Doğa tutkunu görme, işitme ve ortopedik engelli üç arkadaşın ekstrem spor tecrübelerinin anlatıldığı “Maceraya Mani Yok” belgeselinin birinci kısmının çekimleri tamamlandı.
Türkiye Beyazay Derneği Genel Lideri görme engelli Lokman Ayva, Türkiye Sakatlar Konfederasyonu Genel Sekreteri, Türk Kızılay Manisiz Ankara Vilayet Lideri ve İç Anadolu Koordinatörü yürüme engelli Ayhan Metin ile işaret lisanı tercümanı ve bankacı işitme engelli Şule Kadar, 3 bin 937 metre yüksekliğindeki Kaçkar Dağı’na tırmanmak üzere eylülde yola çıktı.
Tırmanış boyunca 10 gün çadırda kalan, derelerden geçen ve birden fazla vakit kendi sonlarını zorlayan üç engelli arkadaşın azmi “Maceraya Mahzur Yok” belgeselinin birinci kısmında anlatıldı.
“Burayı ben nasıl çıkmışım? Halbuki ne kadar dikmiş’ dedim”
Ortopedik engelli Ayhan Metin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, şiddetli yollardan geçebilmek için çekimlerden 1 ay evvel sıkı bir idman yaptığını söyledi.
Tırmanışın sıkıntı olacağını kestirim ettiğini belirten Metin, “Gerçekten çok zorlandım. Tepeye yanlışsız çıkarken elbette kaslarınızı kullanıyorsunuz, 3 binin üzerinde tepeye kadar kendi bedeninizi kollarınızla kaldırıyorsunuz. O bakımdan elbette yorucu bir süreç lakin iniş, çıkışın en az 4 katı daha zormuş. Hatta bir orta aşağı inerken ‘Burayı ben nasıl çıkmışım? Aman Allah’ım meğerse ne kadar dikmiş’ dedim. Bazen geri geri, bazen oturup, sürünerek indiğim oldu. İnerken çok büyük tehlikeler atlattım. Baston yükünden ötürü avuçlarım patladı. Bittiğinde bitik vaziyette 1 hafta kalkamayacak hale geldim.” diye konuştu.
Metin, maceraya başladıklarında görme engelli arkadaşı Lokman Ayva’ya “Sana yolu saat tarafına nazaran tanım etsem olur mu?” dediğini belirterek, şöyle devam etti:
“Lokman beyefendi de ‘güzel olur’ dedi. Bir, iki defa denedik ve irtibatı çok hoş sağladık. Ben önden gitmek yerine arttan gidip Lokman beyefendiye yolu tanım ettim. Bu sistemle macera boyunca ilerlemeye devam ettik. Bizim amacımız, ‘Bakın engelliler neler yapıyor, görüyor musunuz? değil. Herkes bir şeyleri başarabilir. Kendi sonlarınızı zorlamak zorundasınız. Biz aslında bu maceraya çıkarak hepimizin birebir olduğunu göstermeye çaba ettik. Engelli olmayan biri de Kaçkar’ın doruğuna tırmandığında çok büyük muvaffakiyettir, engelli biri de tırmandığında çok büyük muvaffakiyettir.”
“Ellerimizi tutarak bağlantısı çözdük”
Üç çocuk annesi, işitme engelli Şule Derece de AA muhabirinin sorularını işaret lisanı tercümanı aracılığıyla yanıtladı.
Belgesel için kendisine teklif geldiğinde şaşırdığını ve üç engellinin bağlantısında sorun olabileceği kaygısı taşıdığını söyleyen Kadar, teklifi heyecanla kabul ettiğini anlattı.
Denli, “10 gün boyunca çalıştık. Çok şey öğrendim. ‘Bir görme engelliyle ben nasıl irtibat kuracağım?’ diyordum. Ellerimizi tutarak bağlantısı çözdük. Buna çok şaşırdım. ‘Yürüme engelli ile nasıl irtibat kuracağım?’ diyordum, o da işaret lisanını öğrendi. Bu farkındalık çok kıymetliydi. Karşılaşacağımız mahzurları düşünmüştüm fakat anladım ki mani yok, erişebiliyoruz. Erişim var, memnunuz.” diye konuştu.
“Ezberleri yıkabilecek beşerler da varmış…”
Türkiye Beyazay Derneği Genel Lideri görme engelli Lokman Ayva da bu fikir kendisine iletildiğinde, “Bunları düşünebilen, yürek edebilen, ezberleri yıkabilecek beşerler da demek ki varmış” dediğini söyledi.
Böyle bir belgeseli çekmenin yürek istediğini söz eden Ayva, “Körlerin bardağa su doldurup dolduramayacağını, topal birinin otobüse binip binemeyeceğini konuşurken, durup dururken Kaçkarlar’a tırmanmak, deniz altına dalmak üzere şeyler konuşuyoruz. Bu çok kıymetli bir şey.” diye konuştu.
Belgeselin kendisi için gurur kaynağı olduğunu vurgulayan Ayva, “Her basamağı zordu. Ben daha evvel çadırda yatmadım. Fasulye konservesini 1980’de yemiştim. İşin doğrusu görmediğime orada şükrettim zira korkulacak hiçbir şey göremedim. Bana tanım edildikten sonra korktum.” sözlerini kullandı.
“Belgesel, artık engellilerin de dahil olacağı çalışmaların olabileceğini vadediyor”
Belgeselin imalcisi, işaret lisanı tercümanı Nurben Kendirli ise rastgele bir manisi olmadığını, işitme engelli anne ve babasına yardımcı olmak için evvel işaret lisanını sonra da Türkçe konuşmayı öğrendiğini lisana getirdi.
İşaret lisanı tercümanlığına 2001’de başladığını anlatan Kendirli, “Daha sonra direktör Suat ile tanıştık. Benim kaygılı öykümü, engelliler ve erişilebilirlikle olan kasvetleri daima benden dinlerdi. Onunla bu türlü bir çalışmaya adım attık.” dedi.
İzleyicilerin, bu belgeselde, ekranın sağ alt köşesinde tercüman olmadan, “Görme ve işitme engelli nasıl konuşur?” sorusunun yanıtını bulacağını lisana getiren Kendirli, “Bu belgesel, artık engellilerin yer aldığı çalışmaların olabileceğini vadediyor. Hiçbir şeyin pürüz olmadığını, engelli, manisiz her kesitin tıpkı anda izleyebileceği, keyif alacağı bir belgesel olacak. Üç engellinin bir ortada olup da ekstrem sporları yaptığı belgesel çekimimizin dünyada diğer örneği yok. Bağlantıda pürüz yok. Hayat sıradan insanların sıradan öyküleriyle dolu.” sözlerini kullandı.
“Fragmanı izleyenler bunun sıra dışı bir şey olduğunu söylüyor”
Belgeselin genel direktörü Suat Emuce de fragmanı izleyenlerin “Bu sıra dışı bir şey” dediğini söyledi.
İlk anlatıldığında projenin kendisine de sıra dışı geldiğini tabir eden Emuce, şöyle konuştu:
“Ama çekimler sırasında aslında hepimizin birbirimizi ötekileştirmeden, birbirimizin eksik yahut fazla hiçbir tarafını görmeden birçok şeyi başarabileceğimizi gördüm. 3 dostumuzla daima bir arada hoş bir iş başardığımızı düşünüyorum. Bana öğrettikleri çok şey var, izleyicimize de çok şey öğreteceklerini düşünüyorum. Ben bu 3 pahalı dostumdan, ne kadar pürüzlerle karşılaşırsak karşılaşalım harekete geçmeyi ve devam etmeyi öğrendim.”
Belgesel çekimleri için 15 kişilik bir teknik grupla çalıştıklarını, bu sayının oyuncularla 22 bireye çıktığını belirten Emuce, Kaçkar Dağları’na tırmanışın anlatıldığı birinci kısmı tamamlanan “Maceraya Mani Yok” belgeselinin 26 dakikalık kısımlar halinde TRT’de haftalık yayınlanacağını söyledi.
Son Dakika
