Venedik Kurulu, TBMM Genel Şurası’nda görüşmeleri devam eden ‘sansür yasası’ teklifiyle ilgili 7 Ekim’de “Acil Ortak Görüş” metni yayınladı. “‘Yanlış yahut yanıltıcı’ bilgilerin yayılmasının kabahat sayılmasına ait karar, AİHS’nin 10. hususu ile teminat altına alınan tabir özgürlüğüne pürüz teşkil etmektedir” denilen görüşte, kurulun bilhassa Haziran 2023’te yapılması planlanan seçimler dikkate alındığında bu cins bir kararın caydırıcı tesir ve otosansürü arttırabileceği telaşı duyduğu belirtildi.
Avrupa Kurulu’na üye ülkelerin anayasa ve maddelerinin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) ve Kurul unsurlarına uygun olup olmadığını denetleyen Venedik Kurulu, 7 Ekim’de birtakım unsurları TBMM’de kabul edilen ve kamuoyunda “Sansür Yasası” olarak bilinen internet medyası ve toplumsal medyaya yeni yaptırımlar öngören kanun teklifine ait “Acil Ortak Görüş” metni yayınladı. Metinde öne çıkan başlıklar şöyle:
“Avrupa Kurulu Parlamenterler Meclisi (AKPM), üye devletlere dezenformasyon, propaganda ve palavra haber olgularına karşı kâfi tedbirler önermelerini tavsiye etti. Fakat önemli riskler de mevcut. Çevrimiçi dezenformasyon kuşkusuz dünya çapında legal bir telaş haline gelmiş olsa da ‘dezenformasyona karşı atılan adımlar aldatıcı olacaktır, tabir özgürlüğü ve ‘her türlü bilgi ve fikir arama, alma ve verme hakkı için potansiyel olarak yıkıcı bir güç olacaktır’.
“‘YANLIŞ YAHUT YANILTICI’ BİLGİYİ YAYMA HATASIYLA İLGİLİ KARAR, AİHS’İN 10.MADDESİNE AYKIRI”
‘Yanlış yahut yanıltıcı’ bilgilerin yayılmasının cürüm sayılmasına ait karar, AİHS’nin 10. hususu ile garanti altına alınan tabir özgürlüğüne mani teşkil etmektedir.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin yerleşik içtihadına nazaran, söz özgürlüğüne yönelik rastgele bir müdahalenin -Sözleşme’nin 10.Maddesi’ni ihlal etmemek koşuluyla- şu üç kriteri karşılaması gerekir: Kanunla öngörülmüş olmak, 2. paragrafta sayılan yasal gayelerden en az birini takip etmek ve demokratik toplumda gerekli ve izlenen legal maksat ile orantılı olmalıdır.
Komisyon, Husus 217/A’nın, ‘yanıltıcı bilgi’, ‘yanıltmaya yönelik yanlış bilgi’, ‘kamuya yayma’ (veya ‘alenen yayma’), ‘kamu huzurunu bozma’, ‘genel refah’ (veya ‘halk sağlığı’ ya da ‘genel sağlık’), ‘bir biçimde elverişli’ (veya ‘elverişli şekilde’), ‘bir kuruluşun faaliyetleri çerçevesinde’ üzere çok geniş, muğlak ve farklı yorumlara açık olan çeşitli tabirleri içerdiğini dikkate almaktadır.
“BU ÇEŞİT BİR KARAR, OTOSANSÜRÜ ARTTIRABİLİR”
Komisyon, bilhassa Haziran 2023’te yapılması planlanan seçimler dikkate alındığında, bu cins bir kararın mümkün sonuçları konusunda, caydırıcı tesir ve otosansürü arttırabileceği için telaş duymaktadır.”
“Acil Ortak Görüş”, Venedik Komitesi’nin 21-22 Ekim’deki oturumuna onaylanmak üzere sunulacak.
Son Dakika
