Bu çarpıcı kelamların sahibi olan bir anne ve tarihte bilinen birinci Türk bayan hükümdarı olan Tomris Hatun’dur. Latife Devletinin büyük hükümdarı Alp Er Tunga’nın torunu olarak bilinir ve eşinin kaybı üzerine Latife Türklerinin bayan önderi olarak başa geçmiştir. Sakaların en büyük düşmanı olan Pers İmparatorluğuna karşı birçok savaş yönetmiştir. Akıllı ve silah kullanmada usta olan bu hatunun ordusunun birçok bayanlardan oluşmaktadır.
Perslerin İmparatoru Büyük Kiros, haince kurduğu bir plan ile sakaların başkanı Tomris Hatun’un oğlunu gafil avlayıp katletmiştir. Olay üzerine yıkılan ancak çabasından vazgeçmeyen bu hükümdar anne, oğlunun intikamını almak için yemin eder. Bu güçlü bayan hükümdarı ve oğlunun intikamını alınışını merak ediyorsanız, gelin birlikte bu yazıda tanıyalım.
Tomris Hatun kimdir?
Tomris, söz manası olarak eski Türk lisanında “demir” manasına geliyor. Demir kadar güçlü bir kişiliğe sahip olan Tomris Hatun ise milattan evvel 6.yüzyılda yaşadığı düşünülen Latife yahut literatürde İskitler olarak da geçen Hükümdarlığın kraliçesidir. Latife Devleti Orta Asya, Avrupa’nın doğusunda ve Karadeniz’in kuzeyinde kurulmuştur.
Büyük hükümdar Alp Er Tunga’nın da torunu olarak bilinen bu hatun, çocukluğundan beri at kullanmasını çok düzgün bilen, kılıç ve okçulukta usta olan bir bayan figür olmaktadır. Tomris Hatun eşini kaybettikten sonra yazgısından kaçamaz ve Latife Devletinin birinci bayan hükümdarı olarak başa geçer.
Dünya tarihine damga vuran bu isim önderliğinde Pers ordusu mağlup edilerek Latife toprakları koruma edilmiştir. Şiddetli süreçler yaşayan bu hatun savaşta oğlunu kaybetmiştir ama davasından vazgeçmeyerek Pers İmparatorluğunun sonunu getirmeyi başaran bir güç olmuştur.
Türk tarihinin birinci bayan hükümdarı; Tomris Hatun
Herodot’a nazaran, Pers ordusu Babil’i ele geçirdikten sonra yeni topraklar kazanmak için Latife toprakları üzerine sefere çıkmıştır. Tomris hatun barışçıl bir siyaset izlemesine karşın, Pers İmparatoru Büyük Kiros durmaksızın akınlar düzenliyor lakin karşılığında yanmış tarlalar ve zehirli su kuyularından öteki bir şey ellerine geçmiyor ve askerlerini geri döndürmek zorunda kalıyordu.
Sakaların yıldırma taktiği olarak görülen bu hareket, Persleri oldukça yorar ve öteki bir yol denemek isteyen Büyük Kiros kurnazca bir fikirle Tomris hatunun karşısına çıkar. Kendisiyle evlenmesi takdirinde daha fazla savaş olmayacağını vadeden Kiros, hayli akıllı olan Tomris hatunu kandıramaz.
Ettiği teklifin reddedilmesi üzerine rahat duramayan Pers imparatoru hileyle Latifelere boyun eğdiremeyince asıl niyetini ortaya çıkarır ve Aras ırmağı üzerine ordularını getirir. Irmağın geçilebilmesi için köprü inşa ettirmekten bile kaçınmayan bu hırs küpü imparator tıpkı vakitte farklı bir silah da kullanmaktan çekinmez.
Bu silah ise eğitilmiş köpeklerdir ve savaş mevzilerine yerleştirir. Bir süre sonra Tomris hatun, Büyük Kiros’a elçi gönderir ve ona kendilerine saldırmaktan vazgeçmelerini bildirir. Şayet vazgeçmezse Latife ordusuna gerçek yoluna devam etmesini söylemekten kaçınmaz.
Bu sefer geri çekilerek yıldırma taktiğinin sonuç vermeyeceğini düşünen Tomris hatun, büyük bir mevzi seçip ordunun gelmesini bekler.
İki düşman ordu ortasına cümbüş çadırı yerleştiren Kiros, Pers ordusunun zayıf güçteki askerlerini bu ziyafetin başına bırakır ve içerisine hoş bayanlar, yiyecekler ve şarap yerleştirmiştir.
Bu çadıra taarruz düzenleyen Latifeler birkaç Pers öldürür ve cümbüşe devam ederler. Kiros, yaptığı taktik de muvaffakiyet sağlar ve o çadırın içinde olan Tomris Hatun’un oğlu Spargapises’i de gafil avlayarak öldürür.
“Kana susamış Büyük Kiros!”
Oğlunun vefat haberi sonucu yıkılan lakin gayrete devam eden Tomris hatun şu kelamları sarf eder; “Kana susamış Büyük Kiros! Sen oğlumu mertlikle değil ona içirdikçe sarhoş ettiğin şarapla öldürdün. Güneşe yemin ederim ki seni kanla doyuracağım!”.
Kiros bu tehdide kulak asmayınca Latifeler tarafından savaş hazırlıkları başlamıştır. Amcasını da katleden Perslere kini oğlunun öldürülmesiyle daha da güçlenen bu bayan hükümdar, sonraki gün sert bir savaşa girer.
Saka Türklerinin birinci bayan hükümdarı Tomris, atlarını vefata sürecek olan askerlerinin önünde durarak yürekleri titreten bir ses ile “geride yalnızca bizler kaldık. Birçoğu bayanlardan, tıpkı erkeği kadar yiğit bayanlardan oluşan halk ve ordu”.
Perslerin esareti altına girmemekte kararlı olan Tomris Hatun ve Saka ordusu hepsi birebir anda coşkuyla haykırarak ant ettiler.
O anları bir de Herodot’tan dinleyin
Her yerde kahraman bayanların çığlıkları yankılanıyordu ve önde Tomris hatun, geride gözü pek savaşçıları savaşa hakikat gidiyorlardı. “Yeryüzü daha evvel, böylesine bir mevt dilekli at süren millete şahit olmamıştı” diyor Herodot.
Bir tarafta 9 bin bayan olmak üzere 13 bin askerlik Latife ordusu, öbür tarafta 100 bin askerli Pers ordusu yer almıştır.
Her iki düşman ordu uzun bir mühlet birbirleri üzerinde üstünlük sağlayamamıştır. Perslerin en çevik askeri birliği olan Ölümsüzlere karşı Sakaların ok atmakta ustalıkla maharetleri onları bozguna uğratır.
Çeşitli kaynaklarda Latifelere has savaş taktikleri olarak turan, kurt oyunu ve hilal taktiği ismi verilen bozkır savaş stratejileriyle galibiyet sağlanır.
Ölenler ortasında Pers hükümdarı Büyük Kiros da yer alır. Tomris hatun elinde kan dolu bir çuvalla gezerek savaş alanında Kiros’un cansız vücudunu bulup başını keser ve içine koyar, daha sonra şu kelamları sarf eder; “Sağ salim savaştan zaferle çıktım fakat sen oğlumu hileyle öldürdün. Artık sana verdiğim kelamı tutuyorum. Hayatında kan içmeye asla doymadın, artık benim elimden kana doyuyorsun”.
Webtekno
