Fizik formüllerinden hatırlayacağımız bu terim, telefondan bilgisayara, akülerden beyaz eşyalara, pil ve bataryalara kadar birçok yerde karşımıza çıkıyor. Bu nedenle bu yazımızdaamper ile ilgili birkaç temel mevzuyu sizlerle paylaşmak istedik.
Amper, basitçe, bir iletkenden geçen elektrik akımının şiddeti olarak tanımlanabilir. İsmini Fransız fizikçi Andre Marie Ampere’den almıştır. Sembolü (A)’dır; formüllerde ise (I) olarak kullanılmaktadır. Bu terimi daha uygun anlayabilmek için evvel akımdan bahsetmemiz gerekiyor.
Akım tiplerini kısaca tanıyalım:
Akım çeşitleri gerçek akım ve alternatif akım olmak üzere ikiye ayrılır. Hakikat akım (DC), istikamet değiştirmeyen, tek istikametli bir akımdır. Televizyon, telefon, buzdolabı, bilgisayar üzere aygıtlarda gerçek akım kullanılır. Öbür taraftan alternatif akım (AC) ise kısa müddette daima istikamet değiştiren bir akım çeşididir. Buna da kent içi elektriği örnek verilebilir. Amper işte bu akımların ölçü ünitesidir.
Amper, Volt ve Watt ortasındaki fark nedir?
Sık sık bir ortada kullanıldığını duyduğumuz bu tabirleri birbirinden ayırt etmekte yarar var. Amper, akımı ölçmek için kullanılan bir ünite iken, Volt tansiyonu, Watt ise gücü hesaplamak için kullanılır. Bu tabirleri bir su borusu örneği üzerinden daha uygun anlayabiliriz. Akım (amper), borudan akan su ölçüsüdür. Tansiyon (volt) su basıncı, güç (watt) ise suyun gücü olarak düşünülebilir. Borudan çok su geçtiğinde akım artar.
Aralarındaki ilişkiyi ise kolay bir formülle söz edebiliriz:
- P (watt/güç) = V (volt/gerilim) * I (amper/akım)
Peki bu bilgiler günlük hayatta ne işimize yarayacak?
İşin formül boyutunu bir kenara bırakırsak, amperin bizim açımızdan değeri, elektronik aygıt seçiminde öne çıkmaktadır. Yeni bir elektronik alet satın alırken onlarca teknik ayrıntının ortasından yolumuzu bulmaya ve hakikat seçimi yapmaya çalışıyoruz. Bu noktada akım bilgisinden faydalanmak işimizi epeyce kolaylaştıracaktır.
Amper kıymeti yüksek olursa ne olur?
Şarj aygıtımızın akım bedeli, bataryanın üzerinde yer alır. Örneğin 20.0 V= 7.5 A tabirinde şarj aygıtının pahası 7.5 Amperdir. Bu sayı bizim aygıtımızın şarj olma suratını belirler. Akım ne kadar yüksekse, şarj olma suratı kısalacaktır. Su borusu örneği üzerinden düşünürsek, akan su ölçüsü ne kadar fazlaysa, bir yeri doldurma suratı da o kadar yüksek olur.
Akımın yüksek olması bataryama ziyan verir mi?
Akımın yüksek olması kesin olarak aygıta ziyan verir diyemeyiz, hatta birçokları için tercih sebebidir. Başka taraftan yüksek amperli şarj aygıtı süratli şarj etse de uzun vadede pil ömrünü kısaltır ve müdafaa yoksa çok yüklenmeye neden olur. Dikkate alınması gereken bir öteki nokta, şarj aygıtın amper pahası kaç olursa olsun, şarj ettiği aygıtın (telefon, bilgisayar, tablet vs.) kapasitesi ne kadarsa, aletin lakin o kadarını alabilecek olmasıdır.
Örneğin üstteki örnekte şarj aletimiz 20.0 V= 7.5 A iken bilgisayarımız 20.0 V= 3.25 A ise, bilgisayar 3.25 A kapasitesi kadar şarj olabilmektedir. Lakin bilgisayar 7.5 A iken bağlanacığı şarj aleti 3.25 A olursa hem bilgisayar hem şarj aygıtı ziyan görür.
Nasıl bir şarj aleti almalısınız?
Akıllı telefonlarda kullanılan materyaller ortasında ekseriyetle en sık bozulan yahut kaybolan eser olarak akla şarj aygıtları gelmektedir. Yeni bir şarj aygıtı satın almayı planlıyorsanız, hakikat bir şarj aygıtını tercih etmeye ihtimam göstermelisiniz ki sonraki vakitlerde rastgele bir problemle karşılaşmayın. Karşılaşabileceğiniz sıkıntılardan kaçınmanın yanı sıra, aygıtın performansını etkileyen çeşitli faktörlere de dikkat etmelisiniz.
CE sertifikası ve mAh değeri
Yeni bir şarj aygıtı alırken dikkat etmeniz gereken en kıymetli ögelerden biri de CE sertifikasıdır. Bu, eserin gerekli tüm testleri geçtiğini garanti eden bir sertifika tipidir. Bu sertifikaya sahip olmayan bir şarj aygıtı kullanmayı planlıyorsanız, eserin orijinal olduğundan ve kalitesinden emin olmanız gerekiyor.
Almayı düşündüğünüz ya da incelediğiniz şarj aygıtının tipi, cep telefonunuzun sahip olduğu güç ölçüsünden düşük olmamalıdır. Yani şarj aygıtı, telefonunuzun sahip olduğu güç ölçüsünden daha düşük bir mAh kıymetine sahip olmamalıdır. Aygıtınıza uygun kıymette şarj aletine sahip olmadığınız takdirde, telefonunuzun pilinin hasar görmesine ve ömrünün kısalmasına neden olabilirsiniz.
Özetleyecek olursak, şarj aleti alırken dikkat etmeniz gerekenler şu biçimde;
- Bilinen, muteber markaların garanti kapsamındaki eserleri tercih edilmeli.
- Cihazımızın volt/amper pahasına uygun şarj aleti seçilmeli
- Mümkünse aygıtımızın markasıyla tıpkı marka tercih edilmeli
Bu teknoloji, aygıtların 9 yahut 12 volt ile şarj etmelerini sağlayarak şarj müddetini değerli ölçüde kısaltır. Bu eserlerin tamamı voltaj dalgalanma testinden geçtiği için piyasada yer almakta ve satışa sunulmaktadır. Doğal ki bu eserlerinde orjinal ve sağlam olduğundan emin olmanızda fayda var.
İşin daha teknik tarafı için, adım adım amper hesaplama süreci ve formüllerine bu yazıdan ulaşabilirsiniz.
Webtekno
