İŞYERİMDE TACİZE VE ŞİDDETE YER YOK!
YANINDAYIZ Derneği’nin Friedrich Naumann Vakfı’nın (FNF) dayanağı ile yürüttüğü “İşyerimde Tacize ve Şiddete Yer Yok!” projesi, Türkiye’de erkekleri eğitim ve seminer faaliyetleri ile bilinçlendirerek, toplumsal cinsiyete dayalı şiddet ve tacizin sona ermesine katkıda bulunmak maksadıyla gerçekleştirilmiştir.
Mayıs 2022’de başlayan ve 31 Ekim 2022’de tamamlan “İşyerimde Tacize ve Şiddete Yer Yok!” projesinin kapanış toplantısı 8 Kasım 2022 tarihinde yapıldı. Toplantının açılış konuşmasında YANINDAYIZ Derneği Kurucu İdare Heyeti Lideri Parıltı Ger proje hakkında şunları söyledi: “YANINDAYIZ Derneği olarak Türkiye’ de birinci defa ilçeler seviyesinde gerçekleştirdiğimiz Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Endeksi çalışmamızdan yola çıkarak, İstanbul özelinde ve Türkiye çapında genel endeks skoru düşük 10 vilayet ve ilçede yer alan 13 farklı dokumacılık fabrikasında gerçekleştirdiğimiz ‘İşyerimde Tacize ve Şiddete Yer Yok!’ projesi kapsamında mavi yakalı çalışanlara toplumsal cinsiyete dayalı taciz ve şiddet farkındalığı eğitimleri verdik. Birinci ve son testler uygulayarak iştirakçilerin şiddet ve tacize yönelik algı değişimlerini gözlemledik. Proje sonuçlarını değerlendirdiğimizde; eğitimin bilhassa işyerinde cinsel taciz ile ilgili olan kısmının epeyce geliştirici ve öğretici olduğunu, tertipli aralıklarla verilecek eğitimlerde tahminen de kanıksanmış olan kalıpların kırılabileceğini şahsen deneyimlemiş olduk.”
Nur Ger, “Türkiye, kelam konusu toplumsal cinsiyet eşitliği olduğunda, kaplumbağa suratında yol alan bir ülke. Bu suratın artması için özel kesim, kamu ve sivil toplum örgütlerinin el ele vermesi, birlikte çalışarak daha çok ortak proje gerçekleştirmesi ve ataerkil zihniyet dönüşümünün sağlanmasına katkı sunması şart” dedi. YANINDAYIZ Derneği Kurucu İdare Heyeti Lideri Ger, Türkiye’de faaliyet gösteren STK’larda toplumsal cinsiyet eşitliğini merkeze alan aktiflik ve projelerin sayısının giderek artmasının memnuniyet verici olduğunu vurgularken kâfi olmadığını da kelamlarına ekledi.
Friedrich Nauman Vakfı’nınn (FNF) Türkiye Daimi Temsilcisi Beate Apelt, “YANINDAYIZ Derneği ile proje iştirakimiz bizim için başka bir kıymete sahip. Bir bayan hakları savunucusu derneği olan YANINDAYIZ’ın maksat kitle olarak erkeklere ulaşma yaklaşımını epeyce eşsiz buluyor ve bunun bayanların kendilerini güçlendirirken muhtaçlık duydukları bir tamamlayıcı olduğunu düşünüyoruz. Proje takımı, farklı kentlerdeki birçok dokumacılık fabrikasında çalışan çok sayıda beşere ulaşmayı başardı. Yapılan eğitimlerin bayan hakları, taciz ve toplumsal cinsiyet dayalı şiddet sıkıntısına dair farkındalığı artırdığını görmekten memnunuz. Umuyoruz ki bu proje somut bağlamda dokuma sanayisindeki bayanların hayatında fark yaratır” dedi.
PROJEDEN ÇIKAN KIYMETLİ BULGULAR
- Projenin maksat ve kapsamı çerçevesinde kıymet arz eden sorular daha çok işyerindeki şiddet ve tacizle ilgili olanlardır. İstanbul ve öbür bölge vilayetleri fark etmeksizin iştirakçilerin gerçek olarak gördükleri öge, şiddet ve tacize uğradıklarında bu olayı patrona bildirerek hukuksal yollara başvurmaları gerektiğinin farkında olmalarıdır.
- Hukuki temelli sorularda “yanlış” ve “fikrim yok” seçeneklerinin gidip “direkt patrona anlatma” sorusunda verilen karşılıkların oranında daha fazla olması, mavi yakalı çalışanların bu hususla ilgili tüzel haklarını bilmemeleriyle ilgili olabilir. Birebir vakitte hukuksal yollara başvurmanın iş devamlılıklarına ziyan vereceğini ve güvenlik açığı oluşturabileceğini düşünüyor olabilirler.
- İş yerinde şiddete maruz kalan bireylerin bu bahiste bilinçlendirilmesi ve başvurabilecekleri tüzel yollar ile uygulanacak yaptırımlar hakkında aydınlatılmaları kıymet taşımaktadır.
ÖNERİLER
- Eğitimlerin A’dan Z’ye modüller halinde aralıklı dönemlerle verilmesi sindirilmesine yardımcı olabilir. Örneğin, birinci modül olarak genel bir toplumsal cinsiyet eşitliği eğitimi verilerek bu modülün ikinci kademesinde küçük ve rasgele seçilmiş kümelere atölyeler halinde dramalar yaptırılabilir. Örneğin, erkek ve bayanların birbirlerinin cinsiyet rollerini üstlenmeleri sağlanarak beklentilerin zıtlıklarının bireylerde yarattığı tesirler gözlemlenebilir ve dönüşüm sağlanabilir.
2. Toplumsal cinsiyet eşitliği eğitiminin içerisinde bayan ve erkeğin cinsiyet rol ve beklentilerinin yıkımıyla ortaya çıkabilecek cinsiyet eşitliği ve çeşitliliği önemlidir
Böylece hem bayan ve erkeğin hem de tüm başka cinsiyetlerin özel bölümdeki mavi yakalı kategorisinde şiddetsiz görünürlüğüne artı bedel olabilir.
3. Eğitim verilen kurum ve kuruluşların eğitim veren STK tarafından aralıklarla denetlenmesi ve teste tabi tutulması, yeni emekçi girişlerinde kesinlikle eğitimin yeni çalışana tekrar edilmesi sağlanarak kar topu biçimde eğitimlerin gelişimi sağlanabilir.
4. Hukuksal temelli hak ve özgürlüklerinin farkına varmalarını, saklılığın bilhassa cinsel taciz bildiriminde nasıl sağlanabileceğini anlatmak değerli. O nedenle de bu eğitim modüllerinin farkındalık kısımlarının yüksek olduğu il/ilçelerin dışında (Örn, İstanbul) hukuk temelli hak eğitimlerinin artırılması yararlı olacaktır.
5. Bu eğitimlerin fonksiyonel olduğu aşikâr olmakla bir arada unutulmaması gereken bir konu da şudur: Tekrar eden yer eder. Eğitim hususlarının tekrarı pedagogların hemfikir olduğu noktalardan biridir. Bu nedenle verilen eğitimler, bir tabuyu kırmış ve irili ufaklı değişimler yaratmış olabilir lakin her iştirakçinin bu eğitimi alımlaması birebir oranda olamaz. Hasebiyle en azından yerleşmesi ve kanıksanması için eğitimlerin periyodik olarak tekrarlanması sağlanmalıdır.
6. Bu eğitimleri veren işyerlerinin, işe alımlarda toplumsal cinsiyet eşitliği üzerine tesirli testler oluşturması; muhakkak bir puanın altında kalan emekçilere tekrar cinsiyet eşitliği eğitimleri vermesi ve ardından son testler uygulaması işyerinde sürdürülebilir cinsiyet eşitliğinin sağlanmasında tesirli ve kıymetlidir. Böylelikle kontrole tabi tutulan iş yerleri sürdürülebilirlikten kaçınamaz.
7. İşyerinde taciz ve şiddetin önlenebilmesi ile ilgili olarak tüm bu tahlil tekliflerinin su dalgası tesiriyle yayılarak çoğalabilmesi için STK’lar, belediyeler (yerel idarelerde kent kurulları, bayan meclisleri de dahil olmak üzere), kentin paydaşlarının bir arada çalışarak iş birliklerinin önünü açması, toplumsal cinsiyet eşitliği siyasetlerini birlikte üretebilmesi kaçınılmazdır. Bu nedenle, ILO’nun da 190 sayılı Mukavele ve 206 sayılı Tavsiye Kararı’nda belirttiği üzere Çalışma Bakanlığı, öbür yetkili bakanlıklar, belediyeler, toplumsal taraflar, basın ve STK’lar birlikte çalışabilir, planlama yapabilir ve uygulamaya dönük aksiyonlarda bulunabilirler.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
