD Lideri Joe Biden’ın benzin fiyatlarının düşmesi için petrol üretiminin artırılması talebine rağmen OPEC+’dan üretimi azaltma kararı çıkartan Suudi Arabistan, bu hafta Çin Devlet Lideri Şi Cinping’i ağırlamaya ve Çin’le yaklaşık 30 milyar dolar kıymetinde 20’den fazla mutabakat imzalamaya hazırlanıyor.

Biden ise Cemal Kaşıkçı cinayeti nedeniyle arbedeli olduğu MbS ile yazın Suudi Arabistan ziyaretinde görüşmesi sonrası, ABD’deki Kaşıkçı davasında MbS’nin kovuşturmaya karşı dokunulmazlık kazanmasını sağladı.