Türkiye’de otomobilini satan bir insanın ABD, Kanada üzere ülkelerde rahat bir formda yeni bir tertip kurabileceğini anlatan görüntülere illaki denk gelmişsinizdir. Görüntülerde, Türkiye’de satılan bir otomobilin parasıyla ABD’de yeni bir otomobil, mesken kirası, bilgisayar ve daha birçok şey alınabiliyor.
Bu senaryonun ne kadar gerçekçi olduğunu bugün daima birlikte öğreneceğiz. Böylelikle “Kurulu nizamım var” diyenlerin çektikleri ‘çileyi’ de bir ölçü anlamış olabiliriz tahminen. Diyelim ki ABD’ye taşınacağız…
Önce şu arabamızı elimizden bir çıkartalım. Mercedes’e paramız yetmemişti, Fiat Egea’mız var.
“Ayağımızı yerden kessin yeter” diyenlerin lüks tercihi Fiat Egea’nın Türkiye’deki ikinci el satış fiyatı yaklaşık olarak 370 bin TL. Arabayı satıp parayı dolara çevirdiğimizde de elimizde 19.844 dolar oluyor.
Bu parayla evvel bir pasaport, vize süreçlerimizi halledelim.
Türkiye’de ABD’ye vize almak için ödemeniz gereken ölçü 160 dolar. Tabii almışken bir de 10 yıllık pasaport alalım. 10 yıl geçerli pasaport için ödemeniz gereken ölçü da 1.478 TL. Bu da şu anki kurla 79,27 dolar yapıyor. Sattığımız otomobilin parasından elimizde kalan 19.604 dolar.
Pasaportumuz, vizemiz tamam olduğuna nazaran uçak biletlerimizi de alalım.
Gidişimiz için yakın bir tarih seçersek 25 bin TL’den başlayan fiyatlarla seyahat etmemiz gerekiyor. Biraz daha ileri tarihe alalım, bir mühlet ailemizle vakit geçiririz diyip 1 ay kadar sonraya bilet aldığımızda ise 18 Ocak 2023 tarihi için en uygun bilet fiyatı 12.092 TL. Biletimiz de 648 dolar tuttu. Kalan paramız: 18.956 dolar. Tabii ki yalnızca gidiş bileti alıyoruz. Çünkü ne vakit döneriz bilinmez…
ABD’ye kadar gitmişken hoş bir yerde yaşayalım. Mesela Washington’da…
Washington’da şöyle hoş bir mahallede hoş bir meskene taşınalım. Doğal çok da uçmamak gerekiyor; kiraya taşınacağız. Washington-Graham’da 3 yatak odalı mesken için 2700 dolar kira ödememiz gerekiyor. Birinci kiramızı da düştükten sonra elimizde 16.256 dolar kalıyor.
Ülkemizdekine misal bir sistem ABD’de var ve kiraya çıkarken bir ölçü depozito ödemeniz gerekiyor. Bu ölçü bölgeden bölgeye değişiklik göstermekle birlikte kira bedelinizin 1-1,5 katına kadar çıkabilir. Biz biraz daha insaflı bir konut sahibine denk gelmiş olalım ve 1 kira bedeli daha depozito verdiğimizi varsayalım. Yani elimizde kalan 13.556 dolar.
Arabanın rahatlığına alışmıştık, burada da ayağımızı yerden kesecek bir otomobil alalım o vakit.
Fiat Egea’yı Türkiye’de gereğince kullanmıştık zati bu defa de farklı bir otomobil alalım. 2014 yılında üretilmiş bir Fiat 500 L’yi 9.990 dolar aldık. Olağan arabayı da alınca paramız 3.566 dolara kadar düştü.
Bu parayı da artık hobilerimize harcayalım.
İşlerimizi yapabileceğimiz, oyun oynayabileceğimiz bir bilgisayar toplayalım. 1.299 dolar kasa, mouse ve klavyeye verdik. Monitör için de 259 dolarımız gitti. Kaldı 2.008 dolarımız.
Bir de PlayStation 5 alalım.
ABD’nin en büyük alışveriş merkezlerinden biri olan Walmart’a girdik ve bir PlayStation 5 almak istedik. Üstte da görmüş olduğunuz üzere hazır setler epeyce cazip görünüyor. Tüm aksesuarlarıyla birlikte PlayStation 5 aldığımızda da cebimizden çıkan para 809.99 dolar. Yani kalan paramız 1.198 dolar. Bu para da cebimizde kalsın, uzun bir mühlet konut alışverişlerinizi yaparız diyelim.
Her şey yeterli beğenilen lakin konutumuzun kirasını sonraki aylarda nasıl ödeyeceğiz?
Tabii ki bunun için çalışmamız gerekiyor. ABD’ye taşınmak ve orada yaşamak için vize almak istiyorsanız da öncelikle orada işinizin hazır olması gerekiyor. İş bulduktan sonra size gönderilen davetiye üzerinden çalışma vizesine müracaat yapabiliyorsunuz. Bunun için de ya dönemlik (tarım personeli gibi) işlerde çalışmanız ya yaşadığınız ülkede bir işte uzman olmanız (en az lisans diploması gerekiyor) ya da Türkiye’de çalıştığınız şirketin ABD irtibatlarının olması gerekiyor.
Bu koşullardan rastgele birisini yerine getirdiğinizde vize müracaatınız onaylandığında size 3 yıl geçerli olmak koşuluyla bir süreksiz barınma ve çalışma vizesi veriliyor. Bu mühlet nadiren 1 yıl daha uzatılabiliyor.
Taşınmak da pek kolay sayılmaz.
Siz ülkede oturum müsaadesi aldıktan sonra size bir ‘social security number’ (sosyal güvenlik numarası) veriliyor. Bu numara üzerinden de elektrik, su, telefon faturanızdan kredi kartı ekstrelerinize kadar yaptığınız tüm ödemeler görülebiliyor. Ödemelerinizi vaktinde yapıp yapmadığınız da kredi notunuzu yükseltiyor yahut düşürüyor.
Bir mesken bulduğunuzda “Bu meskeni tutuyorum” dediğiniz anda tüm konutlar bir anda önünüze serilmiyor. Bahsetmiş olduğumuz bu güvenlik numaranıza bakılıyor. Fakat siz ülkeye yeni giriş yapmış olduğunuz için daha evvel yaptığınız rastgele bir ödeme görülmediğinde bu durum konut sahiplerinin dikkatini çekiyor. Yani kısaca size “Sen daha dün gelmişsin buraya, kredi notun bile yok. Sana nasıl güvenelim?” diyorlar. Bu durumda da (varsa) ABD’de yaşayan bir tanıdığınızın referansı işinize yarayabilir. Aksi takdirde bir konut bulmanız epeyce sıkıntı olabilir.
İş bulduk, taşındık. Pekala maaşımız ne olacak?
ABD’de eyaletlere nazaran saatlik fiyatlar değişiklik gösteriyor. Örneğin biraz evvel de hesaplamalarımızda kullandığımız Washington’da saatlik 14.49 dolar ödeniyor. Haftalık 40 saatlik çalışma sistemi uygulandığını düşündüğümüzde maaşınız aylık 2.318 dolar yapıyor. Yani bu durumda konutunuzun kirasını bile ödeyemiyorsunuz.
Ancak ABD’de pek çok meslek kümesinde minimum fiyattan yüksek bir maaş ödemesi yapılıyor. Kimi mesleklere ve ortalama maaşları ise şöyle:
- Doktor: 2.470 – 35.200 dolar
- Öğretmen: 4.010 – 15.300 dolar
- Mimar: 3.520 – 14.100 dolar
- Avukat: 2.940 – 23.500 dolar ortası bir maaşla çalışabilirsiniz.
Doktor, öğretmen olmak sıkıntı. Biz daha kolay işlerde çalışalım desek:
- Çocuk Bakıcısı: 2.580 – 13.500 dolar
- Temizlik Vazifelisi: 2.060 – 4350 dolar
- İşçi: 2250 – 3000 dolar ortası maaş alabilirsiniz.
Her ne kadar hesapladığımızda kolay üzere görünüyor olsa da farklı bir ülkeye taşınmak hem maddi hem manevi olarak yorucu olabilir. Hakikaten bu hesaplamalarımız içinde yeme-içme harcalamalarınızın bulunmadığını da hatırlatalım. Bir yere taşınmadan evvel tavsiyemiz evvel orada yaşayan beşerlerle konuşmanız olacaktır. Çünkü birtakım şeyleri yaşamadan görmek çok da mümkün değil.
İçeriğimiz boyunca tüm hesaplamalarda 1 dolar 18,64 TL olarak alınmıştır.
